درهای ایمیدرو به روی دانشگاه‌های صنعتی بازتر می‌شود

به گزارش می متالز، در این همایش یک‌روزه از تمبر یادبود هفته معدن رونمایی شد همچنین از فعالان معدنی قدردانی شد. تنی چند از استادان معدنی نیز به‌طور تخصصی به بیان دیدگاه خود درباره آینده معدن و معدنکاری تا سال ۲۰۵۰ میلادی پرداختند.

استقبال ایمیدرو از ظرفیت دانشگاه‌های معدنی

خداداد غریب‌پور، رئیس هیات عامل ایمیدرو ضمن تبریک روز معدن به معدنکاران و همه‌کسانی که در زمینه علمی و اجرایی معدن، کار می‌کنند اظهار کرد: امروز ایمیدرو از ظرفیت دانشگاه‌ها، سازمان نظام‌مهندسی و مجموعه‌های دیگر برای سرمایه‌گذاری در بخش معدن استفاده می‌کند.
او اظهار کرد: باید از همت دانشگاه صنعتی امیرکبیر تشکر کرد. اوایل اردیبهشت تفاهمنامه همکاری برای پیوند هرچه بیشتر معدن با این دانشگاه امضا شد. در تلاش هستیم از ظرفیت این ۲ حوزه در آموزش و پژوهش‌های کاربردی و سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی استفاده کنیم.
غریب‌پور با اشاره به اینکه ایمیدرو به‌عنوان یک‌نهاد صنعتی، نیازمند دانشگاه و دانشگاه به‌عنوان نهاد علمی، نیازمند صنعت است، گفت: ایمیدرو تاکنون از ۶۰۰ پایان‌نامه حمایت کرده است، سال گذشته هم از ۹۰ پایان‌نامه علمی حمایت شد. البته نکته مهم این است که چقدر در عمل از آنها استفاده شود.
رئیس هیات عامل ایمیدرو تاکید کرد: سال گذشته ۱۰ طرح تحقیقاتی اجرا شده و امسال ۲۷ طرح را به سامانه ساتع دادیم تا اجرایی شود. به‌این‌ترتیب هر کس در بخش معدن یک گام بردارد، ایمیدرو برای ارتقای آنها چند گام برمی‌دارد که می‌تواند در حوزه‌های مالی، ساماندهی نیروی انسانی و... باشد. قول می‌دهیم که امسال پذیرنده نخستین گروه از استادان برای ارائه فرصت‌های مطالعاتی باشیم.
غریب‌پور از استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان در هر کدام از دانشکده‌های معدنی کشور خبر داد و اظهار کرد: پروژه‌های بسیاری در زمینه‌های مختلف تعریف‌ شده است و قرار است استارت‌آپ‌ها در تمام دانشگاه‌ها فعال شوند. ما تلاش می‌کنیم از ظرفیت دانشگاه پلی‌تکنیک برای ارتقای بخش معدن در کشور استفاده کنیم. در این زمینه، احمد معتمدی، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر همکاری خوبی با ما داشته است.
او با اشاره به تحریم‌های امریکا گفت: بخش معدن و صنایع معدنی به دلیل وجود مواد اولیه در داخل، امکان صادرات به ۱۲۳ کشور و جهانی بودن نرخ محصولات، کمترین آسیب را از تحریم‌ها می‌بیند. از طرف دیگر شرایط بین‌المللی، این روند را بر ما تحمیل کرده تا به بخش معدن توجه کنیم. با توجه به شرایط بین‌المللی و تحریم ظالمانه، عدو سبب خیر شده و ما به سمت بومی‌سازی دانش می‌رویم. دولت و بانک مرکزی هم به این بخش اعتماد کرده و با آن همراه خواهد بود. غریب‌پور با بیان اینکه در بخش فناوری و فناوری بومی با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستیم به حلقه گمشده بخش معدن در کشور اشاره کرد و گفت: سال‌ها تجهیزات را از دیگر کشورها وارد می‌کردیم اما سازنده تجهیزات را وارد نکردیم تا به ما آموزش بدهد. معدن توانمندی‌های زیادی در اقتصاد کشور دارد اما در بخش فناوری‌ و فناوری بومی با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستیم که این خلأ باید از سوی دانشکده‌های معدن پر شود.
رئیس هیات عامل ایمیدرو به ارزش‌افزوده بالای بخش معدن اشاره کرد و گفت: این ارزش‌افزوده در مرحله فرآوری به ۷ دهم برابر و در صنعت به ۴ برابر می‌رسد و پیش از آن، ماده معدنی از ۷۵ دلار به ۷۲۷ دلار می‌رسد. این موضوع ایجاب می‌کند با استفاده از ظرفیت‌های سازمان نظام ‌مهندسی معدن و استادان دانشگاه‌ها برای توسعه این بخش اقدام کنیم. او ادامه داد: خوشبختانه قدرت اجرایی بالایی داریم و افراد زیادی را هم در این زمینه آموزش داده‌ایم.
غریب‌پور با اشاره به نقش بخش‌های مختلف اظهار کرد: ما خانه معدن فعالی داریم، در کنار آن دانشگاه علاقه‌مندی داریم که به‌خوبی معدن را رشد دهیم. البته پیش از این باید از دانشگاه دعوت می‌کردیم اما ابتدا دانشگاه از ما دعوت کرد که نشان می‌دهد دانشگاه در این عرصه پیشتاز است.
رئیس هیات عامل ایمیدرو به سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه، اشاره کرد و گفت: امسال ۳ میلیارد دلار پروژه معدنی و صنایع معدنی را بهره‌برداری می‌کنیم. ایمیدرو ۱۰ تفاهمنامه با شرکت‌های بزرگ معدنی بسته است. او تاکید کرد: ما در تفاهمنامه به قول خود پایبند هستیم. باید بگوییم که اینها فقط نمایشی نیستند و در عمل قرار است موفق باشیم. او دلیل این امر را در نیاز کشور به توسعه بخش معدن دانست و اظهار کرد: با توجه به اینکه معدن توانسته در تحریم‌ها خود را موفق نشان بدهد، مدیران حاضر هستند در کنار دانشجویان باشند.

