فاز نخست کارخانه آلومینیوم جاجرم در انتظار بهره‌برداری رسمی

به گزارش می متالز، طرح ۴۰ هزار تنی تولید شمش آلومینیوم جاجرم در اسفند سال پیش به تولید رسید و اکنون منتظر بهره‌برداری رسمی آن تا پایان خرداد هستیم. با راه‌اندازی این واحد تولیدی آلومینیوم، زنجیره تولید آلومینیوم از معدن تا شمش در خراسان شمالی کامل می‌شود. این زنجیره تولید از معادن بوکسیت در جاجرم شروع شده و در کارخانه آلومینای جاجرم تبدیل به پودر آلومینا می‌شود؛ قرار است یک سوم تولید پودر آلومینا که پیش از این خوراک ۲کارخانه ایرالکو در اراک و کارخانه‌های المهدی و هرمزال در استان هرمزگان را تامین می‌کرد، به کارخانه آلومینیوم جاجرم اختصاص یابد و نیاز این کارخانه تازه‌تاسیس را تامین کند.
گفتنی است میزان سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی این طرح، ۹۴ میلیون یورو و ۱۶۰ میلیارد تومان است که از محل منابع داخلی ایمیدرو و منابع داخلی این شرکت تامین شده است. با بهره‌برداری از طرح یادشده، برای ۳۵۰ نفر به طور مستقیم اشتغالزایی می‌شود.
کارخانه آلومینیوم جاجرم، کنار مجتمع آلومینای جاجرم در استان خراسان شمالی، شهرستان جاجرم، کیلومتر ۷ جاده سنخواست قرار دارد.
گفت‌وگوی ما را با تورج زارع، مدیرعامل آلومینای ایران و آلومینیوم جاجرم می‌خوانید.

پروژه آلومینای جاجرم به کجا رسید؟ قرار بود پیش از نوروز به طور رسمی به بهره‌برداری برسد اما به تاخیر افتاده است.

پروژه آلومینیوم جاجرم، پایان سال گذشته حدود ۲۲ یا ۲۳ اسفند با ظرفیت ۴۰ هزار تن شمش آلومینیوم به تولید رسید. این میزان شمش آلومینیوم با ۷۰دیگ تولید می‌شود. مزیت ما این است که پودر آلومینا در کنارمان هست که در ایران مزیت بزرگی برای شمش آلومینیوم به شمار می‌رود. البته تامین‌اند مورد نیاز کارخانه، امسال به دلیل تحریم‌ها سخت است اما ما پیش از سال سفارش دادیم و همین روزها آندها را وارد می‌کنیم تا تولید کارخانه به ظرفیت کامل برسد.

این میزان‌اند برای چه مدت مصرف کارخانه کافی است؟

تا پایان سال این مقدار جوابگوی نیازمان است و بعد باید ببینیم وضعیت تحریم‌ها به کجا می‌رسد. پارت نخست سفارش ما به سمت ایران در حال حرکت است. در برنامه راه‌اندازی کارخانه نیز ۴ تا ۵ ماه‌اند داریم و علاوه بر آن تا پایان سال برای تامین آن که یکی از اقلام مهم و مورد نیاز تولید شمش آلومینیوم است، برنامه‌ریزی کردیم.

چه زمانی از کارخانه بهره‌برداری رسمی می‌شود؟

پیش از عید، آماده راه‌اندازی کارخانه بودیم اما از ابتدای سال دولت درگیر سیل و پیشامدهای روز شده است. بعد از ماه رمضان امیدواریم آقایان تشریف بیاورند و آیین بهره‌برداری برگزار شود.

آلومینای جاجرم به تولید رسیده است؟ میزان تولید درحال‌حاضر چقدر است و آیا عرضه می‌شود یا ذخیره شده است؟

تولیدی که تا کنون داشته‌ایم را انبار می‌کنیم چون به میزانی که برای عرضه مناسب باشد نرسیده است اما به محض اینکه به ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تن تولید برسیم عرضه شمش را در بازار انجام خواهیم داد.

با تولید و به ظرفیت رساندن کارخانه شمش آلومینیوم جاجرم، به ایرالکو و المهدی پودر آلومینا نمی‌دهید؟

خیر این‌طور نیست؛ ما یک سوم تولید آلومینای خود را مصرف می‌کنیم و دو سوم دیگر همچنان به ایرالکو و المهدی و صنایع دیگری که به نوعی پودر آلومینا یا محصول هیدرات ما را مصرف می‌کنند، عرضه شده و به فروش می‌رسد.

