دلار، مس را بـالا کشید

به گزارش می متالز، از سوی دیگر ثبت رکورد قیمتی، اتفاق دیگری است که برای این فلز اساسی رخ داده است. عبور از کانال ۶۰ هزار تومان برای هر کیلو مس کاتد، اتفاقی است که خریداران را برای خرید این فلز در پایان سال راهی بازار کرده است.
البته کارشناسان معتقدند تحولات ارزی باعث رقم خوردن رکوردهای بی‌نظیر برای فلز مس شده است.

رکورد بی‌سابقه تولید مس

درباره بازار و وضعیت فلز مس، بهروز رحمتی، مدیر امور سهام و سرمایه‌گذاری شرکت ملی مس اظهار کرد: در سال ۹۷ بهترین شرایط تولید را داشتیم و رکورد تولید کاتد مس در ۴۰ سال گذشته رقم خورد که تا پایان سال نیز به تولید ۲۴۰ هزار تن کاتد مس خواهیم رسید. برای نمونه میانگین ۵ سال گذشته (از سال ۹۲ تا سال ۹۶) به کمتر از ۱۹۰ هزار تن در سال رسیده است، این درحالی است که در سال ۹۶ میزان تولید کاتد مس ۱۶۰ هزار تن بود که امسال به ۲۴۰ هزار تن رسیده است. در حوزه تولید نیز بهترین وضعیت را داشتیم و نسبت به سال قبل ۸۰ هزار تن افزایش تولید داشته‌ایم. در حوزه فروش ۵۰درصد به بازار داخل اختصاص می‌یابد و ۵۰درصد آن صادر می‌شود.
رحمتی در ادامه عنوان کرد: تولید جهانی مس نیز ۲۴ میلیون تن است که به همین میزان برای آن تقاضا وجود دارد. البته در سال ۲۰۱۸ میلادی (۱۳۹۷) تقاضا بیشتر از عرضه بود. در ایران به هر میزان که تولید می‌کنیم بخشی در بازار به فروش می‌رسد و بخشی از آن صادر می‌شود که در مجموع به میزان ۴۰ تا ۵۰ هزار تن با کسری عرضه نیز روبه‌رو هستیم.
وی در ادامه با اشاره به دخالت دولت در بازار تصریح کرد: اتفاق مهمی که امسال شاهد آن بودیم، نرخ‌گذاری دولت در زمینه ارز بود که تاثیر مخربی بر بازار گذاشت. اتفاق از آنجا آغاز شد که نرخ دلار را ۴۲۰۰ تومان اعلام کردند که بعد اختلاف بالایی بین دلار دولتی با آزاد ایجاد شد و این امر در بسیاری از صنایع سبب ایجاد رانت شد. البته چند ماه بعد، دلار ۴۲۰۰ تومانی را به ۹ هزار تومان رسانده‌اند اما همچنان تفاوت بین آن با دلار آزاد حدود ۵ هزار تومان است. به همین دلیل تقاضای کاذبی در بازار ایجاد شد و به هر میزانی که تولید می‌شود، تقاضا برای آن وجود دارد که بخشی از آن واقعی و بخشی از آن غیرواقعی است.
مدیر امور سهام و سرمایه‌گذاری شرکت ملی مس در پاسخ به این پرسش که امسال مس تا چه اندازه با افزایش نرخ روبه‌رو شد، گفت: محصول افزایش نرخ نداشته است به عبارت دیگر فرمول قیمت‌گذاری مس تغییر نکرده اما آنچه سبب افزایش نرخ مس شده، ناشی از افزایش نرخ ارز بوده که این افزایش نرخ حدود ۱۰۰درصد بوده است.
رحمتی در پاسخ به این پرسش که امسال با کمبود مواد اولیه روبه‌رو بوده‌اید، عنوان کرد: شرکت مس ۱۰۰درصد مواد اولیه خود را از داخل تهیه می‌کند. صنعت مس مانند صنعت آلومینیوم یا برخی فولادسازها در زمینه تهیه مواد اولیه مشکل تامین مواد اولیه ندارد. آلومینیوم‌سازها باید پودر آلومینا وارد کنند اما مس تمام مواد اولیه خود را از داخل تامین می‌کند. در زمینه مس تمام ماده اولیه در داخل موجود است و حتی مازاد کنسانتره را نیز صادر می‌کنیم.

