قراضه‌های جنگی یا نسوزهای چینی؟

فاز یک مجتمع فولاد بویراحمد با اشتغالزایی مستقیم ۵۸۲ نفر در سال ۸۲ کلنگ‌زنی و در سال ۸۸ بهره‌برداری شد. کارخانه فولاد در روستای فیروزآباد در کیلومتر ۱۵ جاده یاسوج - نقاره‌خانه واقع شده است. در پی انفجار و آتش‌سوزی در کارخانه فولاد بویراحمد در دوشنبه هفته گذشته ۹ نفر از کارگران این کارخانه مصدوم شدند که از این ۹ نفر ۶ نفر جراحت معمولی برداشته و ۳ نفر نیز با سوختگی ۱۰۰درصدی عازم بیمارستان شدند و چهارشنبه هفته گذشته دو نفر از آنها فوت شدند. کارگران این کارخانه مدعی هستند علاوه بر پرداخت نشدن مطالبات معوق ازسوی مدیرعامل و مسئولان کارخانه، حتی از کمترین امکانات و تجهیزات اولیه ایمنی هنگام بروز حوادث یا آتش‌سوزی نیز محروم هستند. معاون سیاسی و امنیتی استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: تمامی مشکلات و دغدغه‌های کارگران این کارخانه تولیدی در اسرع وقت و اوایل هفته آینده با مسئولان کشوری و استانی این واحد صنعتی به‌طور جدی پیگیری خواهد شد. فتاح محمدی اظهار کرد: پیگیری مطالبات و حقوق کارگران این کارخانه یکی از اولویت‌های جدی مسئولان امر است و تاکنون پیگیری‌های لازم در این راستا با مدیران این کارخانه در سطح ملی انجام شده است. وی در ادامه تصریح کرد: مهم‌ترین خواسته مسئولان به‌ویژه سیدموسی خادمی استاندار کهگیلویه و بویراحمد تعیین وضعیت شغلی و کاری کارگران و رفع دغدغه‌های خانواده‌های آنها است و بدون شک در هفته پیش‌رو نیز وضعیت آنها باید تعیین تکلیف شود. گفتنی است «یوسف اکرمی»، «زریر بارانی» و «قاسم پشت چمن» به شیراز اعزام شدند که «یوسف اکرمی» و «زریر بارانی» به‌علت شدت سوختگی فوت کردند. همچنین «کریم بیگدلی»، «حامد قاسمیان» و «کاووس عباسی» سه مصدومی بودند که به اصفهان اعزام شدند که یک نفر آنها در (آی‌سی‌یو) است.

فوران کوره القایی

طی دهه‌های گذشته شاهد بوده‌ایم که در کوره‌های القایی که با قراضه تامین خوراک می‌شوند، قراضه‌های جنگی یا غیراستاندارد یا نسوزهای چینی سبب انفجار کوره شده‌اند. اما چنین چیزی را برای این حادثه به طور قطع نمی‌توان گفت.درباره علت بروز حادثه در کوره فولاد بویراحمد با سیدحسین حسینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی استان کهگیلویه و بویراحمد به گفت‌وگو نشستیم. حسینی در این باره گفت: کوره فولاد بویراحمد از نوع القایی است. به عبارت دیگر در این کوره‌ها مواد قراضه برای ذوب درون کوره القایی ریخته می‌شوند. درباره حادثه فولاد بویراحمد نیز اتفاق از این قرار بوده که مگنت قراضه را برداشت کرده و در درون کوره خالی کرده است و درست در همان لحظه خالی شدن قراضه، کوره مواد داخل خود را به حالت انفجار به بیرون پرتاب کرده است. وی در ادامه خاطرنشان کرد: به احتمال زیاد زمانی که قراضه در درون کوره ریخته می‌شده، ممکن است همراه قراضه مواد دیگری به داخل کوره وارد شده و سبب برافروختگی شدید و سرریز مواد کوره به بیرون شده باشد. معاون امور معادن و صنایع معدنی استان کهگیلویه و بویراحمد در پاسخ به این پرسش که آیا قراضه‌ها آغشته به مواد منفجره نبوده‌اند که سبب چنین انفجاری شده‌اند؟ گفت: البته من اطلاع دقیقی در این‌باره ندارم که آیا قراضه‌ها آلوده بوده‌اند یا به همراه آنها مواد انفجارزایی وارد کوره شده و در نتیجه سبب چنین برافروختگی شده است.

