داستان تضاد‌ها

به گزارش می‌متالز، بخش‌های فناوری پیشرفته با موانعی مواجه شده‌اند، اما تجهیزات حمل‌ونقل به‌عنوان نمادی از تاب‌آوری می‌درخشد. بخش تولید جهانی که سنگ‌بنای حیات اقتصادی است، در ژانویه ۲۰۲۵ با ترکیبی پیچیده از موفقیت‌ها و چالش‌ها وارد صحنه شد. بر اساس آخرین داده‌های سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO)، شاخص جهانی تولید صنعتی نشان‌دهنده عملکرد‌های متفاوت منطقه‌ای و بخشی است.

آفریقا و چین به‌عنوان قدرت‌هایی برجسته ظاهر شدند و رشد قابل توجهی در تولید صنعتی ثبت کردند؛ درحالی‌که سایر اقتصاد‌های آسیا و اقیانوسیه با کاهش قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو شدند. در همین حال، شاخص طیف فناوری نشان داد که صنایع با فناوری متوسط و بالا با کاهش اندکی مواجه شده‌اند؛ درحالی‌که سایر صنایع شاهد رشد متوسطی بوده‌اند. گزارش یونیدو با استفاده از داده‌های تنظیم‌شده فصلی شاخص‌های تولید صنعتی (IIP) و با بهره‌گیری از دیدگاه‌های اقتصادی، تحلیلی از روند‌های تولید جهانی کنونی ارائه می‌دهد. شکاف‌های رو به رشد داده‌های ژانویه ۲۰۲۵ نشان‌دهنده شکاف عمیقی در عملکرد تولید در مناطق مختلف جهان است.

آفریقا و چین به‌عنوان موتور‌های رشد عملکرد مناسبی را به نمایش گذاشتند. آفریقا که اغلب به‌عنوان یک منطقه در حال توسعه دیده می‌شود، از سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی و افزایش تقاضای داخلی بهره‌مند شده است. چین با تکیه بر سیاست‌های صنعتی کارآمد و بهبود زنجیره‌های تامین، توانسته است جایگاه خود را به‌عنوان یک غول تولیدی تثبیت کند. این دو منطقه نه‌تنها از نظر حجم تولید، بلکه از نظر انعطاف‌پذیری در برابر شوک‌های جهانی نیز پیشتاز بوده‌اند.

در مقابل، سایر نقاط، از جمله آسیا و اقیانوسیه با کاهش شدید تولید مواجه شده‌اند. این کاهش می‌تواند به عوامل متعددی نسبت داده شود. از جمله این مسائل می‌توان به اختلال‌های زنجیره تامین، افزایش هزینه‌های انرژی و کاهش تقاضای صادراتی اشاره کرد. به‌طور ویژه، اقتصاد‌های وابسته به صادرات مانند کره‌جنوبی و ژاپن تحت فشار قرار گرفته‌اند؛ درحالی‌که اقیانوسیه با چالش‌های ناشی از محدودیت‌های منابع و تغییرات بازار جهانی مواجه بوده است. این تضاد منطقه‌ای نشان‌دهنده تغییر در پویایی قدرت صنعتی است؛ جایی که اقتصاد‌های نوظهور در حال بازتعریف نقش خود در صحنه جهانی هستند. در سطح بخشی، شاخص جهانی تولید صنعتی بر اساس سطح فناوری، تصویری ظریف‌تر ارائه می‌دهد.

صنایع با فناوری متوسط و بالا که شامل بخش‌هایی مانند تجهیزات الکتریکی، داروسازی و رایانه‌ها می‌شود، در ژانویه ۲۰۲۵ با کاهش اندکی مواجه شدند. این کاهش هرچند جزئی، نشان‌دهنده فشار‌های رقابتی و هزینه‌های بالای نوآوری در این بخش‌هاست. در مقابل، سایر صنایع با فناوری پایین‌تر، مانند تولید مواد غذایی و منسوجات، رشد متوسطی را ثبت کردند که نشان‌دهنده تقاضای پایدار برای کالا‌های ضروری است. در میان صنایع با فناوری بالا، تجهیزات حمل‌ونقل به‌عنوان یک استثنا برجسته بود. این بخش که شامل تولید هواپیما، کشتی و سایر وسایل نقلیه می‌شود، از سایر صنایع پیشی گرفت. تقاضای جهانی برای حمل‌ونقل پایدار، مانند وسایل نقلیه الکتریکی و زیرساخت‌های لجستیک پیشرفته، این بخش را تقویت کرده است. با این حال، بخش‌های ماشین‌آلات و خودرو‌های موتوری با کاهش ماهانه ۰.۶درصدی مواجه شدند که نشان‌دهنده چالش‌هایی مانند افزایش هزینه‌های مواد اولیه و کمبود تراشه‌های نیمه‌هادی است.