بخش دانشجویی را در سازمان نظام‌مهندسی فعال می‌کنیم

داریوش اسماعیلی، رئیس سازمان نظام‌مهندسی معدن ایران با اشاره به اهداف این سازمان اظهار کرد: یکی از اهداف و وظایف سازمان نظام‌مهندسی معدن، ارتباط با مراکز، موسسه‌های پژوهشی کشور و همکاری با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و آموزش‌وپرورش است. ما قصد داریم در تصحیح و تدوین سرفصل‌های رشته‌های معدن، زمین‌شناسی و نقشه‌برداری راهنمایی‌ کنیم و نظر ارائه دهیم. متاسفانه تاکنون ارتباط ما با این مراکز موفق نبوده که امیدواریم امسال این رویه تغییر کند و نظام‌مهندسی هم به اهداف خود نزدیک‌تر شود. اسماعیلی به برنامه ۳‌ساله سازمان نظام‌مهندسی معدن ایران اشاره کرد و از محورهای آن سخن گفت: نخستین محور؛ حفظ و صیانت از منابع معدنی و افزایش بهره‌وری معادن به‌وسیله تدوین شیوه‌نامه‌ها و نظام‌نامه‌ها با حضور مسئولان فنی و آموزشی است. محور دوم، تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در بخش معدن است. محور سوم نیز موضوع هوشمندسازی است. ما این مهم را در سازمان نظام‌مهندسی معدن شروع کرده‌ایم.
رئیس سازمان نظام‌مهندسی معدن ایران در پایان ضمن انتقاد از سطح آموزش در دانشگاه‌ها اظهار کرد: درگذشته، کارهای عملی در دانشکده‌های معدن جدی‌تر مورد توجه بود اما اکنون مباحث نظری، سهم عمده‌ای را به خود اختصاص داده‌اند که این امر باید اصلاح شود تا نیروی جوان با تخصص و آگاهی بیشتر در بازار کار این بخش حاضر شود.
اسماعیلی تاکید کرد: پایان‌نامه‌های زیادی در حوزه معدن و زمین‌شناسی داریم که کاربرد چندانی نداشته‌اند. مشکل هم آنجاست که مجموعه‌ای که باید دانشگاه و صنعت را به هم بپیوندد، تاکنون نداشته‌ایم. ما قصد داریم بخش دانشجویی را در سازمان نظام‌مهندسی معدن فعال کنیم تا معدن را یک‌ گام به جایگاه واقعی خود نزدیک‌تر کنیم.

