داستان همیشگی تحریم، این بار در قامت فلزات صنعتی

به گزارش می متالز، حالا تحریم بخش فلزات صنعتی مانند فولاد، آهن، مس و آلومینیوم، جدیدترین راهکار امریکا برای ایجاد مانع بر سر راه اقتصاد ایران شده است. واشنگتن به شرکت‌های خارجی که با صنایع فلزی ایران دادوستد دارند، ۹۰ روز فرصت داده تا به فعالیت خود در ایران پایان دهند، در حالی که بنا به گفته بی‌بی‌سی انگلیسی، صادرات فلزات از مهم‌ترین منابع درآمد غیرنفتی برای ایران به شمار می‌آید و بیش از ۱۰درصد صادرات کشور را تشکیل می‌دهد. ایران همچنین هجدهمین صادرکننده بزرگ فولاد در جهان است و بنابر داده‌های وزارت بازرگانی امریکا در سال گذشته میلادی بیش از ۹میلیون تن فولاد صادر کرده که این رقم نسبت به سال پیش از آن رشد ۲۴ درصدی داشته است. درحال‌حاضر بیشتر از ۱۲۰ کشور جهان مشتری فولاد ایران هستند که تایلند، اندونزی، امارات و عراق، مهم‌ترین این خریداران را تشکیل می‌دهند. با این تفاسیر به نظر می‌رسد تحریم این بخش بیش از اینها برای امریکا زمان و هزینه داشته باشد.

شروع داستان از یک گفت‌وگوی تلویزیونی

چهارشنبه شب بود که عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگوی تلویزیونی گفت که تهران خروج از برجام را در دستور کار قرار داده؛ این خروج مرحله به مرحله خواهد بود و اگر سایر طرف‌های برجام به تعهدات‌شان عمل کنند تهران آمادگی دارد به مرحله گذشته برگردد. عراقچی همچنین به فرصت ۶۰ روزه ایران برای اقدام اروپا اشاره کرد و گفت: اگر در این فاصله کشورهای ۱+۴ موضوع هسته‌ای ایران را به شورای امنیت بکشند یا تحریم‌های گذشته برقرار شود، برجام به طور کامل از بین خواهد رفت. وی همچنین گفت که ایران در گام نخست، خود را متعهد به میزان ذخایر حساس هسته‌ای که در برجام آورده شده نمی‌داند و در گام بعدی درصدد غنی‌سازی خواهد بود. اینها بخشی از گفته‌های عراقچی در گفت‌وگوی یادشده در چهارشنبه بود.
همان شب دولت ترامپ از تحریم‌های جدید بر فلزات ایران خبر داد. خبر این تصمیم را رسانه‌های گوناگون امریکایی منتشر کردند. از میان آنها ان‌بی‌سی‌نیوز این گونه نوشت: بنابر فرمان اجرایی ترامپ تحریم‌ها بر صنایع فولاد، آلومینیوم و مس ایران اعمال می‌شود. این فرمان چند ساعت پس از این اعلام شد که ایران اعلام کرد از بخش‌هایی از توافق هسته‌ای که در دوران ریاست جمهوری اوباما به آن متعهد شده بود، خارج می‌شود. هر چند ترامپ یک سال پیش و در همین روزها از این قرارداد خارج شده بود اما انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین همچنان در این قرارداد بودند.
ان‌بی‌سی‌نیوز می‌افزاید: تحریم‌های جدید بر فلزات ایران، آخرین اقدام دولت ترامپ برای زیر فشار گذاشتن تهران است تا تهران تنش کمتری در خاورمیانه ایجاد کند.
ان‌بی‌سی‌نیوز همچنین به نقل از ترامپ نوشت: این سیاست امریکاست که مانع ایران در ساخت سلاح هسته‌ای و موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای شود و با نفوذ مخرب ایران در خاورمیانه برخورد کند.

دموکرات‌های منتقد به رویکرد ترامپ

در همین حال اما دموکرات‌های حاضر در کنگره امریکا در انتقاد به این استراتژی ترامپ از خطر احتمال وقوع جنگ با ایران می‌گویند، در حالی که وقوع این جنگ هیچ مزیتی برای امنیت ملی امریکا ندارد. هر چند آدام شیف، نماینده حوزه انتخابیه کالیفرنیا از حزب دموکرات امریکا در مجلس نمایندگان پیش‌تر گفته بود: فعالیت‌های ایران در یمن، سوریه و دیگر مناطق و لفاظی‌های ایران علیه اسرائیل به عنوان متحد امریکا خطرناک است و در عین حال آنچه ایران به تازگی گفته و انجام داده، نگرانی ما از افزایش تنش با ایران را افزایش داده است. تنشی که می‌تواند ما را در مسیری قرار دهد که در نهایت به جنگی بینجامد که عامل بی‌ثباتی، هزینه‌بر بودن و مخالفت با منافع ملی ما است اما در همین حال نانسی پلوسی که از اعضای حزب دموکرات، رئیس مجلس نمایندگان امریکا و رهبر اکثریت حزب دموکرات در این مجلس است، به خبرنگاران گفت هر گونه اقدام نظامی امریکا علیه ایران نیاز به موافقت کنگره دارد و هم‌اکنون در کشور ما هیچ تمایلی به جنگ وجود ندارد.

