غرق شدن «شباهنگ»؛ نتیجه مجوز سازمان بنادر برای کشتی غیراستاندارد

به گزارش می متالز، به دنبال غرق شدن کشتی شباهنگ در آب‌های دریای خزر یک کارشناس بازنشسته کشتیرانی گفت: در بخش دریا و دریانوردی مشکلات فراوانی در حوزه دریای خزر وجود دارد و مشکل عمده آن است که کشورهای حوزه این دریا در کل تمایلی به اجرای کامل موارد ایمنی ندارند.

 این کارشناس بازنشسته کشتیرانی که نام وی در این شبکه خبری محفوظ است، به بیان برخی از این مشکلات پرداخت و گفت: یکی از مشکلات، مربوط به حوزه آموزشی است، به طوری‌که در زمینه آموزش، آموزشگاه‌های نیمه دولتی و خصوصی گوناگونی مجوز فعالیت گرفته‌اند که از کمترین امکانات آموزشی بهره‌مند بوده و به جرأت می‌توان گفت به جای آموزش‌دهی، آموزش فروشی می‌کنند و نتیجه این نگاه درآمد‌محور به آموزش، افسران و مهندسانی شده است که از کمترین اطلاعات در زمینه تخصصی خود بهره‌مند هستند.

این فعال حوزه دریایی ادامه داد: برای مثال افسران عرشه حتی با محتوای قانون پیشگیری از تصادف در دریا (R.O.R) آشنایی کامل ندارند و از محاسبه خطای قطب‌نما عاجز هستند چه رسد به تنظیمات رادار و محاسبات تعادل کشتی و شاهد مهندسانی هستیم که اطلاعات مهندسی آنها از افسر عرشه نیز کمتر است.

وی مشکل بعدی را در بخش صدور گواهینامه ‌های تخصصی ذکر و بیان کرد: متأسفانه مشاهده می‌شود در بخش گواهینامه‌ها که همگی به امضای مسئولان بالاترین ارگان نظارتی مملکت به‌عنوان نماینده IMO در زمینه اجرای STCW و کنوانسیون‌های مربوطه یعنی سازمان بنادر و دریانوردی رسیده نیز دچار سرنوشت آموزش شده‌ایم.

او تاکید کرد: متاسفانه گواهینامه و تاییدیه‌هایی صادر می‌شود که بررسی آنها نشان می‌دهد در این بخش نیز به‌جای صدور گواهینامه، گواهینامه فروشی شده است. وقتی گواهینامه‌هایی به سفارش آموزشکده‌ها و ... صادر می‌شود که محل درآمد آنها همین گواهینامه است، آیا این اقدام را نمی‌توان گواهینامه فروشی دانست؟

این فعال دریایی در ادامه به مشکلات موجود در بخش شناورهای فعال در حوزه دریای خزر و عملکرد شرکت‌های رده‌بندی ایرانی پرداخت و افزود: به جرأت می‌توان گفت اگر یک موسسه رده‌بندی اروپایی نظیر  LR  ،GL  ،BV  ،DNV از شناورهای فعال در این حوزه بازدید به عمل آورد اکثریت قریب به اتفاق شناور‌ها از فعالیت باز خواهند ماند چون فاقد کمترین استاندارهای وضع شده در این زمینه برای تردد در دریا هستند.

وی بیان کرد: این بدان معنی است که مؤسسات رده‌بندی نیز دچار همان رده‌بندی فروشی شده‌اند تا رده‌بندی واقعی کشتی‌ها و شناورها و به نمایندگی از سازمان بنادر و دریانوردی، گواهینامه‌هایی صادر می‌کنند که خود این گواهینامه‌ها آن‌قدر سطحی صادر شده‌اند که گاهی با یکدیگر در تضاد و یا اختلاف محتوایی بوده و همچنین برای کشتی‌هایی گواهینامه رده‌بندی صادر شده است که از فرط کهنگی و ضعف به اندک ضربه‌ای سوراخ می‌شوند تا جایی که ماهی در سوراخ کشتی مانده، باعث نجات جان پرسنل می‌شود.

 این بازنشسته کشتیرانی در ادامه به نقد حوزه نظارتی سازمان بنادر و دریانوردی یعنی  FSC  پرداخت و اظهار کرد:  متاسفانه ضعف نظارتی سازمان بنادر و‌دریانوردی تحت فشار شدید شرکت‌های صاحب کشتی حوزه خزر مشاهده می‌شود و این ضعف‌ها به‌طور مشهود، بالفعل و بالقوه موجب به خطر افتادن جان انسان‌ها، محیط زیست و اموال بسیاری شده که گاهی حتی به قیمت جان دریانوردان در این حوزه تمام شده است.

به گفته وی عقب نشینی سازمان بنادر و دریانوردی در این زمینه به جایی رسیده است که به‌راحتی برای کشتی‌های غیر استاندارد پروانه حرکت و ترک بندر صادر می‌شود.

این فعال حوزه دریایی در ادامه مشکلات مربوط به مالکان کشتی‌ها و کشتیرانی‌های فعال در حوزه دریای خزر را شرح داد و خاطرنشان کرد: مالکان کشتی‌ها و کشتیرانی‌ها نیز سرخوش از وضعیت موجود، شناورهایی که از رده خارج شده‌اند (طبق رده‌بندی‌های معتبر خارجی) را خریداری نموده پس از بزک کردن آنها، گواهینامه‌های لازم را نیز برای آنها خریداری کرده و با استفاده از بیکاری افسران و ملوانان جویای کار و گواهینامه به‌دست که قبلاً وصف آنها ذکر شد، این شناورها را در حوزه دریای خزر به کار می‌گیرند.

وی گفت: به طور متعدد شاهد تردد شناورهایی بوده‌ام که در اروپا به‌عنوان شناور رودخانه‌ای محسوب می‌شوند ولی در دریای خزر که خطرات آن کمتر از اقیانوس نیست و حتی در بعضی موارد به‌خاطر غیر قابل پیش‌بینی بودن و تغییرات غیر مترقبه از اقیانوس هم خطرناکتر است بدون داشتن هیچ‌گونه وسایل پیش‌بینی وضعیت هوا و ارتباط تلفنی (برخلاف قوانین و کنوانسیون‌های متعدد) به کار گرفته شده‌اند تا جایی که بارها و بارها جان این پرسنل را به خطر انداخته و می‌اندازند.

این بازنشسته کشتیرانی با بیان این‌که از وضعیت بیکاری و فشارهای متعدد اقتصادی بر روی دریانوردان آگاهی کامل دارد، خطاب به دریانوردان بیان کرد: گیرم کسی جواز مرگ برای شما صادر کرد آیا شما به صرف صدور جواز خودکشی می‌کنید؟ پس از آموزش رانندگی و اخذ گواهینامه رانندگی آیا پشت فرمان خودرویی که می‌دانید ترمز و فرمان درست و حسابی ندارد، می‌نشینید؟ هرچند که این خودرو گواهی معاینه فنی نیز داشته باشد؟ پس چگونه است که سکان شناورهایی را در دست می‌گیرید و با آنها همکارانی را با خود به دریا می‌برید و جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازید؟

وی ادامه داد: همه گروه‌های فوق درخواست می‌کنم جهت جلوگیری از حوادث و هدر رفتن سرمایه‌های جانی و مالی، بازگشتی سریع به‌سوی اجرای کامل و درست قوانین و کنوانسیون‌های مربوطه چه داخلی و چه خارجی داشته باشند و قانون‌گرایی را بر هر مصلحت دیگر مقدم بدانند که چاره‌ای جز بازگشت به قانون نمی‌تواند راهگشا باشد.