نخستین موفقیت نفتی بورس بعد از ۷۰ روز

به گزارش می متالز، با ثبت معامله ۷۰ هزار بشکه‌ای نفت خام سنگین، طلسم صادرات نفت در بورس انرژی پس از ۷۰ روز شکسته شد. نکته جالب توجه اینکه این معامله نخستین معامله بعد از انتشار خبر توقف معافیت‌های خرید ۸ کشور از نفت ایران بوده و از این منظر از اهمیت بالایی برخوردار است. قیمت پایه این عرضه در گام اول ۶۳ دلار و ۵۱ سنت اعلام شد ولی در نهایت قیمت ۶۰ دلار و ۶۸ سنت برای معامله آن قطعی شد.

این اولین عرضه نفت خام سنگین صادراتی در بورس انرژی بود که می‌تواند مسیر جدیدی را برای صادرات نفت خام کشورمان باز کند. البته نفت خام سنگین از لحاظ فنی و تجاری اهمیت بیشتری برای کشورمان دارد زیرا اغلب حجم تولید از این نوع نفت است و پالایشگاه‌های بسیاری از نقاط جهان مخصوصا در کشورهای شرق‌آسیا تمایل بیشتری به استفاده از این نوع نفت خام دارند که البته به نسبت نفت خام سبک، از قیمت پایین‌تری هم برخوردار است.

البته این تنها خبر مهم روز گذشته از بورس انرژی نبود و صادرات ۳۰ هزار تنی نفتای سنگین نیز به ثبت رسید که یک تکانه مهم معاملاتی برای بازار بین‌المللی بورس انرژی است. این داده هم به تنهایی می‌تواند نشان‌دهنده وجود بسترهای معاملاتی گسترده‌ای در بورس انرژی باشد که هم از حجم معاملات حمایت کرده و هم نشان می‌دهد که هنوز مسیرهای صادراتی نفت خام و فرآورده‌ها برای کشورمان مهیاست.

البته مهم‌ترین خبری که مدت‌ها بود بورس انرژی و بسیاری از فعالان بازار و صاحب‌نظران این عرصه منتظر آن بودند از سر گرفته شدن صادرات نفت خام از بستر بازارهای رسمی بود و البته در شرایطی که خبر توقف تمدید معافیت‌های تحریمی منتشر شده بود، این معامله اهمیت بسزایی داشت. البته از لحاظ فنی هم می‌توان گفت که حجم تولید، حمل‌و‌نقل، فعالیت‌های تخلیه و بارگیری (بونکرینگ) صادرات و مصرف نفت خام سنگین در جهان بسیار بالاست و عرف تولید در کشورهای منطقه غرب آسیا یا بعضا آمریکای‌جنوبی نفت خام سنگین است، بنابراین جذابیت خرید و سهولت حمل و نقل و فروش بالاتری را در‌بر‌دارد.

این ویژگی مهم را باید بسیار جدی گرفت زیرا احتمال تداوم ثبت معاملات به‌صورت کلی وجود دارد آن‌هم در شرایطی که برای هر ماه به احتمال قوی عرضه ۲ میلیون بشکه‌ای نفت خام سنگین قطعی است. در کنار این عرضه‌ها، هر ماه ۲ میلیون بشکه نفت خام سبک و ۲ میلیون بشکه میعانات گازی هم عرضه خواهد شد که به معنی وجود زیرساخت‌های اصلی برای گسترش معاملات است.

رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی در کنار بیم و امید از کاهش حجم عرضه نفت خام در جهان هم از مواردی است که به کمک افزایش حجم معاملات در بورس انرژی آمده است و هیچ بعید نیست که این عرضه‌ها با استمرار حجم معاملات همراه شود.