برای درک عمیق‌تر این روندها، بررسی معیار‌های اقتصادی کلیدی ضروری است. شاخص تولید صنعتی (IIP) که مبنای این گزارش است، معیاری قابل‌اعتماد برای سنجش فعالیت‌های تولیدی در سطح جهانی ارائه می‌دهد. رشد قابل توجه در آفریقا و چین با افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) و بهبود زیرساخت‌های صنعتی همخوانی دارد. به‌عنوان مثال، چین با اجرای سیاست‌های هدفمند برای حمایت از تولید پیشرفته، توانسته است بهره‌وری خود را افزایش دهد. در آفریقا، پروژه‌های بزرگ زیرساختی، مانند توسعه بنادر و راه‌آهن، به افزایش ظرفیت تولید کمک کرده است.

در مقابل، کاهش تولید در آسیا و اقیانوسیه با افزایش (PPI) و هزینه‌های انرژی مرتبط است. داده‌های اخیر نشان می‌دهد که شاخص قیمت تولیدکننده در برخی کشور‌های آسیایی به‌دلیل نوسانات قیمت مواد خام و انرژی به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. این امر حاشیه سود تولیدکنندگان را کاهش داده و توانایی آنها برای رقابت در بازار‌های جهانی را محدود کرده است. علاوه بر این، کاهش شاخص مدیران خرید (PMI) در این مناطق نشان‌دهنده کاهش اعتماد در میان تولیدکنندگان است که می‌تواند به کاهش سرمایه‌گذاری در آینده منجر شود. در بخش فناوری، کاهش تولید در صنایع با فناوری بالا با افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه (R&D) و کمبود نیروی کار ماهر مرتبط است. به‌عنوان مثال، صنعت نیمه‌هادی‌ها که بخش مهمی از تولید رایانه‌ها و تجهیزات الکتریکی است، همچنان با کمبود جهانی تراشه مواجه است.

این مساله محدودیت‌ها تولید را کند کرده و هزینه‌ها را افزایش داده است. در مقابل، موفقیت بخش تجهیزات حمل‌ونقل به سرمایه‌گذاری‌های کلان در فناوری‌های سبز و حمایت‌های دولتی از پروژه‌های پایدار نسبت داده می‌شود. روند‌های مشاهده‌شده در ژانویه ۲۰۲۵ پیامد‌های گسترده‌ای برای اقتصاد جهانی دارد. رشد آفریقا و چین فرصت‌هایی برای همکاری‌های بین‌المللی و سرمایه‌گذاری در بازار‌های نوظهور ایجاد می‌کند. این مناطق می‌توانند به‌عنوان مراکز جدید تولید جهانی ظاهر شوند؛ به‌ویژه اگر بتوانند زیرساخت‌های خود را با فناوری‌های پیشرفته همگام کنند. با این حال، کاهش تولید در آسیا و اقیانوسیه زنگ خطری برای سیاستگذاران است. بدون مداخلات هدفمند، مانند یارانه‌های انرژی یا اصلاحات زنجیره تامین، این مناطق ممکن است جایگاه رقابتی خود را از دست بدهند. در سطح بخشی، تاب‌آوری تجهیزات حمل‌ونقل نشان‌دهنده پتانسیل رشد در بخش‌هایی است که با اولویت‌های جهانی، مانند پایداری و دیجیتالی‌سازی، همراستا هستند. با این حال، کاهش تولید در بخش‌های ماشین‌آلات و خودرو‌ها نیاز به استراتژی‌های نوآورانه برای غلبه بر موانع زنجیره تامین و افزایش بهره‌وری را برجسته می‌کند. این روند‌ها همچنین بر اهمیت تنوع‌بخشی به اقتصاد‌ها تاکید دارند تا وابستگی به بخش‌های خاص کاهش یابد.

نتیجه‌گیری

گزارش تولید جهانی ژانویه ۲۰۲۵ تصویری از یک جهان در حال تحول ارائه می‌دهد؛ جایی که تضاد‌های منطقه‌ای و بخشی به بازتعریف پویایی‌های صنعتی منجر شده‌اند. آفریقا و چین با رشد خود نشان داده‌اند که اقتصاد‌های نوظهور می‌توانند در صحنه جهانی نقش‌آفرینی کنند؛ درحالی‌که چالش‌های آسیا و اقیانوسیه نیاز به اصلاحات فوری را گوشزد می‌کنند. در بخش فناوری، تجهیزات حمل‌ونقل به‌عنوان نمادی از نوآوری و انعطاف‌پذیری برجسته است؛ اما سایر صنایع با فناوری بالا نیازمند حمایت برای غلبه بر موانع کنونی هستند.

ترجمه: فاطمه کرکچی

منبع: دنیای اقتصاد