ارتباط ناگسستنی مواد معدنی با زندگی بشر

محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران نیز در این آیین، با بیان اینکه بدون نگاه به آینده‌پژوهی نمی‌توان در بخش معدن شاهد توسعه بود، اظهار کرد: مواد معدنی به زندگی بشر قفل ‌شده‌اند و تنها چیزی است که بشر در آینده به آن نیاز دارد.
رئیس خانه معدن ایران با بیان اینکه برخی کشورها بازدارنده فعالیت‌های معدنی می‌شوند، افزود: کشور ما جوان است بنابراین باید به‌روزرسانی تجهیزات و فناوری را عملیاتی کنیم و سعی کنیم از فناوری روز بهره ببریم. او اظهار کرد: نرخ تمام‌شده در معدنکاری روزبه‌روز بالا می‌رود و در این زمینه، بهترین جایگزین فناوری نو است. باید به حوزه معدن کشور به‌عنوان یک کیفیت و مزیت نگاه کرد.
او اظهار کرد: ازآنجایی‌که هزینه اکتشاف در هر بخشی زیاد است و از طرفی با کم عیار شدن مواد معدنی روبه‌رو هستیم، باید فناوری روز به کار گرفته شود. دراین‌بین همه شرکت‌های بزرگ جهان در حال پژوهش و به‌روز شدن با شرایط هستند درنتیجه ما هم باید به معدن به‌عنوان یک مزیت و کیفیت نگاه کنیم.
بهرامن با اشاره به اینکه آینده ایران در گروی صنعت معدن است، ادامه داد: ما می‌توانیم تامین‌کننده اصلی منابع اولیه برای کشورهای همسایه باشیم. البته باید کیفیت و پیشرفت خود را در این حوزه افزایش دهیم.
رئیس خانه معدن ایران بیان کرد: یکی از مشاغلی که کشور در آینده به آن نیاز اساسی دارد، مهندسی معدن است. رویکردها و دیدگاه‌های کلان کشور نیز باید تغییر کند و فارغ‌التحصیلان این رشته درجا جذب بنگاه‌ها و شرکت‌ها شوند. وقتی این اتفاق در کشور می‌افتد که نگاه‌ها در اقتصاد کشور تغییر اساسی کند و نگاه اقتصاد نفت‌محور از میان برود که البته خوشبختانه این وضعیت در حال عملیاتی شدن است. بهرامن اظهار کرد: سال گذشته، ۸.۲ میلیارد دلار صادرات از بخش صنایع معدنی داشتیم که نشان می‌دهد باید به مزیت‌های اقتصادی کشورمان توجه کنیم.
او درباره اهمیت مدیریت در کشور نیز گفت: یکی از نیازهای بخش معدن، تربیت مدیران باتدبیر است. توسعه در کشور بدون مدیران کیفی اتفاق نمی‌افتد و با چنین مدیرانی می‌توانیم دانش‌آموختگان توسعه‌ای تربیت کنیم.

لزوم تمرکز بر ارتباط صنعت و معدن با دانشگاه

بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران نیز در این همایش با اشاره به اهمیت ارتباط دانشگاه و صنعت و معدن گفت: این ارتباط باید پا بگیرد تا از منابع ارزشمند بهره‌مند شویم و برای آیندگان نیز چیزی به یادگار بگذاریم. او سپس به تاریخچه ارتباط علم با صنعت در جهان اشاره و بیان کرد: تمام نوآوری‌های جدید، محصول استفاده از علوم و نتیجه تحقیق و توسعه است، در حالی که سهم تحقیق و توسعه در تولید ناخالص داخلی ایران کمتر از یک درصد است که نشان می‌دهد باید جدی‌تر به پژوهش نگاه کنیم. رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران افزود: ارتباط صنعت و دانشگاه باعث رشد کشور می‌شود. این ارتباط از زمان امیرکبیر در سال ۱۳۲۰ شروع‌شده و بعدها در برنامه‌های توسعه هم به آن توجه شد اما در عمل اتفاق زیادی نیفتاد. به‌این‌ترتیب باوجود اینکه صنعت همواره با دانشگاه ارتباط داشته اما ساختار ارتباطی دانشگاه با صنعت هنوز کامل نشده و باعث نقص و مشکلات فعلی شده است. شکوری، علل این امر را بررسی کرد و گفت: کاربردی نبودن دفاتری که با عنوان صنعت و دانشگاه شکل ‌گرفته‌اند و کاربردی نبودن سرفصل‌ها در دانشگاه ازجمله علل این امر است. کاربردی نبودن نظام آموزشی کشور یکی از مشکلات ارتباط نامناسب صنعت و دانشگاه است. در دانشگاه‌های خارجی، مسائل جامعه در قالب پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی حل می‌شود که هم پژوهش عملی به شمار می‌رود و هم راهی برای حل یکی از مشکلات جامعه ارائه می‌کند. او ادامه داد: در ایران از هر ۸۲۰ مقاله، یک اختراع به محصول می‌رسد که آمار خوبی نیست و برای حل این مشکل باید ارتباط دانشگاه با صنعت را درست کنیم. او در پایان گفت: دانشگاهیان علاقه زیادی به مشاوره در پروژه‌های کاری دارند و نمی‌خواهند بیش از این وارد صنعت شوند. بنابراین باید محیطی در صنعت ایجاد کنیم که سودآوری برای دانشگاهیان بیشتر شود و آنها به مشارکت تشویق شوند.

