اعتماد دولت به بخش خصوصی در واگذاری سرمایه گذاری و اجرای معدن بزرگ سرب و روی مهدی آباد

دکتر بهرام شکوری مدیر عامل شرکت راهسازی و معدنی مبین (رهبر مشارکت سرمایه گذاری معدن مهدی آباد) در مراسم آغاز عملیات اجرایی معدن سرب و روی مهدی آباد عنوان کرد: در حال حاضر کشور ایران ۳% از کل ذخایر سرب و روی جهان را به خود اختصاص داده است و بعد از چین، قزاقستان و هند، چهارمین تولیدکننده کنسانتره در آسیا و دومین تولیدکننده در منطقه ما بعد از ترکیه می‌باشد.

شکوری ادامه داد:  از بزرگترن معادن و ذخایر ایران می‌توان به معدن سرب و روی انگوران و سرب و روی مهدی آباد اشاره کرد. معدن سرب و روی انگوران دارای ذخیره ۹ میلیون تن با عیار ۲۶% روی و ۶% سرب است و خوراک کارخانه‌های فرآوری سرب و روی کشور را تامین می‌کند. ذخایر اکسیده معدن انگوران رو به اتمام است و طی چند سال آتی ظرفیت آن پاسخگوی نیاز و تقاضای شرکت‌های گروه سرب و روی نخواهد بود. در حال حاضر کل ظرفیت واحدهای فرآوری ایران برابر ۴۸۰ هزار تن در سال شمش روی، ۴۲۰ هزار تن در سال شمش سرب و ۲ میلیون تن در سال کنسانتره سرب و روی می‌باشد، در حالی که ایران در سال ۲۰۱۴ تنها ۷۰۰ هزار تن کنسانتره سرب و روی، ۱۴۲ هزار تن شمش روی و ۷۲ هزار تن شمش سرب تولیدکرده است، به عبارتی نرسیدن خوراک به کارخانه‌ فرآوری به دلیل کافی نبودن سطح تولید سرب و روی از معادن ایران، باعث شده تنها ۳۵% تا ۴۰% ظرفیت این صنعت فعال باشد. این مهم مزیت سرمایه‌گذاری در معادن سرب و روی را نشان می‌دهد. فرصت بوجود آمده در راه‌اندازی و بهره‌برداری از معدن سرب و روی مهدی آباد با ذخیره قطعی ۱۵۴ میلیون تن با عیار متوسط روی ۶% ، سرب ۲% و ۵۲٫۵ گرم بر تن نقره، نه تنها می‌تواند به عنوان جایگزین مناسبی برای معدن انگوران و تقاضای ایران باشد، بلکه نقش پررنگی در تامین تقاضای جهانی می‌تواند ایفا کند. ذخیره روی ایران جزء ۱۰ کشور برتر جهان تا ۲۰۱۶ قرار نداشته است، این درحالیست که با اتمام اکتشافات تکمیلی معدن مهدی آباد ذخیره ۹٫۲ میلیون تن محتوی فلز روی این معدن در رتبه ۸ ام جهانی قرار می‌گیرد. درنتیجه میزان تولید این معدن بزرگ می‌تواند نقش تأثیرگذار و مهمی در جایگاه بین‌المللی ایران در حوزه سرب و روی داشته باشد.

وی افزود: سرمایه‌گذاری موردنیاز برای توسعه معدن و کارخانه سرب و روی مهدی‌آباد بر اساس برآورد اولیه بالغ بر ۱ میلیارد دلار تخمین زده شده است که پیش بینی می‌شود با راه اندازی آن ۱۰۰۰ نفر به طور مستقیم و ۳ تا ۵ هزار نفر به طور غیر مستقیم در پروژه بزرگ معدن سرب و روی مهدی آباد مشغول به کار شوند. دولت برای اولین بار با اعتماد به توان بخش خصوصی چنین پروژه بزرگی را به این بخش واگذار نموده است. کنسرسیوم مبین به عنوان نماینده بخش خصوصی عهده دار انجام این پروژه گردیده است. این کنسرسیوم متشکل از شرکت‌های راه‌سازی و معدنی مبین، معدنی و سدسازی آریا جنوب ایرانیان، توسعه و فرآوری مس مسکنی، مهندسی مشاور کاهنربا و ۶۵ شرکت عضو انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران می‌باشد. با توجه به مقیاس معدن سرب و روی مهدی آباد، اگرچه مسئولیت این کنسرسیوم بسیار سنگین خواهد بود اما بخش خصوصی از این فرصت که در اختیار دارد حداکثر استفاده را نموده و در تلاش است این پروژه را در زمان تعیین شده به بهترین نحوه به انجام برساند. به همین منظور این کنسرسیوم برنامه دارد تا با سرمایه‌گذاری‌های مشترک داخلی و خارجی و استفاده از حداکثر توان فنی و مهندسی و مالی خود از عهده این مهم برآید تا بتواند میزان تولید این معدن غنی را در رتبه‌بندی جهانی، آن‌طور که شایسته است جای دهد.

