عوامل موثر در آسیب شرکت‌های بورسی و اصلاح رویه غلط بازارگردانی و الگوریتمی

به گزارش می‌متالز، دو تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به آسیب شرکت‌های بورسی با دست‌اندازی به سود، رشد نرخ بهره و ثبات نرخ دلار اعلام کردند: رویه‌های غلط در بازارگردانی و سیستم‌های الگوریتمی با تغییرات مدیریتی باید اصلاح شود.

سعید مشکات: علاوه‌ بر ریسک‌هایی که از ابتدای سال برای بورس به وجود آمد، برخی سهام در پاییز مقداری افت قیمت‌های جهانی را شاهد بودند که حاشیه سود شرکت‌ها را مقداری کاهش داد. علاوه‌ بر آن نرخ بهره‌ای که عملا به ۳۰ درصد رسیده، نسبت P/R بانکی را به‌ شدت کاهش داده و جذابیتی ایجاد کرده که عده‌ای ترجیح می‌دهند منابع را به جای سهام فعلا در بانک سپرده کنند.

این موضوع باعث خروج نقدینگی شده تا نسبت P/E بازار سرمایه به نسبت P/R بانکی نزدیک شود. مهم‌ترین عامل عدم جریان ورود سرمایه، نرخ بهره بانکی است که جو روانی منفی ایجاد کرده است. البته بخشی از دلیل فشار عرضه هم مربوط به ایام پایانی سال است. معمولا در اوایل اسفند تسویه‌حساب‌ها صورت می‌گیرد که مقداری جریان فروش را شدت می‌بخشد.

از طرفی شرکت‌هایی که سال‌ مالی آن‌ها انتهای اسفند است و نیاز به نقدینگی برای پرداخت حقوق و مزایای نیرو‌های کار دارند نیز در سمت فروش ظاهر می‌شوند و معمولا فشار فروش در یکی دو هفته اول اسفند وجود دارد. احتمال می‌رود در چند روز آینده این فشار برطرف شود، اما موضوع نرخ بهره باقی می‌ماند.

اگر پیامی مبتنی بر کاهش نرخ بهره مخابره شود، روی بورس اثر مثبت می‌گذارد و می‌تواند باعث رشد باشد، اما اگر نرخ بهره در همین حوالی باقی بماند یا حتی افزایش یابد، طبیعتا اثر منفی می‌گذارد. دولت به بازار سرمایه بی‌توجه است. سیاست‌گذار پولی سعی دارد با رشد نرخ بهره و ثابت نگه‌ داشتن نرخ دلار، تورم را کنترل کند و این موضوع مشخصا به شرکت‌های بورسی آسیب می‌زند.

از آن طرف به سود شرکت‌های بورسی دست‌اندازی شده است؛ بنابراین بورس از دو طرف تحت شعاع قرار گرفته هم سرکوب قیمت‌ها، رکود و نرخ غیرواقعی ارز شرکت‌ها و از طرف دیگر تحت تاثیر بودن شرکت‌های سود ده با دستور‌العمل‌های وضع شده. با توجه به اینکه تحریم‌های مالی دولت در حال تشدید است، بعید به‌ نظر می‌رسد تجدیدنظری درخصوص سیاست‌ها در قبال بورس داشته‌ باشد و از این جهت انتظار تغییر در وضعیت نمی‌رود مگر این که نرخ بهره مقداری کاهش یابد یا قیمت دلار نیمایی افزایش یابد.

عملا هزینه سرکوب تورمی را از جیب سهامداران بورسی برمی‌دارند و شرکت‌های بورسی را ملزم می‌کنند دلار را ارزان‌تر بفروشند در حالی‌ که هزینه تولید این شرکت‌ها با تورم افزایش می‌یابد و این آسیبی است که به آن‌ها وارد می‌شود. اگرچه روند شاخص در نگاه کلی نزولی است، اما در همین روند موج‌های کوتاه مدت صعودی وجود دارد و سهامداران می‌توانند از این موج‌ها که به‌ صورت دوره‌ای هر سه تا ۶ ماه به وجود می‌آید، استفاده کنند.

کمال خانزاده: متاسفانه با توجه به رویکردی که بانک‌ مرکزی درخصوص افزایش نرخ سود بانکی اعلام کرد، تمامی نرخ‌ها با درآمد ثابت شامل تامین مالی‌های تضمین شده افزایش پیدا کرده و این نرخ‌ها جذاب و بدون‌ ریسک است. سرمایه‌گذاران در شرایط فعلی ترجیح می‌دهند در مقطع کوتاه‌مدت پول را در اوراق بدون‌ ریسک بگذارند.

از طرفی با توجه به اینکه دولت با کسری بودجه مواجه است و منابع درآمدی غیر از مالیات ندارد با اصلاحیه فرمول و قیمت‌گذاری‌های دستوری به سود شرکت‌ها دست‌ درازی می‌کند که باعث‌ شده حتی از سهم‌هایی که P/E آن‌ها ۴ است هم استقبالی نشود. بورس در بین بازار‌های رقیب مظلوم واقع شده و در کوتاه‌مدت چشم‌انداز رو به رشدی متصور نیست.

سود بدون‌ ریسک بازار پول جذاب است و ریسک‌های بسیاری متوجه بازار سرمایه است؛ لذا فعلا سرمایه‌گذاران بعید می‌دانند در کوتاه‌مدت بتوانند سودی کسب کنند. علاوه‌ بر این رویه‌های غلطی درخصوص بازارگردانی و سیستم‌های الگوریتمی وجود دارد که امید می‌رود با تغییرات مدیریتی اصلاح شود. بازارگردانی فعلی باید متوقف شود و سهامی که در دست بازارگردانان است، باید جزو دارایی شرکت‌ها و سهامداران باشد.

ابزار‌های الگوریتمی هم مناسب است، اما برای بازاری با ارزش ۸۰۰ میلیارد دلاری بر اساس اقتصاد ایران، امروز ارزش کل بورس با این همه شرکت ۱۴۰ میلیارد دلار است درحالی‌ که یک شرکت در کشور دیگر چندین‌ برابر ارزش کل بازار سرمایه می‌ارزد. این‌ها به‌ دست اشخاص محدودی مدیریت می‌شود و باعث شده کسانی که می‌خواهند سرمایه جدید وارد بورس کنند از این حیث لطمه بخورند.

منبع: بورس پرس