حسینی در ادامه خاطرنشان کرد: اما در هر صورت در انفجاری غیرمنتظره مواد مذاب به بیرون پرتاب شده، اما خود کوره منفجر نشده است. در اثر این پرتاب مواد مذاب به بیرون از کوره، کارگرانی که اطراف این کوره بودند دچار مصدومیت شدند. وی در پاسخ به این بخش که آیا کارخانه متعلق به بخش خصوصی است، عنوان کرد: بله این کارخانه متعلق به بخش خصوصی است. البته چند سال پیش در یک تا دو سال کارخانه به بنیاد تعاون ارتش واگذار شد که البته دوباره به بخش خصوصی برگردانده شد. حسینی در پاسخ به این پرسش که آیا کارگران بیمه بوده‌اند نیز گفت: بله تمامی کارگران بیمه بوده‌اند و ۳ نفر سوختگی شدید داشته‌اند دو نفرشان فوت شده‌اند و ۶ نفر با درصد پایین‌تری دچار سوختگی شده‌اند. البته درباره وضعیت آنها رسیدگی لازم در دست اقدام است. معاون امور معادن و صنایع معدنی استان کهگیلویه و بویراحمد در پاسخ به این پرسش که مسائل ایمنی تا چه اندازه در کارخانه رعایت شده است، گفت: البته بسیاری از کارخانه‌ها در سطح کشور از ایمنی خاصی برخوردار نیستند یا مسئولان و دست‌اندرکاران تا سطح پایین کارگران خود را ملزم به رعایت آن نمی‌کنند. حسینی در پاسخ به اینکه آیا برای نزدیکی کارگران به کوره‌های فولادی قانون مشخصی برای ایمنی وجود دارد یا خیر، گفت: تا آنجا که من اطلاع دارم در این زمینه قوانین یا استاندارد خاصی در کشور وجود ندارد. البته موضوع ایمنی را باید اداره کار، رفاه و تامین اجتماعی زیر نظارت خود داشته باشند. درباره کوره‌های فولادی باید ایمنی خود کوره، ایمنی مواد مذاب و کارگران که به تجهیزات ایمنی مجهز باشند و اینکه تا چه اندازه به کوره نزدیک باشند در نظر گرفته شود. کمیته حقیقت‌یاب برای فولاد بویراحمد مدیر دایره حقوقی گروه صنایع بین‌المللی باقری که شرکت فولاد بویراحمد متعلق به این گروه صنعتی است گفت: حادثه فولاد بویراحمد ساعت ۲ و ۳۷ دقیقه بامداد روز دوشنبه، یکم خرداد در کوره B این کارخانه اتفاق افتاد.  نیما حقیقت افزود: ۶ نفر با توجه به مسئولیتی که داشتند سر کوره بودند که متاسفانه کوره دچار فوران مواد ذوب می‌شود.وی از تشکیل یک کمیته داخلی برای بررسی این حادثه در کارخانه فولاد خبر داد و بیان کرد: این کمیته از نیروهای فنی، مدیر تولید، مدیر کارخانه و سایر نیروهای مرتبط تشکیل شده و اکنون در حال بررسی علت حادثه هستیم. هنوز علت حادثه فولاد بویراحمد به‌صورت دقیق و کارشناسی مشخص نشده است.