محکومیت امریکا از سوی یکی از اعضای ۱+۵

علاوه بر موافق نبودن دموکرات‌ها با ترامپ در داخل ایالات متحده، روسیه در عرصه بین‌الملل به عنوان یکی از اعضای ۱+۵ ساعاتی پس از برگزاری نشست شورای امنیت ملی این کشور به ریاست ولادیمیر پوتین اقدام به انتشار بیانیه‌ای در محکومیت اقدام اخیر امریکا علیه ایران کرد. مهر در این باره نوشت: مسکو با اشاره به خروج سال گذشته امریکا از برجام، نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و بازگرداندن تحریم‌های ضد ایرانی، ادامه تلاش‌های واشنگتن برای جلوگیری از همکاری‌ اقتصادی دیگر کشورها با ایران را به باد انتقاد گرفت. بر این اساس اجرای کامل تعهدات ایران در ۱۴ گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد تایید قرار گرفته است. با این حال این کشور منابع اقتصادی را که در برجام تعهد شده، به‌دست نیاورده است. وزارت خارجه روسیه همچنین با دفاع از تصمیم ایران برای توقف بخشی از تعهدات داوطلبانه‌اش در چارچوب برجام، استناد این کشور به بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام را قابل درک دانست. در عین حال از ایران خواست از اقدامات درباره برجام خودداری کرده و همچنان به تعهدات خود در این چارچوب پایبند بماند.

تحریم‌های جدید را جدی نخواهیم گرفت

در ایران نیز کیوان جعفری‌طهرانی، کارشناس ارشد بازارهای بین‌الملل فولاد و سنگ آهن در گفت‌وگو با رسانه‌های گوناگون تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه بخش فلزات ایران را تکراری دانست و در این باره گفت: به تازگی اتفاق جدیدی در تنش امریکا و چین به وجود آمده و امریکا برخلاف توافق اولیه و جلسه‌های پیشین قصد دارد بار دیگر بر واردات برخی کالاهای چینی عوارض وضع کند. این موضوع باعث می‌شود که چین درباره خرید نفت از ایران، کشور مبدا را اعلام نکند و همچنین به خرید مواد معدنی از ایران همچون سنگ آهن و سنگ مس ادامه دهد؛ بنابراین خطر جدی در زمینه تحریم‌های اعلام شده از سوی امریکا برای بخش فلزات ایران وجود نخواهد داشت.
وی همچنین وضعیت صادرات فولاد را به موضع‌گیری کشورهایی که بازارهای هدف صادرات فولاد ایران هستند، وابسته دانست و گفت: مالزی از این سیاست‌ها پیروی نخواهد کرد اما باید منتظر واکنش تایلند، تایوان و بقیه کشورهای این منطقه که بازار هدف محصول فولاد ایران هستند، بود. باید منتظر ماند و دید این کشورها چگونه عمل خواهند کرد. به اعتقاد من تحریم اخیر امریکا بیشتر یک تهدید است و اجرایی شدن آن زمان می‌برد و البته بسیار سخت قابل اجراست چراکه لزوما همه کشورهای هدف صادرات فلزات ایران، حافظان منافع امریکا نیستند.
این کارشناس با بیان اینکه بر اساس نسبت صادرات بر تولید ایران، صادرات بیش از ۱۵ میلیون تنی در افق ۱۴۰۴ محتمل خواهد بود، اظهار کرد: بر اساس نسبت صادرات بر تولید جهانی، صادرات ۲. ۱۱ میلیون تن برای ایران در این افق محتمل‌ خواهد بود. همچنین حداکثر صادرات به‌طور بالقوه ۱۰.۵ میلیون تن برآورد می‌شود اما براساس چشم‌انداز برنامه‌ریزی شده و طرح جامع فولاد، ایران باید ۲۰ میلیون تن در افق ۲۰۲۵ میلادی (۱۴۰۴ خورشیدی) صادرات داشته باشد تا شاهد مازاد عرضه در داخل کشور نباشیم. البته تاثیر تحریم‌های جدید امریکا بر تولید و صادرات فولاد ایران به احتمال زیاد بر صادرات فولاد ایران تاثیرگذار خواهد بود اما شرکت‌های فولادی و تاجران به دنبال بازارهای جدید هستند و در این زمینه موفق هم خواهند بود؛ بنابراین تحریم‌های جدید را جدی نخواهیم گرفت.