برنامه‌ریزی های انجام شده در خصوص اجرای این پروژه، در دو سناریو آماده شده است. سناریوری اول براساس حضور شرکای خارجی است. طبق این سناریو برای فعال شدن پروژه معدن سرب و روی مهدی آباد حداقل ۴ سال زمان برای انجام عملیات پیش باطله برداری به میزان ۱۸۵ میلیون تن موردنیاز می‌باشد. در همین مدت‌ مجوزهای لازم برای اجرای پروژه، مطالعات طراحی پایه، نیمه تفصیلی و تفصیلی و نقشه‌های اجرایی تکمیل خواهد شد. احداث کارخانه تولید کنسانتره سرب و روی باهدف تولید ۸۰۰ هزار تن کنسانتره روی با حداقل عیار ۳۵ درصد و ۸۰ هزار تن کنسانتره سرب با حداقل عیار ۶۰ درصد در دستور کار قرار دارد. مطابق برنامه زمان‌بندی از سال پنجم به بعد عملیات باطله‌برداری و استخراج محصول از معدن و تولید کارخانه فرآوری آغاز خواهد شد که به مدت ۲۰ سال ادامه خواهد داشت. سناریوی دیگری که در صورت عدم حضور سرمایه‌گذاران خارجی تعریف شده، این است که فعالیت‌های اکتشاف، استخراج و تولید به صورت همزمان انجام شود. در این صورت در پایان سال چهارم، پروژه به ظرفیت نهایی خود نمی‌رسد، اما تولید از همان سال اول آغاز خواهد شد.

شکوری گفت : خوشبختانه با مذاکرات صورت گرفته با شرکت گلنکور توافقات اولیه‌ای جهت مشارکت، سرمایه‌گذاری، طراحی، مهندسی و انتقال دانش فنی در طرح مهدی آباد انجام شده است. همچنین شرکت‌های خارجی و داخلی دیگر نیز برای همکاری با این کنسرسیوم ابراز تمایل کرده‌اند. از جمله دیگر شرکت‌های خارجی، شرکت اسپانیایی تی‌آر است، این شرکت یکی از اصلی ترین شرکت‌های صاحب تکنولوژی فرآوری روی اکسیدی به روش تانک لیچینگ در دنیا می‌باشد، در این جهت بازدید و مذاکره با این شرکت اسپانیایی به منظور بررسی خدمات فنی و مهندسی، انتقال دانش، تکنولوژی و احداث کارخانه صورت گرفته است. با وجود پتانسیل‌های ورود سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی به این پروژه، بخش خصوصی تنها با حمایت‌های دولت در ایجاد بستر مناسب برای توسعه و پیشرفت، سازماندهی بخش‌های مختلف دولتی برای همکاری در حوزه‌های زیرساخت، محیط زیست، تامین آب و برق و گاز و … قادر به انجام این پروژه خواهد بود. دولت با چنین حمایتی برای تسریع اجرای پروژه، گام مثبتی در جهت جلب اعتماد بخش خصوصی به خود برداشته و با تامین امنیت سرمایه‌گذاری انگیزه و اشتیاق بیشتری به بخش خصوصی می‌بخشد. عملکرد موفق بخش خصوصی در معدن بزرگ سرب و روی مهدی آباد می تواند به عنوان یک الگوی بی نظیر، مشوق و راه گشای ورود سرمایه گذاران داخلی و خارجی به بخش معدن کشور گردد. به عنوان مثال، مطابق قرارداد در پایان سال دوم، پیشرفت فیزیکی در بخش احداث کارخانجات ۲۰% پیش‌بینی شده است که با استراتژی تبیین شده در پایان سال دوم ۲۵% از ظرفیت تولید پیش‌بینی شده در قرار‌داد به بهره‌‎برداری می‌رسد و دولت به عنوان یک مشوق برای تسریع عملیات، به کنسرسیوم قول داده بخشی از رویالیتی که باید به ایمیدرو پرداخت گردد به خود پروژه اختصاص داده شود. حمایت‌ها و تشویق‌های دولت از یک پروژه بزرگ که به بخش خصوصی واگذار شده می‌تواند نظر بسیاری از سرمایه گذاران داخلی و خارجی را به خود جلب کند و اعتماد و امنیت لازم برای سرمایه گذاری مورد نظر را فراهم نماید.