ارزش تولیدات معدن و صنایع معدنی کشور به بیش از ۲۰ میلیارد دلار رسید

به گزارش می متالز، یکی از قابلیت هایی که در دنیای امروز در حوزه اقتصادی و صنعتی مورد توجه کشورهای دنیا قرار دادرد برخورداری از ذخایر قابل توجه مواد معدنی است. این موضوع از آن جا مورد اهمیت است که این مواد به عنوان زیرساخت و تامین کننده تولیدات صنایع برزگ مورد استفاده قرار می گیرد و از این لحاظ کشورمان دارای تنوع قابل قبول و مناسبی از مواد معدنی است.

ایران به لحاظ ذخائر معدنی جزو 10 کشور نخست جهان و اولین کشور خاورمیانه است و طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس 7 درصد ذخایر معدنی جهان در ایران جای دارد. غنای منابع و ذخایر عظیم معدنی، کشور ما را یکی از غنی ترین مناطق جهان از نظر توانایی تأمین مواد اولیه مورد نیاز صنعت کرده است.

همچنین طبق بررسی های صورت گرفته تاکنون حدود 6 هزار معدن با 70 نوع ماده معدنی در کشور شناسایی شده است و 15 هزار محدوده امید بخش معدنی با 40 میلیارد تن ذخایر قطعی به ارزش بیش از 770 میلیارد دلار شناسایی شده است. ایران به دلیل داشتن معادن غنی از نظر ذخایر مواد معدنی درجهان از جایگاه بالایی برخوردار است  به شکلی که 12 معدن مهم جهان مانند مس سرچشمه در ایران قرار دارد؛ 8 درصد ذخایر روی و 3 درصد ذخایر سرب جهان در ایران جای گرفته و کشور ما چهارمین تولید کننده سنگ تزئینی در دنیا است ؛ همچنین ذخایر شناسایی شده مس ایران به بیش از 30 میلیون تن می رسد.

از سوی دیگر ایران به دلیل داشتن ذخایر اورانیوم، زغال سنگ و سنگ آهن هم جایگاه بالایی در فهرست جهانی دارد و طبق پیش بینی و بررسی ها ی به عمل آمده، کشورمان روی کمربند آهن، روی، سرب، مرمریت، مس و طلا قرار دارد و دست کم ۱۰۰ سال مواد معدنی برای تولید و استخراج دارد.

سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران گزارش داده است که کنسانتره آهن، گندله، آهن اسفنجی، شمش فولاد محصولاتی هستند که به ترتیب بیشترین آمار تولید بنامشان ثبت شده است. تولید شمش فولاد در مهرماه به یک میلیون و 605 هزار تن رسید که نسبت به مدت سال قبل با رشد 25درصدی همراه شد. تولید این محصول در 7 ماه گذشته از مرز 11 میلیون تن گذشت.

 در همین حال تولید مهر ماه کنسانتره سنگ آهن با رشد 25 درصدی به 3 میلیون و 771 هزار تن و گندله سنگ آهن با افزایش 20درصدی به 3 میلیون و 118 هزار تن رسید. تولید 7 ماهه این دو محصول به ترتیب از مرز 25 و 24 میلیون تن گذشت. در مهر ماه نزدیک به دو میلیون تن آهن اسفنجی تولید شد که 25درصد بیش از تولید مدت مشابه سال قبل بود. از سوی دیگر طی 7 ماه سال بیش از 13 میلیون تن تولید شده است. تولید فولاد خام در مهر ماه به یک میلیون و 600 هزار ­و طی هفت ماه امسال به بیش از 11 میلیون تن رسید.

تولید محصولات فولادی در مهر ماه بدون رشد، به 910 هزار و 251 تن رسیده این در حالی است که تولید این محصولات در 7 ماه ابتدای سال به 32 میلیون تن رسید. میزان تولید آند مس در مهر ماه به 27 هزار 935 تن و کاتد مس به 22 هزار و 285 رسید که به ترتیب با رشد 185درصدی و 122درصدی مواجه شده است. از سوی دیگر تولید ماده معدنی سرب و روی به 77 هزار و 544 تن رسید که 13درصد بیش از رقم تولید مهر سال قبل بود. در 7 ماه گذشته، میزان تولید آند مس 174 هزار تن و کاتد مس 136 هزار تن اعلام شده است.

طی مهرماه امسال محصولاتی همچون سنگ سولفیدی مس با تولید 4 میلیون و 665 هزار تنی رشد 6درصدی داشته است. تولید فسفات در مجتمع آسفوردی به 7 هزار و 361 تن رسید که رشد 238درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل داشته است. در 7ماه نخست 97 بیش از 224 هزار تن فسفات در این مجتمع تولید شده است.

افزایش تولیدات مواد معدنی در ماه های بعدی نیز ادامه دار بوده و آمارهای نهادها و سازمان های معتبر تاییدی بر این ادعا است. این افزایش در تولید زمینه تامین نیازهای داخلی و در کنار آن افزایش صادرات را ایجاد کرده است تا جایی که در ماه های انتهای سال جاری شاهد صدرنشینی صادرات مواد معدنی بودیم. در همین رابطه چندی پیش ایرنا به نقل از «رضا رحمانی» نوشته بود: «پارسال به ارزش 9 میلیارد دلار تولیدات معدنی به کشورهای خارجی صادر شد و از ابتدای امسال تاکنون نیز این رقم به بیش از 7 میلیارد دلار رسیده است.»

وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود: «ظرفیت سالانه مواد معدنی در کشور 700 میلیون تن است که از این میزان پارسال بیش از 400 میلیون تن برداشت شد. تولیدات مواد معدنی هم مصرف داخلی داشته و هم به کشورهای مختلف صادر می شود و کنسانتره معادن بازسازی شده از سوی کارخانه های تولید مس، آهن و آلومینیوم به صورت تضمینی خریداری می شود. هم اکنون 400 پهنه امیدبخش معدنی در کشور وجود دارد که پیش بینی می شود از این پهنه ها چند معادن مگاسایز ( ذخایر عظیم ) کشف شود.»

همچنین «محمدرضا بهرامن»، رئیس خانه معدن ایران نیز خبر داده بود که با وجود تحریم ها در 9 ماه امسال به ارزش هفت میلیارد و 200 میلیون دلار انواع مواد معدنی به خارج از کشور صادر شد که این میزان در مقایسه با سال گذشته افزایش مطلوبی داشته است. سال گذشته در مجموع هشت میلیارد و 700 میلیون دلار محصولات معدنی از کشور صادر شد که پیش‌بینی می‌شود این میزان امسال افزایش قابل ملاحظه‌ای تا پایان سال تجربه کند. هم اکنون پنج هزار و 500 معدن در کشور فعال است که توسعه معادن کوچک از اولویت‌های مهم خانه معدن ایران است.

حالا در تازه ترین آمارها از میزان صادرات مواد معدنی کشور وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده است «ارزش تولیدات معدن و صنایع معدنی کشور به بیش از20 میلیارد دلار رسیده و تنها امسال محصولات معدنی بالغ بر 8 میلیارد دلار ارزآوری داشته است.»

ایرنا به نقل از رحمانی نوشته است: «این میزان ظرفیت صنایع و فرآورده های معدنی ظرفیتی برای اقتصاد کشور است. دولت در نظر دارد در سالهای آتی فعالیت های معدنی را توسعه دهد و افزایش بهره وری در این صنایع را مورد توجه قرار دهد و طرح هایی که امروز کلنگ زنی یا عملیات اجرایی آنها آغاز شده است نیز در حوزه فعالیت‌های معدنی هستند. اولویت های دولت در سال های آتی افزایش بهره وری صنایع معدنی است اقتصاد ایران ایجاب می کند که به فعالیت‌های معدنی توجه بیشتری شود لیکن ظرفیت های موجود نیز مبین موضوع افزایش بهره وری معدنی است.»

بنابراین گزارش، افزایش تولیدات مواد معدنی علاوه بر قابلیت هایی که در حوزه صنایع داخلی برای کشورمان ایجاد می کند در استاد بالادستی نظام نیز مورد توجه قرار گرفته است تا جایی که براساس سند چشم‌انداز 20 ساله کشور و سیاست‌های کلی برنامه‌های 5 ساله، مزیت‌ها و قابلیت‌های عمده و محوری کشور در بخش معدن به این صورت تعریف می‌شود.

- برنامه‌ریزی به‌ منظور توسعه اکتشاف، بهره‌برداری، فرآوری و تولید محصولات صنایع معدنی با مسئولیت، هدایت و نظارت دولت براساس فناوری‌های پیشرفته روز توسط بخش خصوصی داخلی و خارجی انجام شود.

- توسعه معدنکاری کوچک مقیاس و ایجاد خوشه‌های معدنی و احیای معادن متروکه با اولویت مناطق محروم

ـ توجه به صیانت و جلوگیری از تخریب و تضییع ذخایر معدنی و محیط‌زیست، حفاظت از نیروی‌کار و بهبود وضعیت ایمنی و بهداشتی در فعالیت‌های معدنی به عنوان فرهنگ و استاندارد‌های پذیرفته شده در عملیات معدنکاری است.

- وارد کردن مواد معدنی خام، ذخایر کم‌عیار و باطله‌های مفید معدنی به فرآیند صنعتی از طریق توسعه صنایع فرآوری.

- ایجاد سیستم کاداستر و تهیه نقشه‌های GIS در ساماندهی محدوده‌های اکتشافی.

- اولویت‌دهی به تامین منابع مالی و تخصیص بودجه و اجرای اصولی و عملی طرح‌ها با هدف کاهش منطقی دوره زمانی طرح‌های اکتشافی.

- کاهش هزینه‌ها در بخش اکتشاف از طریق گسترش آموزش‌های فنی‌ـ‌تخصصی و نوسازی تجهیزات اکتشافی و کاهش ریسک از طریق انجام مطالعات اصولی و علمی اکتشاف.

ـ حمایت ویژه از صادرات محصولات معدنی فرآوری شده.

- تامین زیرساخت‌های لازم برای توسعه فعالیت‌های معدنی در مناطق مستعد با اولویت مناطق محروم.

- هماهنگ‌سازی ظرفیت ایجاد شده در بین صنایع پایین‌دستی و بالادستی بخش معدن.

- بسترسازی برای تشکیل شرکت‌های معدنی پیمانکاری عمومی به‌منظور حضور در عرصه بین‌الملل با اولویت بخش خصوصی.

- افزایش سرمایه صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی از سوی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران برای پوشش بخشی از خطر‌های سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در فعالیت‌های معدنی.

- تدوین ضوابط، معیارها و استاندارد‌های به روز معدنی در چارچوب اهداف توسعه پایدار.

- برنامه‌ریزی انتقال فناوری نوین در بخش معدن.

- تشخیص مزیت نسبی در حوزه‌های مختلف بخش معدن و حمایت از تبدیل آن به مزیت رقابتی برای ورود به بازارهای جهانی.

- اصلاح و تقویت سازمان نظام مهندسی معدن

از این رو متولیان این حوزه در خلال این سال ها در تلاش هستند اهداف ترسیم شده در این بخش را تامین کنند تا در انتهای زمان تعیین شده در به جایگاه نخست صنعتی و معدنی در منطقه دست پیدا کنیم.