حقیقت تصریح کرد: بازرسانی از اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی به کارخانه اعزام شدند و با همکاری‌های لازم با آنها بازرسی انجام و کارشناسی شد و منتظر نتیجه بازرسی‌ها هستیم. وی با بیان اینکه هنوز علت دقیق و کارشناسی شده فوران ذوب در فولاد بویراحمد مشخص نیست، ادامه داد: این اتفاق طبیعی و جزو لاینفک کارخانه‌های فولاد است، به‌طوری‌که در کارخانه ابهر و یزد تعداد فوت شدگان بیشتر بود. حقیقت در رابطه با وجود کپسول آتش‌نشانی در این کارخانه تاکید کرد: کارخانه مجهز به کپسول‌های آتش‌نشانی است و با همین کپسول‌ها کارگران آتش گرفته را خاموش کردند و راه فرار هم داشتند.وی گفت: ما مکلفیم بر اساس قانون عمل کنیم و تابع قانون هستیم. هم‌اکنون که اداره کار و دستگاه قضایی به این حادثه ورود پیدا کردند هنوز هیچ اعلام نظر رسمی و کارشناسی نکرده‌اند اما هر تصمیمی که قانون برای ما مشخص کند، می‌پذیریم و اجرا می‌کنیم. وی تصریح کرد: مالک کارخانه فولاد اعلام کرد اگر لازم به اعزام خارج از کشور برای درمان کارگران مصدوم باشد، آمادگی دارم، تقبل می‌کنم و تمام تلاش خود را خواهم کرد.مدیر دایره حقوقی گروه صنایع بین‌المللی باقری خاطرنشان کرد: باید بگذاریم مراجع مربوط که به این مسئله ورود پیدا کردند، اعلام نظر کارشناسی کنند و ما هم موظفیم به قانون تمکین کنیم. کارگران بیمه هستند و حق بیمه برای همه آنها واریز شده و مشکلی در این زمینه وجود ندارد. همچنین بیمه مسئولیت واریز شده است. وی درباره لباس و امکانات ویژه کارگران ذوب آهن و فولاد بیان کرد: موارد مصرفی همچون عینک، کلاه و دستکش و ماسک در اختیار کارگران قرار دادیم اما تجهیزات ایمنی تخصصی از جمله لباس نسوز و کلاه ویژه نقص داشتیم و کاستی‌هایی نیز از طرف ما بود که این مسئله به شرایط اقتصادی کارخانه برمی‌گردد.
مدیر دایره حقوقی گروه صنایع بین‌المللی باقری تاکید کرد: اگر تجهیزات ایمنی کامل بود آسیب‌ها و مصدومیت‌ها را کاهش می‌داد اما فوران ذوب آسیب‌های خود را دارد. یکی از مصدومان، نیروی اپراتور جرثقیل کارخانه بود.حقیقت درباره مسئول «اچ‌اس‌ای» کارخانه فولاد بویراحمد عنوان کرد: کارخانه مسئول اچ‌اس‌ای دارد اما فعالیت آن به‌صورت روزانه است و شیفت شب اچ‌اس‌ای حضور نداشت، البته مدیر شیفت شب درعمل مدیریت کارخانه را هم دارد و مسئولیت مابقی قسمت‌ها را نیز انجام می‌دهد، می‌پذیرم که کاستی‌هایی در کارخانه وجود داشت اما خود نیرو هم باید مسئولیت‌پذیر باشد. مدیر دایره حقوقی گروه صنایع بین‌المللی باقری تصریح کرد: متاسفانه این حادثه رخ داد اما می‌توانستیم با تجهیزات کامل آثارش را کمرنگ کنیم. کارگران فوت شده از نیروهای خوب و زحمتکش ما بودند و خداوند روحشان را شاد کند.

بازدید مدیرکل تامین اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد از فولاد بویراحمد

مدیرکل تامین اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد با حضور در مجتمع فولاد بویرصنعت یاسوج، از محل حادثه ذوب کوره این کارخانه بازدید کرد و از مسئولان این کارخانه وضعیت کارگران را جویا شد.عباس نورمحمدی که به اتفاق مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد در محل این حادثه حضور یافتند، درباره اقدام‌های سازمان تامین اجتماعی در ارتباط با این حادثه و رسیدگی به حقوق مصدومان توضیح داد.وی گفت: با توجه به اینکه این کارگران هنگام کار در کارگاه دچار سانحه شده‌اند، بر اساس ماده ۶۰ قانون تامین اجتماعی، حادثه ناشی از کار محسوب می‌شود و به تناسب درصد جراحت و به احتمال از کارافتادگی، تعهدات کوتاه‌مدت و بلندمدت سازمان درباره آنها برقرار خواهد شد.