مشکلات مس در امسال

مدیر امور سهام و سرمایه‌گذاری شرکت ملی مس با اشاره به مهم‌ترین موانعی که امسال برای صنعت مس به‌‌‌وجود آمد، گفت: یکی از مهم‌ترین مشکلات پیش آمده در امسال تعیین نرخ ارز دولتی بود. بنابراین منابعی که باید صرف طرح‌های توسعه‌ای می‌شد، در بورس کالا با کمترین نرخ عرضه شد. زمانی که نرخ ارز در بازار ۱۵ هزار تومان بود ما مجبور بودیم با نرخ ۴ هزار تومان محصول خود را بفروشیم. رحمتی ادامه داد: به‌تازگی با تغییر نرخ ۴۲۰۰ تومانی به حدود ۹ هزار تومان در سامانه نیما بخشی از مشکل حل شده است اما کم‌و‌بیش این مشکل وجود دارد، چراکه بین ۹ تا ۱۴ هزار تومان همچنان اختلاف نرخ قابل توجهی وجود دارد.
رحمتی در ادامه تصریح کرد: قوانین دولتی در چند ماه گذشته منجر به کاهش صادرات شده است برای نمونه چند ماهی صادرات را منوط به عرضه در بورس کالا کرد، درحالی‌که یکی از مزیت‌های مس در کشور صادرات آن است.
وی تاکید کرد: یکی از مشکلات بازار نه‌تنها در صنعت مس که به‌طور کلی برای تمام تولیدکنندگان، دخالت بیش از اندازه دولت در بازار است. این درحالی است که در سال ۸۴ بورس فلزات ایران راه‌اندازی و بعدها به بورس کالا تبدیل شد یعنی از سال ۸۴ تا سال ۹۰ دولت دخالتی در این بازار نداشت و بازار بورس کالا به خوبی، خودش را اداره می‌کرد اما در چند سال گذشته شاهد افزایش بیش از اندازه دخالت دولت در بازار بودیم. این دخالت‌های دولت برای صنایع بالادستی و پایین‌دستی فولاد، آلومینیوم و مس بحران ایجاد کرده است، البته چندماهی است که دولت اصلاحاتی را درپیش گرفته و نقش خود را کم‌رنگ کرده است اما باید نقش خود را به صفر برساند.
رحمتی در پاسخ به این پرسش که سال آینده را برای صنعت مس چگونه می‌بینید، گفت: سال آینده روند نرخ مس به لحاظ جهانی با شیب ملایمی افزایشی و مثبت است. در داخل کشور نیز عرضه و تقاضا در مرحله تعادل قرار دارد. در کل اگر دعوای امریکا و چین حل‌وفصل شود، روند بین‌المللی تسهیل خواهد شد اما امیدواریم این دو کشور به تفاهم‌های لازم برسند. در بازار داخلی نیز بزرگ‌ترین چالش می‌تواند ادامه دخالت دولت در قیمت‌گذاری و روند بازار باشد که امیدواریم در این زمینه دولت دخالت‌های خود را به حداقل ممکن برساند.

