تأمین پایدار آب برای توسعه در افق 1400

به گزارش می متالز به نقل از مس پرس، طرح جامع آب ازجمله طرح‌های حیاتی در شرکت ملی صنایع مس ایران است که وظیفه تأمین آب مورد نیاز برای پروژه‌های مختلف این شرکت را بر عهده دارد. در طول سال‌های گذشته این طرح دستاوردهای زیادی داشته است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ریکاوری بیش از 80درصدی آب اشاره کرد. حالا «منصور محبی‌پورکانی»، مجری طرح جامع آب شرکت ملی صنایع مس ایران می‌گوید با توجه به طرح‌های توسعه‌ای جدیدی که در افق چشم‌انداز 1400 برای شرکت مس در نظر گرفته شده است، طرح جامع آب برنامه‌ریزی‌های تازه‌ای دارد. در این طرح علاوه بر شناسایی منابع آب جدید پایدار و قابل اتکا و مدیریت منابع آب فعلی، تلاش شده است با استفاده از روش‌های علمی در زمینه بازیافت آب نیز قدم‌های جدی برداشته شود.

ازجمله مهم‌ترین اهداف طرح جامع آب تأمین آب برای توسعه‌ها بود. با توجه به هدف‌گذاری‌های جدید برای توسعه‌ها مثل افزایش تولید 400هزار تن مس محتوی و 400هزار تن کاتد طرح جامع آب برای تأمین آب مورد نیاز این توسعه‌ها چه برنامه‌ای دارد؟

طرح جامع آب به‌عنوان متولی تأمین آب برای بخش‌های مختلف شرکت ملی صنایع مس ایران، قاعدتاً وظیفه تأمین آب برای پروژه‌های توسعه‌ای که توسط شرکت هدف‌گذاری می‌شود را به عهده دارد. در خصوص مورد مطرح شده نیز برنامه طرح جامع آب شناسایی منابع آب جدید پایدار و قابل اتکا، مدیریت منابع آب فعلی و تمرکز بر روش‌های نوین آب‌گیری و بازیافت آب به منظور بالا بردن بازیافت آب است و از این جهت مشکل خاصی برای تأمین آب پروژه‌های توسعه وجود ندارد.

یکی دیگر از اهداف طرح جامع آب کاهش آب مصرفی و افزایش بازیافت آب بوده است. در این زمینه چه دستاوردی در سال جاری نسبت به سال گذشته داشته‌اید؟

یکی از مواردی که در منطقه سرچشمه توسط طرح جامع آب دنبال می‌شود، استفاده از روش فیلتراسیون برای آب‌گیری باطله در پروژه‌های آتی و انباشت همزمان کیک حاصل از فیلترها و باطله خمیری حاصل از تیکنرهای موجود در سد باطله است. انباشت همزمان مستلزم انجام اختلاط کیک و باطله خمیری به کمک میکسرهای خاصی است که تاکنون در دنیا انجام نشده و ایده آن برای اولین بار توسط شرکت مس مطرح شده است. این ایده به کمک مشاورین طرح جامع آب و یکی از شرکت‌های مطرح دنیا در زمینه تولید تجهیرات معدنی دنبال شد و خوشبختانه موفق به ساخت میکسر در ابعاد پایلوت شدیم و نتیجه تست‌های انجام‌شده، رضایت بخش بود. انشاالله این ایده را برای پروژه‌های آب‌گیری در بلندمدت مدنظر قرار خواهیم داد.

