پاتک جدید پکن به واشنگتن

به گزارش می متالز به نقل از رویترز، پکن قصد دارد با محدود کردن صادرات کانه‌های معدنی کمیاب به آمریکا به مقابله با فشارهای ایالات متحده برخیزد. هفته گذشته رئیس جمهور شی جیپینگ از یک کارخانه تولید کانه‌های کمیاب معدنی دیدار کرد. پس از این خبر فرضیه استفاده چین از موقعیت غالب خود به عنوان صادرکننده مواد معدنی نادر و استفاده از این موقعیت برای افزایش فشار بر آمریکا گسترش یافت.

کانه‌های معدنی کمیاب شامل 17 عنصر شیمیایی است که در بسیاری از وسایل از جمله محصولات تکنولوژی های-تک و تجهیزات نظامی کاربرد دارند. چشم‌انداز افزایش قیمت این مواد معدنی در سایه جنگ تجاری باعث شده است تا سهام شرکت‌های مربوطه به سرعت صعودی شود.

با اینکه پکن هنوز به صراحت از ممنوع شدن صادرات کانه‌های معدنی نایاب سخن نگفته است، رسانه‌های عموما دولتی این کشور با قاطعیت خبر از این موضوع می‌دهند.

"آمریکا توانایی چین برای مقابله به مثل را دست کم نگیر" تیتر روزنامه رسمی خبر خلق چین «People’s daily» بود. در مقاله مربوطه به وابستگی آزاردهنده برای آمریکایی‌ها به مواد کمیاب معدنی صادره از چین اشاره شده بود.

نشریه رسمی حزب کمونیست حاکم بر چین نیز اشاره کرده است که "بدون شک آمریکا در پی استفاده از محصولات صادراتی ساخته شده از مواد معدنی کمیاب چین است تا از توسعه این کشور جلوگیری به عمل آورد. خلق چین به هیچ عنوان چنین مساله‌ای را نمی‌پذیرد."

این نشریه در ادامه مقاله خود گفته است: "ما به طرف آمریکایی توصیه می‌کنیم که توانایی چین در مورد حفاظت از منافع و حق توسعه خود را دست‌کم نگیرد".

عبارت "بعدا نگویید که به شما هشدار ندادیم" معمولا در مواقع حاد برای تهدید رقبا بر سر مناقشات جدی توسط رسانه‌های دولتی چین استفاده می‌شود. به طور مثال در درگیری‌های مرزی با هند در سال 2017 و یا پیش از هجوم به ویتنام از این عبارت استفاده شده است.

نشریه «Global Times» نیز از این مزیت چین به عنوان "اسلحه‌ای قدرتمند برای استفاده در جنگ تجاری" نام برده است. از دید این روزنامه هدف چین از ممانعت صادرات کانه‌های نایاب اهداف دفاعی است و با اینکه این تصمیم پکن را متحمل زیان اقتصادی خواهد کرد، با این حال ضرر طرف آمریکایی بیشتر خواهد بود. پکن پیش از این نیز از ایجاد محدودیت در صادرات مواد معدنی کمیاب به عنوان اهرم فشار در مجادله‌های سیاسی استفاده کرده است.

در سال 2010 و پس از مواجهه یک کشتی ماهیگیری چینی با دو کشتی گارد ژاپنی در دریای چین شرقی و نزدیک به یک جزیره غیر مسکونی که هر دو کشور ادعای مالکیت آن را دارند، پکن صادرات این کانه‌های معدنی را به ژاپن به تعلیق درآورد.

در سال 2012 ژاپن، ایالات متحده و اتحادیه اروپا سر این موضوع به سازمان تجارت جهانی شکایت کردند. چین نیز پس از مقصر شناخته شدن در سهمیه بندی صادرات این مواد بر اساس عوامل زیست‌محیطی، بار دیگر صادرات به ژاپن را از سر گرفت. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی چین اقدام پکن در قطع صادرات این عناصر به آمریکا دقیقا مطابق با الگوی ایالات متحده در دفاع از امنیت ملی است.

چین به کرات از موضع آمریکا در قبال استفاده از بهانه دفاع از امنیت ملی در سازمان تجارت جهانی انتقاد کرده است. نمونه آن به تحریم هفته گذشته غول مخابراتی هوآوی توسط دولت فدرال برمی‌گردد، که به اعتقاد پکن تخطی از قوانین بین‌المللی است.

با این حال خود دولت چین نیز سالیان طولانی است که به بهانه دفاع از امنیت ملی از صدور مجوز فعالیت بسیاری از شرکت‌های بزرگ از جمله گوگل و فیسبوک در خاک خود جلوگیری کرده است. این نوع مواضع پکن در سال‌های اخیر مورد اعتراض بسیاری از شرکت‌های آمریکایی واقع شده و آنها را به این اجماع رسانده است که نیاز است برخورد قاطع سیاسی با دولت چین صورت پذیرد.

چهارشنبه سهام کارخانه‌ای که آقای شی هفته گذشته از آن بازدید کرد با 10 درصد رشد دیگر به اوج تاریخی رسید. سهام این شرکت تنها در ماه می بیش از 134 درصد افزایش یافته است. همزمان هولدینگ مواد معدنی کمیاب چین 40 درصد و سهام شرکت «Lynas Corp» استرالیا که تنها تولیدکننده کانه‌های کمیاب خارج از خاک چین است حدود 14.6 رشد کرده است.

در بین سال‌های 2014 تا 2017 بیش از 80 درصد کانه‌های معدنی کمیاب وارداتی آمریکا از چین بوده است و این رده کالاها به همراه چند عنصر با ارزش دیگر از تعرفه‌های آمریکایی درامان مانده‌اند. از سمت دیگر چین تعرفه کانه‌های نادر وارداتی خود از آمریکا را از 10 درصد به 25 درصد افزایش داده است و فرآوری این مواد را در داخل خاک خود از حالت بهینه خارج کرده است. در صورت محقق شدن استفاده موقعیت غالب تجاری توسط چین در مناسبات سیاسی، انتظار می‌رود که تلاش برای گسترش استخراج این مواد در کالیفرنیا و استرالیا افزایش یابد.