شناسایی ذخیره معدنی«آلبلاغ» به ایمیدرو واگذار شد

به گزارش می متالز، این منطقه پیش‌تر به دلیل برداشت‌های غیرقانونی خاک حاوی سرب و روی و اتفاق‌های مرگباری که به‌دلیل استخراج غیرقانونی خاک پیش می‌آید، خبرساز شده بود. در همین زمینه، مجید پورمقدم، مشاور معاون معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در نوشتاری و گزارش تصویری جالب، از نزدیک این منطقه را به دلیل وجود مواد معدنی مختلف معرفی می‌کند و خبر از توافق اولیه برای بهره‌برداری قانونی از این معدن می‌دهد.

ساریگل یعنی گل زرد

منطقه حفاظت شده و پارک ملی ساریگل در ۸ کیلومتری شمال شرقی اسفراین، ۹۰ کیلومتری بجنورد و ۱۰۵ کیلومتری سبزوار از استان خراسان شمالی قرار دارد. ساریگل منطقه‌ای است با زیستگاه‌های متنوع کوهستانی مرتفع و سرد و تپه‌های ماهوری معتدل و سطح کم‌جلگه‌ای که زمستان‌ها بسیار سرد و حدود ۶ ماه از سال پوشیده از برف است. ساریگل به معنای گل‌زرد است که ویژگی‌های درمانی قابل توجهی دارد. این گل زیبا در سطح وسیعی از منطقه حفاظت شده به صورت خودرو وجود دارد. این منطقه امکان ژئوتوریسم را برای کسانی که علاقه‌مند به ورزش کوهنوردی هستند فراهم می‌کند.
منطقه حفاظت شده ساریگل حدود ۲۲هزار هکتار و پارک ملی آن حدود ۷۰۳۷ هکتار است. ارتفاعات منطقه ساریگل عبارتند از کلنگا، قزل‌قلعه، دره‌گاهان و قله‌بین.
از نظر زمین‌شناسی، منطقه ساریگل در حاشیه جنوبی ارتفاعات آلاداغ در امتداد شرقی رشته کوه‌های البرز قرار دارد و از سازندهای دوران دوم شامل شیل و ماسه‌سنگ سبزرنگ (سازند شمشک) همراه با رگه‌های زغال (ژوراسیک تحتانی، آهک مارنی و مارن‌های آلونیت) و آهک‌های کرم‌رنگ است.

محدوده معدنی سرب و روی

یک محدوده معدنی پلی‌متال با محوریت سرب و روی در کوه آلبلاغ است که برای رسیدن به آن به دلیل سخت‌عبور بودن از ابتدای منطقه حفاظت شده تا محدوده یادشده حدود ۴ ساعت پیاده‌روی است. در محدوده معدنی سرب و روی شاهد آثار کوره‌های شدادی هستیم و شواهد نشان می‌دهد در گذشته‌های دور، مواد معدنی فلزی به صورت محدود از این منطقه برداشت و ذوب می‌شده اما به دلیل قرار گرفتن محدوده در منطقه حفاظت شده محیط‌زیست، امکان ثبت معدن و هرگونه فعالیت اکتشافی و بهره‌برداری قانونی از این منطقه میسر نیست.
ارتفاعات آلاداغ، سرشار از ذخایر معدنی پرعیار شامل سرب، روی و مقداری مس و فلزات کمیاب و گرانبهایی نظیر استرانسیوم و جیوه با درجه خلوص بالاست.
در بازدید گروه کارشناسی از وزارت صنعت، معدن و تجارت مشاهده شد که کانسارهای سرب و روی به طور پراکنده در منطقه بیرون‌زدگی دارند و ضخامت رگه‌ها متغیر است که گاه در عمق نفوذ کرده‌اند. ژنز ماده معدنی باید هیدروترمال یا گرمابی باشد.
کانی‌هایی که در منطقه قابل رویت هستند شامل سرب سولفیدی یا گالن با وزن مخصوص زیاد، اسفالریت zns، سولفات استرانسیوم یا سلستین با جیوه هستند.

برداشت‌های غیرمجاز

در منطقه حفاظت شده و محدوده معدنی یادشده جمعیتی افزون بر ۵۰۰ نفر به طور غیرمجاز به روش سنتی و سطحی، مشغول برداشت ماده معدنی در امتداد رگه‌ها بودند که شرایط خطرناک غیرایمنی فنی و بسیار شکننده ایجاد کرده بودند. این مواد معدنی با چهارپایان به پایین کوه حمل می‌شدند و آنها را برای استفاده در کارخانه‌ها و واحدهای متعدد ذوب و شمش سرب و روی با کامیون به زنجان منتقل می‌کردند.