برای تامین بوکسیت مورد نیاز پودر آلومینا، ذخایر معدنی در اختیار این مجتمع تا چه زمانی جوابگو است؟

اکتشافاتی که در ۴ سال گذشته در آنها حضور داشتم و انجام شده است به اندازه ۵۰ درصد کل اکتشافاتی است که تا کنون انجام شده است؛ تا ابتدای سال ۹۴ افزون بر ۱۰۰هزار متر حفاری اکتشافی انجام شده بود اما اکنون ۱۴۵ تا ۱۵۰ هزار متر، حفاری شده که ۴۵ هزار متر آن در ۴ سال گذشته انجام شده است. این موضوع باعث شد ذخایر قطعی ما به ۳۸ میلیون تن برسد. بر اساس آمارها، ۳۰ هزارتن ذخایر ماینیبل ما قابل برداشت خواهد بود. در کل، برای ۳۰ سال مشکلی از نظر تامین خوراک اولیه پودر آلومینا نخواهیم داشت.
البته اینها کافی نخواهد بود و ما می‌خواهیم ذخایر بیشتری از خاک بوکسیت را به‌دست آوریم و فاز دوم کارخانه تولید پودر آلومینا را بسازیم. از آنجا که کشور به پودر آلومینا نیاز دارد، ما قصد داریم فاز دوی پودر آلومینا را راه‌اندازی کنیم و در این زمینه، اکتشافات را انجام می‌دهیم. امیدواریم بتوانیم اکتشافات را ادامه دهیم و دست‌کم به ۶۰ تا ۷۰ میلیون تن ذخیره بوکسیت برسیم که اگر به این رقم برسیم، به راحتی می‌توانیم فاز دوم آلومینا را با تولید ۲۵۰ هزار تن پودر آلومینا در جاجرم راه‌اندازی کنیم، البته اگر ذخایر معادن بوکسیت جواب بدهد. اینها برنامه‌های شرکت است.

طرح‌های توسعه‌ای دیگری هم در استان‌های دیگر دارید؟

فاز ۲ آلومینای جاجرم و همچنین تکمیل فاز ۲ و ۳ آلومینیوم، طرح‌های اصلی ما در استان خراسان هستند اما در کنار اینها موضوع تولید بیلت به عنوان زنجیره بعدی تولید مطرح بود که مطالعات آن انجام شده و مناقصه‌ای هم برای آن انجام دادیم که به نتیجه نرسید.
بخشی از دلایل به نتیجه نرسیدن پروژه کارخانه بیلت، تحریم‌هاست. البته به دنبال این هستیم که برای۱۲۰ هزار تن شمشی که سالانه تولید می‌کنیم، به نوعی صنایع پایین‌دست را ایجاد کنیم. ساخت فاز دوم پودر آلومینا، فاز دوم و سوم شمش آلومینیوم و فاز پایین‌دست آلومینیوم جزو برنامه‌های اصلی ما به شمار می‌رود. البته غیر از این هم طرح‌های بهینه‌سازی دردست اقدام داریم که برای افزایش بهره‌وری تعریف شده‌اند. سال گذشته، در ۲ یا ۳ مورد هم سرمایه‌گذاری شد که با نرخ دلار سال گذشته ۳ میلیون یورو سرمایه‌گذاری ارزی نیاز بود. این صنعت به شدت سرمایه‌بر است. با این پروژه‌ها سعی کردیم پایداری و بهینه‌سازی تولید را در اولویت قرار دهیم چراکه وقتی از عمر کارخانه‌ای ۲۰ سال می‌گذرد باید برای بهینه‌سازی تولید و پایداری تولید آن فکری کرد. محور پروژه‌هایی که تعریف کردیم به طور عمده بهره‌وری است. به طور مثال کاهش مصرف سود کاستیک و مصرف آب انرژی از آن نمونه است که بخش زیادی از بهبود بهره‌وری را نیز انجام دادیم.

در ایران بیلت آلومینیوم تولید می‌شود؟

بله صددرصد. بسیاری از بخش‌های خصوصی ما بیلت را تولید می‌کنند اما ما می‌خواهیم یک نوع خاص و صادراتی بیلت آلومینیوم را تولید کنیم و از طرف دیگر در حوزه انرژی خواهان صرفه‌جویی هستیم. وقتی شمش سرد شده و دوباره ذوب شود، دوباره باید انرژی صرف شود. در مطالعات‌مان سعی کردیم طرح به صورت ریخته‌گری مداوم دیده شود؛ البته هدف‌گذاری ما در تولید بیلت خاص، صادرات است.

فروش‌ به‌وسیله بورس خواهد بود؟

حتما به‌وسیله بورس عرضه خواهیم داشت.

آیا آلومینا در بورس صاحب نماد است و عرضه دارید؟

ما شمش‌های تهاتری را در قبال فروش پودر آلومینا از ایرالکو و المهدی دریافت می‌کنیم که آن را در بورس عرضه می‌کنیم. اگر شمش آلومینیوم جاجرم به تولید برسد حتما در بورس عرضه خواهد شد.