اکتشاف، استخراج و فرآوری، وجه اشتراک معدن و نفت

به گزارش می متالز، بنابراین به‌عنوان راه‌حل مطرح می‌شود که معدن باید جای نفت را بگیرد. مسئله دیگری که می‌توان از آن صحبت کرد، لزوم همراهی این دو ثروت طبیعی در کنار هم و برنامه‌ریزی درست است. ازآنجایی‌که به‌طورکلی معدن نقش مهمی در افزایش ارزش‌افزوده، تامین مواد اولیه موردنیاز کشور، ایجاد اشتغال و فناوری دارد و در استخراج، اکتشاف و فرآوری شباهت‌های زیادی با حوزه نفت دارد، این ۲ بخش نه‌تنها در تضاد باهم نیستند بلکه توجه به آنها در کنار هم می‌تواند به توسعه اقتصادی کشور کمک کند.

کاش وزارت معادن و فلزات منفک می‌ماند

اما این ۲ بخش در تعارض با یکدیگر نیستند و در برخی گلوگاه‌ها می‌توانند به هم کمک کنند.
اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران به ارتباط نزدیک ۲ حوزه نفت و معدن، اشاره کرد و گفت: با توجه به پیشینه‌ای که صنعت نفت در ایران دارد و به نسبت معدن از نظر فنی و تکنیکی قدیمی‌تر و تخصصی‌تر است، می‌تواند به بخش معدن کمک کند و باعث رشد این حوزه شود. او ادامه داد: نفت هم به‌نوعی ماده معدنی است درنتیجه می‌تواند در کنار معدن قرار بگیرد و به ارتقای سطح دانش، عملیات و کار کمک کند.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران با بیان اینکه بهتر بود وزارت معادن و فلزات همچنان به‌صورت یک وزارتخانه منفک باقی می‌ماند، اظهار کرد: اگر قرار بر ادغام و تجمیع به دلیل تمرکز تصمیم‌گیری بود، بهتر بود معادن با نفت ادغام می‌شدند.
در همه جای جهان معدن با بخش نفت حرف مشترک دارد چراکه هر دو از اکتشاف، استخراج و فرآوری حرف می‌زنند اما معدن حرف مشترکی با ماکارونی و فرش ماشینی ندارد! بنابراین باور دارم بخش نفت که قدیمی‌تر هم بود می‌توانست موجب رشد معادن کشور شود.
او درباره اهمیت و نقش معدن در رونق اقتصاد کشور نیز گفت: نمی‌خواهم متعصبانه صحبت کنم اما واقعیت این است که معدن قادر است جایگاه خود را در اقتصاد ملی کشور از آنچه امروز می‌بینیم، بالاتر ببرد.
سعدمحمدی در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی باید انجام دهیم تا نقش معدن را ملموس‌تر کنیم به اهمیت توجه به افزایش ارزش‌افزوده اشاره کرد و گفت: کسانی که در حوزه صنعت و معدن فعال هستند باید برنامه‌ریزی کنند و هدفمند پیش بروند. برای نمونه، برداشت ماده معدنی در جهان سالانه ۱۷ میلیارد تن است. به‌طور مشخص در امریکا ارزش مواد معدنی استخراج‌شده ۷۵ میلیارد دلار در سال است که در زمان فرآوری به ۷۷۲ میلیارد دلار ارتقا پیدا می‌کند.
او ادامه داد: زمانی که مواد معدنی فرآوری شده در صنعت به‌کار برده می‌شوند، گردش این عدد به ۲ هزار و ۹۴۰ میلیارد دلار می‌رسد. به‌این‌ترتیب از مواد خام ۴۰ برابر ارزش‌افزوده به‌دست می‌آید. این اعداد نشان می‌دهد که ما هم باید اقدامات مهمی در بخش معدن انجام دهیم.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران درباره نقش معدن در افزایش اشتغال و رونق اقتصادی گفت: امروز خانواده صنعت مس نزدیک به ۲۰ هزار نفر را در خود جای ‌داده است که نشان می‌دهد این صنعت چقدر می‌تواند در افزایش اشتغال نقش‌آفرینی کند. باور دارم که ما در تصمیم‌گیری‌ها باید شرایط را بهتر کنیم اما اگر فشاری بیش‌ازاندازه به این ساختار وارد کنیم، خودش را نیز از دست می‌دهیم و اشتغال موجود را از بین می‌بریم.
او با بیان اینکه ما نیازمند توسعه هستیم و اشتغال، نیاز منطقه است به اقدامات انجام شده در زمینه توسعه اشاره کرد و گفت: معادن درآلو و دره‌زار را به‌تازگی از نزدیک دیده‌ام و شرایط خوبی داشته‌اند. در این زمینه امیدوارم معدن چاه فیروز هم سرعت بگیرد تا بتوان به توسعه کشور کمک بیشتری کرد. در آینده نزدیک ۲ یا ۳ طرح کنسانتره مس دیگر هم در این منطقه خواهیم داشت که امیدواریم بتوانیم اشتغال پایدار اقتصادی را برای آن تعریف کنیم.
سعدمحمدی به‌طور ویژه به سرمایه‌گذاری‌های اخیر در کرمان اشاره کرد و گفت: برای تبدیل اسید سولفورید به کودهای فسفاته قرار است در کرمان سرمایه‌گذاری شود تا اسید را به کودهای فسفاته تبدیل کنیم. این مهم در بخش کشاورزی موثر بوده و برای واردات سالانه ۴۵۰ هزار تن راه‌حل مناسبی است. همچنین با افزایش تولید و مصرف اسید، دیگر چیزی به‌عنوان آلودگی محیط‌زیستی نخواهیم داشت.