البته در روزهای اخیر شاهد هستیم که تسهیلات بسیاری برای تسریع و تسهیل در فرآیند معاملات نفت خام صادراتی به‌کار گرفته شده است که یکی از آنها تسویه وجوه خارج از پایاپای است که در گزارش‌های پیشین به آن اشاره شده بود. این داده‌ها در کنار انعطاف قیمتی به‌کار گرفته شده در این معامله به کمک ثبت این داد و ستد آمد و می‌توان گفت که این ویژگی‌ها باز هم ادامه خواهد یافت و امکان تداوم ثبت معاملات را تقویت می‌کند.

تازه‌ترین داد و ستد نفت خام صادراتی در بورس انرژی به ۲۹ بهمن‌ماه سال گذشته باز می‌گردد که در آن زمان ۳۵ هزار بشکه نفت خام سبک صادراتی با قیمت ۵۶ دلار و ۸۱ سنت مورد معامله قرار گرفته؛ یعنی از آن زمان تاکنون  یعنی قریب به ۷۰ روز بود که بورس انرژی به‌رغم وجود عرضه‌ها از ثبت معاملات نفت خام محروم مانده بود.

این مطلب یعنی ثبت معامله دو محموله ۳۵ هزار بشکه‌ای نفت خام، از دست برتر ایران برای فروش نفت خام حکایت دارد آن‌هم در شرایطی که این معامله در بورس انرژی به‌صورت کاملا شفاف و البته پیش‌روی تمامی تحلیلگران و رسانه‌های بین‌المللی صورت پذیرفته است. معامله هم‌زمان نفت خام سنگین و نفتای صادراتی در بورس انرژی به معنی تداوم فروش است و البته می‌تواند یک سیگنال روانی مهم را نیز به داخل و خارج از کشور مخابره کند یعنی نه بورس انرژی و نه حامل‌های انرژی ایران تحریم‌پذیر نیستند.

البته این معاملات نشان داد که بورس انرژی هم رکودپذیر نیست آن هم در شرایطی که فقط روز گذشته ارزش معاملات در بازار فیزیکی بورس انرژی به ۳۲۰ میلیارد تومان رسیده است که بالاترین ارزش معاملات روزانه ثبت شده در سال‌جاری است.

 در این بین اما کارشناسان معتقدند نباید در عرضه‌های صادراتی در بورس انرژی اختلال ایجاد شود و باید از فرصت‌های موجود در این مسیر به خوبی کمال استفاده را برد. در این ارتباط مهدی کرباسیان که زمانی معاون وزیر صنعت بود، معتقد است باید تا قبل از تحریم‌ها بورس نفت راه‌اندازی می‌شد. وی در ادامه با اشاره اینکه اوایل سال ۸۰ برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای به منظور عرضه نفت در بورس انرژی صورت گرفت، گفت: اما این اقدام در دولت یازدهم به سرانجام رسید و به حالت عملیاتی در آمد.

کرباسیان اظهار کرد: همه نسبت به این موضوع واقف هستند نفت خام مربوط به برخی از پالایشگاه‌های خاص است که قابلیت پالایش کردن نفت را دارند به همین دلیل عرضه نفت ایران محدود به برخی از پالایشگاه‌های دنیا می‌شود.معاون وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت، بحث جابه‌جا‌یی و حمل نفت، قرار گرفتن نام نفت خام در لیست جدی تحریم‌ها و تامین ارز از سوی صادرکننده را از جمله عوامل موثر در مسیر عرضه نفت در بورس انرژی دانست.

معاون سابق وزیر صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: در صورت حذف تحریم‌ها، متعادل شدن اقتصاد کشور و نیز از بین رفتن ارز چند نرخی می‌توان امیدوار به بهبود عملکرد بورس انرژی بود؛ البته اکنون مسوولان وزارت نفت در حال مذاکره با بخش خصوصی هستند تا شاید بتوانند راه‌حلی را برای رفع مشکلات موجود پیدا کنند.

در همین رابطه نیز بخوانید:

• یک میلیارد دلار نفت خام ایران در بندر چین
• سرگیجه در بازار جهانی نفت