بهترین کار، بحث درباره آینده معدن است

مرتضی اصانلو، استاد تمام دانشگاه امیرکبیر درباره اهمیت توجه به آینده معدنکاری صحبت کرد و گفت: آینده را نمی‌توان پیش‌بینی کرد اما بهترین کار بحث درباره آینده معدن است تا تصویر متناسب با آن را تجسم کنیم و به استقبال آینده برویم.
این استاد دانشگاه درباره دلایل پیش‌بینی نکردن آینده اظهار کرد: اطلاعات ما در نهایت تا عمق ۳۰۰ متر است و بیشتر از آن ورود نکرده‌ایم که نشان می‌دهد مطالعات اکتشافی خود را باید در اعماق افزایش دهیم و ببینیم آیا ظرفیت کانی‌زایی وجود دارد یا خیر.
به گفته وی، مورد دیگر اینکه بسیاری از ذخایری که عیار بالا داشته‌اند را استخراج کرده‌ایم و چیزی که امروز با آن روبه‌رو هستیم، ذخایر کم‌عیار است.
اصانلو در ادامه، به نقش معدن در زندگی بشر پرداخت و گفت: معدن همه‌چیز نیست اما هیچ چیز بدون معدن نمی‌تواند ادامه پیدا کند.
او دراین‌باره اظهار کرد: هر فرد به‌طور متوسط سالانه ۸.۶ تن مواد معدنی مصرف می‌کند. اهمیت ماده معدنی آنجا روشن می‌شود که بر اساس پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۵۰ میلادی حدود ۲۷۶.۸ تن ماده معدنی مصرف می‌شود.
او درباره نقش معدنکاری در تولید ناخالص داخلی نیز گفت: ۶۰ تا ۹۰ درصد سرمایه‌گذاری خارجی، ۳۰ تا ۶۰ درصد کل صادرات، ۲ تا ۲۵ درصد درآمد دولت، ۲ تا ۱۰درصد تولید ناخالص داخلی و ۱ تا ۲درصد اشتغال از سوی بخش معدن تامین می‌شود.
این استاد دانشگاه درباره نقش فعالیت معدنی در ایجاد فرصت شغلی سخن گفت و بیان کرد: در بخش اکتشاف، تولید شغل و درآمد کم است. بیشترین تولید شغل هم در ساخت‌وساز و پس از آن استخراج است.
اصانلو در پایان برای روبه‌رو شدن با شرایط معدنکاری تا سال ۲۰۵۰ میلادی توصیه کرد: به‌جای اهداف کوتاه‌مدت باید به سود بلندمدت پایدار توجه کرد. فناوری در آینده تغییر می‌کند و استخراج به‌صورت رباتیک و اتوماسیون شکل می‌گیرد که ما هم باید سعی کنیم به آن برسیم. فرهنگ کار متفاوت، پایین نگه‌داشتن هزینه‌های اکتشاف، تغییر کاربری زمین‌های معدنکاری شده و تبدیل آن به زمین محصولات کشاورزی از دیگر مواردی است که باید به آن توجه کرد.
همچنین سیداحمد معتمدی، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر ضمن ارائه توضیحاتی از عملکرد دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: اصلاحاتی در زمینه ساختار دانشگاه‌ها در نظر گرفته‌ایم. امیدواریم اصلاحات ساختاری که در دانشگاه انجام‌ شده است، موفقیت‌های بیشتری به ارمغان بیاورد.
همایون کتیبه، رئیس دانشکده مهندسی معدن دانشگاه امیرکبیر نیز گفت: دانشجویان، آینده‌سازان معدن کشور هستند و ما از ایمیدرو تشکر می‌کنیم که تلاش می‌کند از دانشجویان معدنی حمایت ‌کند.