رکورد قیمتی

مجید دیانت کارشناس و فعال حوزه مس نیز درباره وضعیت بازار مس اظهار کرد: مهم‌ترین اتفاق امسال برای صنعت مس، پیرو افزایش نرخ دلار بود که باعث تغییر قیمت‌گذاری در بورس کالا و تبدیل به یک موضوع ادامه‌دار شد، به عبارت دیگر از ماه چهارم سال این موضوع آغاز شد و میانه ماه پنجم بود که دولت پذیرفت مبنای قیمت‌گذاری نیمایی را تغییر دهد، این موضوع باعث جهش قیمتی در مس شد و قیمت‌ها از ۲۲ هزار تومان به ۲۸ هزار تومان و تا به ۵۳ هزار تومان رسید. البته در این مدت با افزایش تقاضا نیز روبه‌رو بودیم اما این افزایش تقاضا بیش از آنکه از سمت رونق بازار باشد ناشی از ترس از آینده بود و خریداران ترجیح دادند نیاز خود را در کوتاه‌مدت تا میان‌مدت تامین کنند. این موضوع باعث شد قیمت‌ها در ابتدای سال حالت رقابتی پیدا کند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: تا اینکه هم فرمول قیمت‌‌گذاری نیمایی تغییر کرد و هم سقف رقابت از بورس کالا برداشته شد. با این شرایط قیمت‌ها تا ۳ برابر هم افزایش یافت اما با کاهش نرخ دلار از میانه مهر، دلار نیمایی هم کاهش پیدا کرد و سبب شد کاتد به کانال ۵۰هزار تومان برگردد و چند ماهی به همین روال طی شد. این کارشناس مس در ادامه عنوان کرد: موضوع مهمی که روی داد، این بود که عرضه‌ها بیشتر از تقاضا شد و خرید انجام نمی‌شد، این موضوع از آنجا نشأت می‌گرفت که شرکت‌های خریدار هم انبارهای‌شان پر بود و هم جنس خریدار شده آنها ارزان‌تر شده بود، از این‌رو ترجیح می‌دادند خرید نکنند.
دیانت ادامه داد: از سوی دیگر به شرکت ملی مس در زمینه صادرات فشارهای بسیاری وارد شد و بعد از ۱۳ آبان امسال، در مدت چند ماه صادرات این شرکت به صفر رسید، از این‌رو انبارها به سمت فروش داخلی سوق پیدا کردند تا اینکه در دی و ابتدای بهمن شاهد روند ثابتی در بازار بودیم.
وی افزود: از سوی دیگر پس از توافق‌های اولیه که چین و امریکا با یکدیگر انجام دادند، قیمت‌های جهانی رشد کرد و نرخ دلار به ۱۰هزار تومان رسید، هرچند دوباره روند افزایشی به خود گرفت و به ۱۴ هزار تومان نیز رسید، از این‌رو تقاضا افزایش یافت تا زمزمه‌هایی از سازمان برنامه‌ و بودجه شنیده شد که احتمال دارد نرخ دلار را به بازار سنا بیاوریم که همان بازار صرافی است. درحال‌حاضر ۳ نوع دلار در بازار وجود دارد؛ دلار نیمایی حدود ۹ هزار تومان، بازار سنا حدود ۱۲ هزار تومان و بازار آزاد نزدیک ۱۴ هزار تومان.
به گفته وی در اواخر سال شاهد ایجاد تقاضای کاذب در بازار هستیم و چون خریداران ترس از سال آینده و نامشخص بودن بازار دارند، برای سال آینده رو به خرید آورده‌اند، درحالی‌که با رکود و کمبود نقدینگی روبه‌رو هستیم.
این کارشناس مس ادامه داد: در کنار این مسائل صادرات شرکت ملی مس از بهمن آغاز شد. عرضه‌های ۵ هزارتایی در بورس کالا داشت و این موضوع سبب رقابتی شدن بازار شد و نرخ کاتد را وارد کانال ۶۰ هزار تومان کرد. ۲ هفته نخست اسفند قیمت‌ها نسبت به قبل ۱۸درصد رقابتی شد و برای نخستین‌بار نرخ کاتد مس به ۶۷ هزار تومان رسید که بالاترین عدد در تاریخ است. در اوج افزایش نرخ دلار در شهریور بهای کاتد مس نیز به ۶۳ هزار تومان رسید. در فروردین نرخ کاتد مس ۲۲ هزار تومان بود که با بهای ۶۷هزار تومان در حال به پایان رساندن سال است. این درحالی است که مس با رشد قیمتی جهانی روبه‌رو نبوده و رونق داخلی هم نداشتیم. بنابراین با هر تغییری که در دلار روی داد، میزان تقاضا و عرضه ما جابه‌جا شد اما شاهد رونق و اتفاق خاصی در این صنعت نبودیم.
دیانت در پاسخ به این پرسش که چشم‌انداز سال آینده را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: بعید به نظر می‌رسد که چشم‌انداز چندان مثبتی برای سال آینده پیش‌رو باشد و بیشتر مدیرعامل‌ها و مدیرهای بازرگانی‌ها امیدوارند سال آینده را به سلامت بگذارنند، مگر اینکه تصمیم‌گیری کلانی در کشور روی بدهد و گشایشی رخ دهد، به هر حال تا زمانی که صادرات نباشد و تحریم‌ها جدی باشد، کار کردن سخت است و تولیدکنندگان با بیم و امید به سوی سال آینده پیش می‌روند. وی ادامه داد: سال آینده به احتمال زیاد با افزایش نرخ جهانی روبه‌رو هستیم و خبرهای خوبی در زمینه توافق امریکا و چین به گوش می‌رسد که سیگنال‌های خوبی برای بازار جهانی هستند. دیانت در پایان گفت: امیدواریم دولت از تولید و زنجیره مس حمایت کافی به عمل آورد.