ازجمله دیگر پروژه‌های توسعه‌ای شرکت ملی صنایع مس ایران، بهره‌برداری از معادن کوچک مثل دره‌زار، درآلو و چاه‌فیروزه است. طرح جامع آب برای تأمین آب مورد نیاز تولید در این معادن چه برنامه‌ای دارد؟

مطالعات تأمین آب و مدیریت باطله پروژه‌های مذکور از زمانی که این پروژه‌ها هدف‌گذاری شد، توسط طرح جامع آب در دستور کار قرار گرفت و خوشبختانه طرح‌های مربوطه به هر سه پروژه نهایی شده‌اند و بخشی از آن‌ها در مرحله اجرا قرار دارند. در پروژه درآلو، تأمین آب از سد صفا از طریق احداث یک خط لوله و ایستگاه پمپاژ انجام خواهد شد و برای آب‌گیری باطله از تیکنرهای خمیری استفاده خواهد شد. آب مورد نیاز دره‌زار نیز از محل توسعه منابع فعلی در منطقه سرچشمه و بخشی نیز از پروژه خلیج فارس تأمین می‌شود و روش آب‌گیری از باطله آن نیز استفاده از تیکنر خمیری در کوتاه‌مدت و میان‌مدت و استفاده از فیلتر در بلندمدت است. آب مورد نیاز چاه فیروزه نیز از پروژه خلیج فارس تأمین خواهد شد.

در حال حاضر میزان برداشت از منابع زیرزمینی منطقه کرمان و آذربایجان چگونه است؟ با توجه به افزایش تولید در سال جاری آیا میزان آب برداشتی افزایش یافته است؟

میزان برداشت از منابع زیرزمینی در منطقه کرمان در حدود 20 میلیون مترمکعب در سال است که البته افزایش محسوسی نسبت به سال قبل نداشته. دلیل آن هم استفاده از بخشی از ذخایر موجود در سد رودخانه شور برای مصارف جدید است. در منطقه آذربایجان، تأمین آب مورد نیاز از منابع آب‌های سطحی است و برداشتی از منابع زیرزمینی انجام نمی‌شود.

در حال حاضر میزان آب مصرفی در صنعت مس چگونه است؟ آیا این میزان مطابق استانداردهای جهانی است؟

در حال حاضر میزان مصرف آب مس حدود 0.5 مترمکعب به ازای هر تن خاک ورودی است که با استانداردهای جهانی تطابق دارد. در این خصوص لازم به ذکر است که میزان مصرف آب در معادن مس شیلی که جزو بزرگ‌ترین معادن دنیا و با تکنولوژی روز جهانی هستند نیز حدود 0.6 مترمکعب به ازای هر تن خاک ورودی است.

گفتید در طرح جامع آب از تکنولوژی‌های روز دنیا مثل تکینرهای خمیری و فیلتراسیون استفاده شده بود. آیا برنامه جدیدی برای ارتقای این تکنولوژی‌ها یا استفاده از تکنولوژی‌های جدید دیگر دارید؟

طرح جامع آب به طور مستمر در حال پایش و ارزیابی تکنولوژی‌های جدید آب‌گیری و بهینه‌سازی‌ها روی تکنولوژی‌های موجود است. در این زمینه روش‌هایی نظیر استفاده از دکانتر یا فیلترهای سرامیکی برای آب‌گیری باطله که توسط برخی سازندگان ارائه شده بود، بررسی شد و البته جواب قابل قبولی به دست نیامد. در زمینه ارتقای تکنولوژی نیز می‌توان به استفاده از تکنولوژی‌های به‌روزتر در تیکنرهای خمیری درآلو نسبت به تیکنرهای موجود سرچشمه و میدوک اشاره کرد.

طرح انتقال آب از خلیج‌فارس تاکنون چقدر پیشرفت داشته است؟ این طرح چه زمانی به بهره‌برداری می‌رسد؟

در حال حاضر پیشرفت قطعه اول طرح انتقال آب از خلیج‌فارس که شامل خلیج‌فارس تا گل‌گهر است حدود 77 درصد و پیشرفت داشته و قطعه دوم حدفاصل گل‌گهر تا سرچشمه حدود 14 درصد پیشرفت داشته است و طبق اعلام مسئولین پروژه، تحویل آب به شرکت مس از مهرماه 1399 آغاز خواهد شد.