سردرگمی صادرکننده و واردکننده در سامانه نیما/ رئیس کل گمرک: مشکل پیش آمده یک موضوع بدیهی فنی است

به گزارش می متالز، در یک سال اخیر بانک مرکزی تلاش کرده تا در شرایطی که کشور با تنگنا‌های ارزی رو به رو بوده است، ارز‌های حاصل از صادرات را به شیوه‌های مختلف به کشور باز گرداند. صادرکنندگان در یک سال اخیر به پنج شیوه‌ای که توسط بانک مرکزی تبیین شده است می‌توانسته اند تعهدات ارزی خود را رفع کنند.

این پنج شیوه عبارت بوده اند از: فروش ارز در سامانه نیما، عرضه ارز در صرافی ها، واردات در مقابل صادرات خود، واگذاری ارز پروانه صادراتی و نیز واگذاری ارز به بانک مرکزی.
تخطی از رفع تعهدات ارزی توسط صادرکنندگان نیز باعث شده است تا بانک مرکزی با آن‌ها برخورد‌های قهری را داشته باشد که از آن جمله می‌توان به ارسال فهرست اسامی صادرکنندگان متخلف به قوه قضائیه جهت برخورد با آن‌ها اشاره کرد.

حالا حدود ۲۰ روزی است که صادرکنندگان به دلیل اختلالات پیش آمده در سامانه جامع تجارت نتوانسته اند آن گونه که باید تعهدات ارزی خود را ایفا نمایند و همین امر موجب نارضایتی صادرکنندگان و واردکنندگان شده است.
 

ماجرای این اختلال چیست؟

آن گونه که فعالان اقتصادی در مصاحبه‌های خود عنوان نموده اند از ۵ مرداد ماه سال جاری سامانه جامع تجارت برای واگذاری اظهارنامه‌های صادراتی و ثبت کوتاژ برای واردات در مقابل صادرات با مشکلات جدی مواجه شده است. این مشکلات باعث شده است تا صادرکنندگان نتوانند تعهدات ارزی خود را ایفا نمایند.

پیرامون اختلالات ایجاد شده در سامانه جامع تجارت یکی از شرکت‌های صادرکننده طی نامه‌ای اعلام کرد:

"احتراماً، نظر به اینکه شرکت الف. بر اساس فعالیت اساسنامه‌ای خود همچنین در نظر گرفتن نیاز مبرم کشور به ارز حاصل از صادرات غیرنفتی اقدام به صادرات به کشور چین نموده است و وفق بانک مرکزی، وزارت صمت و گمرک، کلیه مراحل اظهار قانونی کالا و تعهدات مربوطه را به انجام رسانیده، متاسفانه در مرحله بازگشت ارز حاصل به کشور که می‌بایست از طریق سامانه جامع تجارت و با شرایط و قوانین خاص حاکم صورت پذیرد سابقه مربوط به کوتاژ صادراتی مربوطه یافت نمی‌شود و این در حالی است که بیش از دو هفته از صادرات کالا و انجام تشریفات گمرکی آن گذشته است".

 در این میان واردکنندگان نیز در حال متضرر شدن می‌باشند چرا که صادرکننده در حال حاضر نمی‌تواند ثبت سفارش واردکننده را تایید نماید و این باعث خواهد شد تا در صورت پایان مهلت اظهارنامه‌های مورد تایید بانک، فرآیند ثبت سفارش (که فرآیندی بس زمان بر است) از سوی واردکننده دوباره طی شود. در این باره یکی از واردکنندگان  گفته است: مشتری‌های ارز صادراتی چنانچه ظرف همان روزی که بانک عامل ثبت سفارش را تایید کرده است نتواند تایید صادرکننده را هم داشته باشند با مشکل انقضای تایید در روز‌های بعد  مواجه شده و بانک مجدد باید کوتاژ‌های صادراتی را در سامانه بارگذاری کند و بعضا برخی از این کوتاژ‌ها مجدد امکان ثبت ندارند.
 

منشاء ایجاد اختلال کجاست؟
 

همچنین شرکت فوق الذکر در همین نامه خود اعلام کرده است:

پیگیری‌های مکرر این شرکت از کارشناسان سامانه جامع تجارت و مسئولین گمرک بندرعباس نتیجه‌ای نداده و هر کدام تقصیر را به گردن دیگری انداخته و از ارائه راه حل طفره می‌روند. شایان ذکر است بر اساس اطلاعات فنی به دست آمده به نظر می‌رسد مشکل اصلی از ناحیه گمرک مربوطه می‌باشد که اطلاعات را در اختیار سامانه جامع تجارت قرار نداده و عملاً امکان بازگشت ارز حاصل از صادرات این شرکت و بسیاری شرکت‌های مشابه را سلب نموده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که یکی از مسئولین بانک مرکزی نیز در مصاحبه خود در مورخه ۲۳ مرداد ماه ۱۳۹۸، گمرک را مشکل اصلی بروز اختلال در فروش و واگذاری ارز حاصل از صادرات اعلام کرده و بیان نموده است: اطلاعات پروانه‌های صادراتی به درستی از سوی گمرک به سامانه جامع تجارت ایران منتقل نمی‌شود. وی افزوده است: اکنون بیش از دو هفته است که بانک مرکزی در سطوح مختلف، مذاکرات متعددی را با مدیران گمرک جمهوری اسلامی ایران داشته و حتی شخص رئیس‌کل بانک مرکزی نیز به این موضوع ورود کرده و کار را پیگیری نموده است.
 

رئیس کل گمرک: به زودی مشکل حل خواهد شد
 

مهدی میراشرفی رئیس کل گمرک درخصوص اختلال ایجاد شده در سامانه نیما و مشکلات پیش آمده در خصوص رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان و همین‌طور ثبت سفارش برای واردات گفت: در مباحث سامانه‌ها گاهاً ارتقا‌هایی صورت می‌گیرد که به هر حال این تغییرات ممکن است اختلالاتی را ایجاد کند و این ارتقا ممکن است از سوی سامانه گمرک اتفاق بیفتد و یا از سوی سامانه‌های دیگر باشد. بعضاً ارتقا سامانه‌ها و هماهنگ شدن دوباره آن‌ها با یکدیگر ممکن است مدتی به طول بیانجامد.

رئیس کل گمرک ادامه داد: روز چهارشنبه هفته گذشته همکاران ما در گمرک با مسئولین بخش آی تی بانک مرکزی جلسه ۴ ساعتی را در این رابطه داشتند و قسمت عمده این مشکل هم رفع شد.

میراشرفی افزود: متاسفانه عده‌ای دوست دارند که با انتشار این گونه اخبار منفی، مردم و بخش خصوصی را همیشه در استرس و اضطراب قرار دهند. رئیس کل گمرک در انتهای صحبت‌های خود دوباره تاکید کرد که مشکل پیش آمده یک موضوع بدیهی تکنیکال بود که به زودی رفع خواهد شد و شاید هم تاکنون رفع شده باشد.