میزان تولید آلومینیوم اولیه در کشور حدود ۳۲۰ هزار تن و در مجموع با محصولاتی مانند بیلت و آلومینیوم آلیاژی به بیش از ۳۸۰ هزار تن در سال میرسد. این در حالی است که میزان معاملات صورت گرفته در سال ۱۳۹۵ به زحمت به بالای ۱۳۰ هزار تن رسید. در عین حال از ابتدای سال ۱۳۹۶، شرکت آلومینیوم ایران بهعنوان بزرگترین تولیدکننده محصولات آلومینیومی در بورس کالا پیوسته حضور دارد؛ زیرا با توجه به قانون، شرکتهایی که دولتی هستند و یا دولت در آنها سهم دارد، موظف به عرضه محصولات خود در بورس کالا هستند. بنابراین شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) محصولات خود را در بورس کالای ایران عرضه میکند. البته لازم بهذکر است که شرکت آلومینای ایران عرضهکننده اصلی شمش آلومینیوم ایرالکو است و این شرکت نیز دولتی محسوب میشود. این در حالی است که شرکت آلومینیوم المهدی ـ هرمزال به بخش خصوصی تعلق دارد و ملزم به عرضه محصول خود در بورس کالا نیست. بنابراین در مورد این شرکت عرضه خارج از بورس وجود دارد. هر چند در مقاطعی این شرکت تمامی تولید خود را در بورس کالا عرضه میکرد، اما در حال حاضر از عرضه این شرکت در بورس کم شده است.
چنانچه میزان معاملات شرکت آلومینیوم ایران در ماههای ابتدایی سال ۱۳۹۶ با ماههای انتهای سال ۱۳۹۵ مقایسه شود، بهطور حتم میزان معاملات رشد را نشان میدهد. اما میزان معاملات در مقایسه با ماههای ابتدای سال گذشته، کاهش چشمگیری داشته است. در سال جاری حجم هر عرضه در حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ تن بود که در مواردی استثنایی به یک هزار تن تا ۲ هزار تن نیز میرسید. این در حالی است که در سال گذشته هر عرضه کمتر از ۲ هزار تن نبود. بنابراین در سال جاری تعداد عرضهها زیاد و حجم آن کم شده است تا متقاضیان قادر به خرید از بورس کالا باشند.
همانطور که در نمودار ۱ ملاحظه شود، طی هفته گذشته یعنی از ۳۰ اردیبهشت تا ۴ خرداد، حدود ۴ هزار تن محصول آلومینیومی اعم از بیلت و شمش در بورس کالا عرضه شد که در مقابل آن حدود یک هزار و ۹۰۰ تن تقاضا وجود داشت. در عین حال حدود یک هزار و ۸۰۰ تن آلومینیوم مورد معامله قرار گرفت و به فروش رفت. تمامی آلومینیوم معامله شده متعلق به شمش بود و بیلت در این هفته مورد معامله قرار نگرفت. هر چند این میزان معامله در مقایسه با هفتههای گذشته پیشرفت چشمگیری را نشان میدهد، اما حضور دیگر شرکتها در بورس کالا میتوانست رونق بیشتر بازار آلومینیوم را تضمین کند. البته دولت و بورس کالا میتوانند سازوکارهایی را تنظیم کنند تا علاوه بر شرکتهای دولتی، شرکتهای خصوصی نیز به حضور در این بازار ترغیب شود.