جزئیات اجرای پروژه عظیم احداث کارخانه بازیابی آب در گل گهر

به گزارش می متالز، در حاشیه هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست با وحید پاریزی رئیس واحد محیط زیست و بهداشت محیطی شرکت معدنی و صنعتی گل گهر گفت‌وگویی انجام داده ایم که به شرح زیر است:

هدف از حضور مجموعه گل گهر در هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست چه بود؟

هدف از حضور ما در نمایشگاه توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست بود. در این راستا شرکت گل گهر در بخش آموزش و ارزیابی و فرهنگ‌سازی اقدامات خوبی انجام داده است. گل گهر در زمینه‌های هوا، پایش پسماند و پساب صنعتی تصفیه‌خانه فاضلاب و حمایت از پروژه‌های تحقیقاتی زیست محیطی در مقطع دانشگاهی و موسسات تحقیقاتی داخلی و خارجی نقش بسیار مفید و موثری داشته است. در قالب مسئولیت اجتماعی نیز اقدامات خوبی را در کرمان و سیرجان داشته و داریم مانند فاضلاب شهر سیرجان و کمربندی فضای سبز گل گهر به سمت سیرجان از پروژه‌های ما هستند.

پروژه فاضلاب سیرجان برای استفاده از این فاضلاب‌هاست؟

بله، همینطور است. واحد محیط زیست اکنون ۵۰۰۰ نفر ساعت آموزش محیط زیست داشته، جامعه هدف مشخص شده و از کارگر تا مدیران آموزش دیده‌اند و از پایه شروع به آموزش شده است. آموزش مدیریت پسماند، آلودگی‌های ناشی از صنایع و معادن، پسماند صنعتی به جا مانده، ارزیابی ریسک محیط زیست، آشنایی با قوانین و مقررات محیط زیست کشور با رویکرد بهره‌برداری معادن، اقتصاد سبز، طراحی سیستم‌های کنترل هوا، نقش آموزش در ارتقای فرهنگ مدیریت پسماندهای صنعتی و دیگر دوره‌ها که در سال ۹۸ همگی اجرایی خواهد شد. ‌در بخش ارزیابی مطابق با الزامات سازمان محیط زیست ارزیابی DIA یا ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست تمامی پروژه‌های خود را با تائیدیه سازمان محیط زیست به انجام رسانده‌ایم. پروژه‌های نظارت و بازرسی هر کدام از این پروژه‌ها که تائیده را دریافت کرده‌اند در حال انجام است.

یعنی تمامی پروژه‌ها ارزیابی DIA دارند که نیاز به تائیدیه سازمان حفاظت محیط زیست دارد؟

بله، همینطور است. بعد از ارزیابی و نظارت پروژه‌هایی که در حین اجرا هستند ارزیابی محیط زیست برای جلوگیری از آلاینده‌های هوا، آب و خاک و در نهایت مصرف منابع را داریم. ارزیابی و تحلیل ریشه‌ای جنبه‌های محیط زیست مشتمل بر ۴ پارامتر هستند که شامل آلایندگی هوا، آب، خاک و مدیریت مصرف منابع است که در پروژه‌های گل گهر انجام شده و مورد استقبال زیادی قرار گرفته است. در بخش هوا کار منحصربه‌فرد ما ایجاد کارگروهی مشتمل بر دفتر فنی واحدهای مجتمع گل گهر، دفتر فنی واحدهای فرآوری و واحد بهداشت محیطی و محیط زیست بوده که جلسات آن به‌صورت ماهانه برگزار شده و بازخورد آن به اطلاع مدیریت رسیده و اقدامات لازم انجام می‌گیرد. کارهایی که انجام شده مطالعات زیست محیطی، تحلیل و ارزیابی سیلوهای نگهداری و جابجایی باطله در کارخانه تغلیظ ما است. با توجه شکل‌گیری کارگروه گرد و غبار ما سیلو تعویض کردیم. این پروژه در سال ۹۳ با هزینه بالغ بر ۲۲ میلیارد تومان به بهره‌برداری رسید. کلیه کارخانه‌های مجتمع گل گهر پروسه ارزیابی گرد و غبار و غبارزدایی را طی کرده‌اند. طبق برآورد سال ۹۵ حدود ۳۰ میلیارد تومان بودجه تخصیص داده شد که در سال ۹۶ و ۹۷، ۱۷ میلیارد تومان آن جذب شده و در حال اجرا است. در این کارگروه جلساتی برگزار می‌شود مشکلات شناسایی می‌شود اقدامات اصلاحی تعریف می‌شود و در شورای معاونین مجتمع بررسی شده و بودجه به آن تخصیص می‌یابد.