لزوم نظارت چندوجهی سازمان‌های متعدد

در همین زمینه و به دلیل حفظ منطقه و پارک ملی ساریگل و همچنین رفع خطر جانی برای برداشت‌کنندگان غیرمجاز معدن، نیاز به کنترل معدن ساریگل است که این مهم، همکاری سایر سازمان‌ها را می‌طلبد تا حفاظت از منطقه مدیریت شده و از تضییع ذخایر معدنی جلوگیری شود.

امضای تفاهمنامه اکتشافات و پیجویی منطقه

رضا فیروزه، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی درباره این محدوده که انتظار می‌رود حاوی مواد معدنی باارزشی باشد، گفت: با توجه به اینکه حکم مدیریت من، در روزهای پایانی سال گذشته ابلاغ شد، نخستین کاری که در اولویت قرار دادم بررسی مکاتبات یکی دو ماه گذشته درباره ساریگل بود. با توجه به مکاتبه‌های جدیدی که از لحاظ وضعیت این معدن و برداشت‌های غیرمجاز مواد معدنی در این منطقه وصول می‌شد، در هماهنگی‌ با شورای حفظ حقوق بیت‌المال که به ریاست دادگستری استان و شخص دادستان تشکیل می‌شود و همچنین در جلسه‌هایی که با استاندار خراسان شمالی و معاون وی برگزار شد، تصمیم گرفته شد از این منطقه بازدید شود. وی افزود: در این مسیر که ۸ ساعت در رفت و بازگشت، پیاده‌روی دارد با حضور دادستان و تنی چند از مسئولان منابع طبیعی، محیط‌زیست و نیروی انتظامی و امنیتی استان، از این منطقه بازدید کردیم. در این مسیر، شاهد بودیم افرادی با کیسه و استفاده از چهارپایان، اقدام به استخراج و حمل بار مواد حاوی سرب و روی از ساریگل کرده‌ و آنها را به حاشیه جاده آورده و کیلویی ۴ تا ۵ هزار تومان به فروش می‌رسانند.
وی خاطرنشان کرد: در بازدید میدانی از منطقه، شاهد حفر زمین به‌وسیله ابزارهای ابتدایی بودیم و همان روز که بازگشتیم در مصاحبه‌ای اعلام کردم که این حفره‌ها بسیار خطرناکند و احتمال ریزش آنها بسیار زیاد است. همان هفته نیز پس از ریزش یکی از همین حفره‌ها یک نفر جان باخت و یک نفر مجروح شد. چند روز پیش هم دوباره یک کشته داد. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت در ادامه با بیان اینکه البته استخراج ماده معدنی مثل گذشته نیست و مهار شده است، تاکید کرد: مبادی خروجی و ورودی این محدوده از سوی نیروی انتظامی و محیط‌زیست در حال کنترل است. ما برای ساماندهی قانونی آنجا با آقای سرقینی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت مذاکره کردیم و آقای پورمقدم، نماینده ایشان به منطقه اعزام شد. نتیجه کارشناسی این بازدید منعکس شد و در کارگروه تعامل محیط‌زیست و وزارتخانه مطرح شد.
در نتیجه این اقدامات مقرر شد ایمیدرو شناسایی ظرفیت معدنی این منطقه را در دستور کار قرار دهد. فیروزه در ادامه افزود: در یکی از بندهای تفاهمنامه‌ای که قرار است در سفر دکتر غریب‌پور، رئیس هیات عامل ایمیدرو به استان خراسان شمالی به امضا برسد نیز آمده است: پروژه پی‌جویی، اکتشاف و تعیین ذخیره سرب و روی آلبلاغ قرار است به استناد مصوبه کارگروه تعامل فعالیت‌های معدنی و محیط‌زیست و نامه ریاست امور هماهنگی و نظارت تولیدی و زیربنایی معاون اول رئیس‌جمهوری کلید بخورد تا ظرفیت معدن شناسایی شده و مشخص شود تا چه حد قابلیت سرمایه‌گذاری دارد. در این صورت می‌توانیم شکل قانونی به استخراج این معدن بدهیم.
گفتنی است توافق محیط‌زیست و وزارتخانه که نقطه عطف تعاملات معادن با محیط‌زیست کشور است، به امضای جعفر سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت و ظهرابی، معاون محیط‌زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور رسیده است.