به گزارش میمتالز به نقل از تحلیل بازار؛ بهناز صفری - باطلههای مس سونگون حتی از خود مس هم ارزش بیشتری دارند، طوری که براساس تحقیقاتی که فعالان این حوزه انجام داده اند، ارزش باطلهها مس از خود مس و حتی از طلا هم ارزشمندی بیشتری دارد. یکی از بارازشترین موادی که در باطلههای مس وجود دارد ماده معدنی سولفید مولیبدن است که به عنوان گریس مادام العمر ماهوارهای هوایی استفاده میشود.
اما متاسفانه به دلیل این که در ایران تکنولوژیهای لازم برای استخراج مواد معدنی ارزشمند از باطلهها وجود ندارد، این مواد ارزشمند مورد بی مهری قرار گرفته و به مرکز نگهداری باطلههای معدنی هدایت میشود. البته اخیر کشور چین روستایی که باطلههای معدنی مس سونگون در آنجا نگهداری میشود را خریداری کرده و قرارداد ۲۵ ساله با ایران بسته است تا بر روی باطلههای معدنی با ارزش که ارزش آنها بیشتر از مس است فعالیت انجام دهند.
عمدهترین مشکلی که در خصوص باطلههای معدنی ارزشمند وجود دارد توجه به دو نکته اساسی است. اول این که در ایران هنوز تکنولوژیهایی که بتوان این مواد ارزشمند را از باطلهها جدا سازی کرد وجود ندارد. مساله دوم وجود مدیران ناآگاه در بخشهای معدنی است که به علت نداشتن سواد معدنی، موارد ارزشمند و استراتژیک را سمت باطلهها هدایت میکنند. موادی که میتواند درآمدهای هنگفتی را برای ایران به ارمغان بیاورد.
حمید صفری، مشاور فنی سابق مدیرعامل مس آذربایجان در خصوص وضعیت مس سونگون بیان کرد: قبلا طبق تحقیقات و اکتشافاتی که در مس سونگون انجام شده بود، برآوردهها مبتنی بر این بود که معدن مس سونگون ۳۰ سال یا ۵۰ سال آینده ذخیره معدنی دارد.
وی افزود:، اما بعدها براساس اکتشافاتی که در لایههای زیرین مس سونگون انجام دادند، متوجه شدند تا ۳۰۰ یا ۴۰۰ سال دیگر هم در این معدن ذخایر معدنی و عناصر ارزشمند وجود دارد که میتوان آنها را مورد استخراج قرار داد.
صفری تاکید کرد: درحال حاضر مسی که استخراج میشود دو سالن تغلیظ وجود دارد که درآنجا کنسانتره با عیارمس ۳۰ درصد تولید میشود. اما چون تکنولوژی ایران جوابگو نیست، ما آنها را سمت باطلهها هدایت میکنیم. وی ادامه داد: کشور چین اخیر آمده و بر روی این باطلهها سرمایه گذاری انجام داده تا مواد ارزشمندی که در باطلههای مس وجود دارد را استخراج کند.
به گفته وی؛ مواد ارزشمندی مانند سولفید مولیبدن را که ارزش آن حتی از طلا هم بیشتر است را از باطلههای معدنی مس استخراج میکنند. البته این تنها یک مورد از مواد ارزشمندی است که در ماهوارههای هوایی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. زیرا این ماهوارهها سالیان زیادی در هوا میمانند و از سولفید مولیبدن به عنوان گریس مادام العمر استفاده میشود. یعنی این ماده را یک بار به ماهوارههایی هوایی میزنند، زیرا دیگر امکان برگرداندن آنها و سرویس کاری وجود ندارد، برای همین از این مادهی ارزشمند استفاده میکنند که تا ۳۰۰، ۴۰۰ سال نیاز به سرویس کاری و گریس کاری نداشته باشند.
مشاور فنی سابق مدیرعامل مس آذربایجان تصریح کرد: البته عیار سولفید مولیبدن مس سونگون بالاتر از مس سرچشمه و سایر معادن مس ایران است. برای همین این مواد ارزش و جایگاه بسیار خوبی دارد، ولی متاسفانه یکسری از مدیران بی سواد آنها را به قسمت باطلهها هدایت کردند. درحالی که بر روی آنها آزمایشهایی تخصصی فراوانی انجام شده بود و میدانستیم که این مواد بسیار با ارزش هستند.