این فقط در مورد غبار و غبارزدایی است؟

بله، در مورد دیگر موارد کارگروه‌های مخصوص خود وجود دارد. گل گهر در بخش پایش با آزمایشگاه‌های معتمد سازمان حفاظت محیط زیست قرارداد دارد و در قالب اندازه‌گیری‌های دوره‌ای هر فصل یکبار کلیه کارخانه‌های مجتمع اندازه‌گیری شده و نتایج توسط اداره کل محیط زیست کرمان به گل گهر ارجاع داده شده و در نهایت آن نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. نصب سیستم پایش لحظه‌ای برای تمامی کارخانه‌ها مانند گندله‌سازی یک اجرا شده و برای دیگر کارخانه‌ها نیز اجرا خواهد شد. کار بسیار خوب دیگری که با محوریت حفاظت از محیط زیست انجام شده، تعیین راندمان سیستم‌های غبارگیر است. ما چهار تیپ غبارگیر داریم که طی فرایندی ۵۴ تجهیز هر دو ماه یکبار اندازه‌گیری شده و غبار آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت اقدامات لازم روی آنها انجام شده و برنامه پی‌ام آنها تعیین شده و بودجه به آنها تخصیص می‌یابد. در بخش پسماند ما برنامه عملیاتی پسماندهای صنعتی ویژه داریم. گل گهر به‌عنوان اولین صنعت در کرمان اولین بار برنامه جامع پسماند را اجرا کرده است.

جانمایی و تملک ۴۴ هکتار زمین جهت کارخانه مرکزی برای پسماندهای خانگی و شبه خانگی طراحی و انجام شده و در مرحله اجرای طرح جامعه مطالعاتی پسماندهای خانگی و شبه‌خانگی هستیم که در سال ۹۸ به اتمام می‌رسد. کار بزرگ گل گهر در بخش پساب صنعتی، احداث کارخانه بازیابی آب با هدف بازچرخانی آب از پساب کلیه کارخانه‌های تولید کنسانتره به میزان ۲۰۰ لیتر بر ثانیه است. این کار برای جلوگیری از آلودگی آب‌های زیرزمینی و کاهش انبایش زباله‌های خشک طی دو مرحله انجام می‌شود.

هزینه این پروژه چه میزان بوده و در چه مرحله‌ای است؟

در دو فاز اجرا می‌شود که فاز اول با هزینه ۳۲ میلیارد تومان و ۱۰ میلیون یورو که ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌ایم و فاز دوم ۴۷ میلیارد تومان و ۱۸ میلیون یورو بوده که در حال انجام است. پساب خروجی کارخانه‌های ما به سیستم بازچرخانی آب برمی‌گردد و به این ترتیب از آب دورریز استفاده بهینه می‌شود و با راندمان ۹۹.۵ درصد ما راندمان بازچرخانی آب داریم یعنی این میزان آب را بازیابی کرده به چرخه باز می‌گردانیم و پساب باقی مانده خوراک کارخانه دیگر برای تولید کنسانتره می‌شود و هیچ آبی در واقع هدر نمی‌رود.

این پروژه کی به اتمام می‌رسد؟

با توجه به شرایط حال حاضر کشور و تحریم‌ها ممکن است، کمی به تاخیر بیفتد. اما در عین حال بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. ما در مرحله اخذ وام از بانک‌های خارجی هستیم با توجه به گزارش‌های زیست محیطی لاتینی که تهیه کردیم و با توجه به شناخت اهداف و پلت کارخانه قرار بر این است که وام بسیار خوبی دریافت کنیم.