اهمیت استفاده از دانش و فناوری شرکت نفت

آرش طاهری‌نیا، کارشناس ارشد پروژه معدن مس میدوک در مجتمع مس شهربابک نیز ضمن اهمیت حضور معدن در کنار نفت اظهار کرد: تفکیک معدن و نفت بر اساس یک دیدگاه و سیاست کلان بوده اما اگر ما معدنی‌ها در کنار شرکت نفت قرار می‌گرفتیم می‌توانستیم در رشد و شکوفایی معادن کشور موثرتر باشیم.
این کارشناس ارشد مجتمع مس شهربابک با اشاره به اهمیت شکل‌گیری وزارت معدن و نفت اظهار کرد: همان زمانی که تفکیک وزارتخانه‌ها انجام شد، اگر به‌جای اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت ایجاد شود، وزارت معدن و نفت شکل می‌گرفت می‌توانستیم به رشد و شکوفایی معادن کمک بیشتری کنیم. او بیان کرد: البته درحال‌حاضر فرصت برای معادن فراهم است و خوشبختانه معادن در اقتصاد کشور نقش مؤثری دارند. امیدوارم وزیر صنعت، معدن و تجارت ایده‌ای داشته باشد و تغییراتی را در شبکه برای رشد و شکوفایی معادن ایجاد کند.
طاهری‌نیا با اشاره به شباهت‌های فعالیت شرکت نفت و حوزه معدن و لزوم استفاده از تجربه و دانش آن، ادامه داد: شرکت نفت پیشینه و تجربه زیادی در عملیات استخراج دارد؛ عملیات آن‌هم تا حد زیادی شبیه به معدنکاری است.
 برای نمونه، کاری که ما در اکتشاف انجام می‌دهیم تا عمق ۱۰۰۰ متر است اما در حوزه نفت تا عمق ۵۰۰۰ متر هم پیش می‌روند که تجربه خوبی است. ضمن اینکه فناوری که شرکت نفت دارد از فناوری ما قوی‌تر است و اگر این تجربه در اختیار معادن قرار بگیرد می‌تواند بسیار مفید باشد. ما در زمینه نفت به فناوری پیچیده‌ای نیاز داریم و این حوزه نیز پیچیدگی‌های بیشتر و هزینه اکتشاف بیشتری دارد. درنتیجه می‌تواند الگوی مناسبی در حوزه معدن باشد.
این کارشناس معدن با تاکید بر اینکه همراهی معادن و نفت می‌تواند به شکوفایی معادن کمک کند، اظهار کرد: این مهم یعنی همراهی معادن و نفت می‌تواند به شکوفایی معادن در زمینه اکتشاف کمک موثری کند. اگر به این سمت پیش می‌رفتیم دیگر تنها نفت و درآمدهای نفتی را پررنگ نمی‌کردیم و از ابتدا یک تعادل منطقی بین این ۲ حوزه معدنی قائل بودیم.
طاهری‌نیا با اشاره به تحریم‌ها اظهار کرد: در شرایط فعلی که گفته می‌شود باید تمرکز را از نفت به معدن ببریم نیز نباید افراطی عمل کرده و یکدفعه معدن را ارزشمند تلقی کنیم بلکه باید متعادل ‌پیش برویم. اینکه بخواهیم یک‌شبه روال کاری خود را تغییر دهیم و مطرح کنیم که وابستگی به نفت صفر و معادن ۱۰۰ درصد شود نیز امکان ندارد و باید به‌مرورزمان اتفاق افتد. درحال‌حاضر که نفت را تحریم کرده‌اند، اگر بخواهیم کامل روی معادن تمرکز کنیم، اشتباه کرده‌ایم چراکه ممکن است امریکا در آینده روی معادن، تمرکز و آن را تحریم کند. بنابراین باید همه‌چیز را با هم پیش ببریم.
او در پایان با اشاره به لزوم اهمیت به اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: باید سعی کنیم اقتصاد مقاومتی را جدی بگیریم و نیازهای اساسی را با توجه به ظرفیت‌های زیادی که در کشور داریم، ‌پیش ببریم. بیشتر کارشناسان خبره و ماهر به خارج از کشور رفته‌اند و کار می‌کنند. باید از آنها دعوت و حمایت کنیم که داخل کشور فعالیت کنند.