صفری تاکید کرد: وقتی مواد ارزشمند به خاطر ناآگاهی برخی مدیران که با ضابطه بالا آمده اند به محل باطلهها هدایت میشود، یعنی این که بخش بزرگی از مواد معدنی با ارزش و گران قیمت به تاراج رفته و نابود شدهاند. درحالی که با همین مواد ارزشمند میتوانستیم درآمدزایی فراوانی برای کشور داشته باشیم.
وی افزود: ۱۲ سال پیش کارخانه ذوب مس سونگون ساخته شد تا ما کنسانتره مس سونگون را به مس سرچشمه نفرستیم و در خود آذربایجان بتوانیم اینها را ذوب کنیم، حقیقتا هم این مساله هزینههای زیادی در بر دارد، زیرا نیازمند ماشینهای پیشرفته و مواد خاصی بود. اما در این زمینهها پیگیریهای لازم انجام نشد.
صفری خاطر نشان کرد: متاسفانه افرادی که اصلا سواد این کار را نداشتند را مسوول خرید تجهیزات معدنی کردند، برای همین تجهیزات بسیار نامناسبی را برای بخش ذوب مس خریداری کردند و هزینههای هنگفتی در این زمینه خرج شد و فاجعهی بزرگ در بخش ذوب مس به وقوع پیوست. طوری که کارخانه ذوب هشت سال بلااستفاده باقی ماند. چرا که از افراد اهل فن که سواد فعالیتهای معدنی داشتند استفاده نشده و آنها با هزینههای زیادی دستگاههایی را خریده بودند که اصلا در این بخش هیچ گونه کارایی نداشته است.
به گفته وی، بعد از هشت سال که متوجه اشتباهاتشان شدند، گفتند میخواهند کل پروژه ذوب را عوض کنند که این تغییر و تحولات نیازمند سرمایهی بسیار هنگفت و عظیمی بود؛ بنابراین تمامی این سرمایههای ملی به این دلیل هدر شد که افراد ناآگاه به عنوان مدیران بخش معدن انتخاب شده و افراد باسواد که تجربههای معدنی فراوانی داشتند از کار برکنار شدند که چنین فاجعههای بزرگی به وقوع پیوست.
این کارشناس معدنی تاکید کرد: در ایران کارشناسان معدنی بسیار با سواد و آگاهی وجود دارد که در معادن کار کرده و با تمامی مشکلات آشنا هستند، اما متاسفانه این پتانسیلهای عظیم کنار گذاشته شده و افراد غیر مطلع وارد کار شده و سرمایههای کشور را به تاراج داده اند.
وی در خصوص هدایت باطلههای معدنی مس بیان کرد: دولت یکی از روستاهای نزدیک مس سونگون را خریداری کرده و تمامی باطلهها را به آنجا هدایت میکند. زیرا این روستا بین دو کوه قرار داشت برای همین باطلهها به آنجا فرستاده شد. ولی همین بخش باطلههای مس سونگون به چینیها فروخته شد و با آنها قرارداد ۲۵ ساله بسته شد تا آنها مواد ارزشمند باطلهها را استخراج کنند.
صفری تاکید کرد: متاسفانه در ایران تکنولوژی استخراج مواد ارزشمند باطلهها وجود ندارد، درحالی که خود این باطلهها ارزش بیشتری از مس دارند، طوری که ارزشمندی آنها از طلا هم بیشتر است. ولی این باطلههای ارزشمند به چینیها سپرده شد تا آنها به مواد ارزشمند باطلهها دسترسی پیدا کنند.
به گفته وی؛ عناصر بسیار زیادی در باطلههای معدنی مس وجود دارد که باید آنها را به آزمایشگاهها برده و با دید میکروسکوپی به آنها نگریسته شود. سپس عناصر موجود را در نمودارها مشخص و این مواد را بررسی میکنند تا ببیند آیا استخراج آنها از باطلهها مقرون به صرفه است یا نه؟ یا این که اگر کارخانهای برای این مواد تشکیل شود، آیا پس از گذشت ده سال هزینههای کارخانه تامین میشود یا نه؟ این مواد بر روی نمودارها زمان بندی میشود. این که طی سالهای مختلف چقدر زیان ده خواهند بود و چه میزان سود دهی خواهند داشت.
صفری عنوان کرد: براساس تحقیقات و بررسیهایی که بر روی باطلههای مس سونگون انجام شد، عناصر ارزشمند این باطلهها پس از ۵ سال فعالیت کارخانهها به سود دهی کامل میرسیدند، اما کسی این تحقیقات را جدی نگرفته و به آن اهمیت ندادند.
منبع: تحلیل بازار