با توجه به تحریم‌ها اخذ این وام‌ها چگونه امکان‌پذیر خواهد شد؟

بانک اکو ترکیه تائیدیه را به ما داده و بناست این وام به ما اختصاص یابد. هفتم اسفند ماه گذشته ما جلسه‌ای در دفتر مرکزی گل گهر در تهران داشتیم و به نتیجه رسیدیم آقای مهندس تقی زاده به‌زودی آن‌را اعلام خواهند کرد.

این وام چه مقدار است؟

۲۹ میلیون یورو است. چون هدف آن بازچرخانی آب بوده و طرح کاملا زیست محیطی است، ترجمه طرح ارزیابی آن به لاتین باعث شد که به سرعت با آن موافقت کنند. در ایران تصور می‌کنم طرح ما دومین بار است که اجرایی می‌شود‌اما ما اولین شرکتی هستیم که تکنولوژی فیلترپرس را اجرا می‌کنیم. این تکنولوژی آلمانی است. در بخش تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی ما تکمیل ۱۰۰ درصدی شبکه فاضلاب مجتمع با ظرفیت ۴۰۰ مترمکعب در شبانه‌روز را برای ساختمان‌های اداری داریم. تجهیز کارخانه گندله‌سازی شماره ۲ خطوط ۵ و ۶ و ۷ کنسانتره‌سازی به سیستم تصفیه فاضلاب با ظرفیت ۱۵۰ مترمکعب در شبانه روز را داریم.

از پساب خروجی تصفیه‌خانه برای آبیاری فضای سبز به‌منظور کاهش مصرف آب به میزان ۵۰۰ مترمکعب در روز استفاده می‌کنیم. پروژه‌های زیست محیطی نیز در قالب مسئولیت اجتماعی و تعهد سازمان در قبال شهر سیرجان و مجامع اجتماعی فرهنگی سیرجان داریم از آن جمله اجرای کمربندی سبز گل گهر به سیرجان به میزان ۵ هزار هکتار در دست اجراست. یک اقدام نمادین گل گهر ساخت و تجهیز نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۵۱ کیلووات بر ساعت برای تامین برق ساختمان اداری به‌منظور استفاده از انرژی‌های پاک بوده است.

از رده خارج کردن ماشین آلات فرسوده و جایگزین کردن ماشین آلات جدید که علیرغم هزینه بسیار بالا این کار انجام شد. مجهز کردن تجهیزات و ماشین آلات حفاری به سیستم‌های غبارگیری و آب پاش، بهسازی کف کارخانه‌ها و کارگاه‌های تعمیرات و تعویض روغن، نصب بک فیلتر ۱۰۰ هزار مترمکعبی در کارخانه مگنتیت که طرح بسیار بزرگ و شایسته‌ای است از دیگر اقدامات گل گهر بوده است. با توجه به دشت بودن منظقه ما و طوفانی بودن هوا در برخی از اوقات و سرعت بالای باد است با نظر مساعد آقای تقی زاده برای جلوگیری از ایجاد آلودگی ارتفاع پایه‌های دپوهای کنسانتره را ۱۰ تا ۱۵ متر کاهش دادیم و به جای آن دپوهای دیگری ایجاد کردیم.

هزینه‌های گل گهر در پروژه‌های زیست محیطی بطورکلی تا سال گذشته چه میزان بود؟

عدد دقیقی در اختیار ندارم اما می‌توانم بگویم بالغ بر هزار میلیارد تومان هزینه شده است. به‌عنوان مثال پروژه سولفورزدایی ما ۴۷.۳ میلیون یورو است.

در چه مرحله‌ای است؟

در مرحله طراحی پایه و اولیه است و در واقع سولفورزدایی از کارخانه کنسانتره است. بودجه فاضلاب شهری سیرجان ۶ هزار میلیارد ریال بوده که در دست اجرا بوده و به پایان رسیده است. هدف پروژه ۶۴۵ کیلومتر شبکه جمع‌آوری فاضلاب و اجرای طی سه سال تعیین شده بود. این طرح ۳۰۰ لیتر بر ثانیه پساب جمع کرده و مورد استفاده خواهد گرفت و پیشرفت ۵۰ درصدی داشته است.

گفت‌وگو از محمدجواد به‌آبادی