این گزینه با توجه به تجاربی که به عنوان معاون اجرایی رییسجمهوری و تصدی وزارت بازرگانی و همچنین در پستهای مختلفی از جمله نمایندگی ایران برای الحاق به سازمان wto گزینه بسیار مناسبی است چرا که در بخش تجارت اشراف کامل دارند، اوضاع بینالملل را به خوبی میدانند و در بخش اقتصاد و صنعت نیز برنامههای امیدوار کنندهای دارند که توجه ویژهای به معدن و صنایع معدنی در آن شده است همچنین به سهم این بخش در جی دی پی توجه ویژهای شده است و امید است در محاسبات جهانی نیز این سهم را افزایش دهند. و این برنامهها نشان دهنده این است که به صادرات نیز توجه نشان خواهند داد. همه اینها نوید بخش است که به نفع معدن و صنایع معدنی در دولت دوازدهم آینده خوبی متصور شویم. به ویژه اینکه به سرمایهگذاری و توسعه سرمایهگذاری خارجی و داخلی در بخش صنعت توجه ویژهای دارند و در کنار برنامه هایی که اعلام کردهاند امید موفقیت میرود. طبیعتا بخش معدن و صنایع معدنی از این برنامهها و دیدگاهها استقبال میکند و حتما همکاریهای لازم را با شخص ایشان انجام میدهند.
مهمترین خواسته و نکتهای که باید به آن توجه شود این است که دولت در بخش تولید و صنعت بخش خصوصی را درگیر کند و خودش تصدیگری و بنگاهداری نکند بلکه به سمت سیاستگذاری برود. معنی این جمله این است که بخش خصوصی و صنعتگران بیشتر فعالیت داشته باشند و انتظاری که از دولت میرود این است که بستر را فراهم کنند. این بستر شامل قوانین و مقررات داخلی وزارتخانه و پشتیبانیها و حمایتهای لازم است. برای سرمایهگذار هم تامین مالی داخلی و هم خارجی سادهتر شود و تضامینی که میخواهند تامین و حمایت شود. همچنین زمینهای فراهم شود که سرمایهگذار تشویق برای اینکار شود. بحث دیگر در تولید و صنعت میتواند مکانیزمهایی باشد که در این وزارتخانه باید کلید بخورد مثل مشوقهای صادراتی و واقعی کردن نرخ ارز و جلوگیری از واردات قاچاق دولت این بسترهای حمایتی شکل بگیرد.
در بخش تولید معاف کردن سود عملکرد شرکتهای به شرطی که در توسعه سرمایهگذاری شود گام مثبتی خواهد بود.این اتفاق کمک میکند سرمایهگذار به جای اینکه سر سال سودش را از شرکت بیرون بکشد آن را صرف توسعه کند و طرحهای توسعهایاش را اجرا کند و شرکتهای موجود را رشد دهد. از وزارت صنعت، معدن و تجارت انتظار میرود به عنوان سیاستگذار این موارد را پیاده کند تا نتیجهاش رشد و توسعه سرمایهگذاری و اشتغال بشود.
انتظار ما چیزی فراتر ازآنچه که در برنامههایشان اعلام کردند نیست. اگر ایشان برنامه هایی که اعلام کردهاند موفق به اجرای آن شوند تقریبا مشکلی باقی نمیماند.
یک اینکه توان این را داشته باشیم که تولیدی انجام دهیم که از نظر کیفی و مورد قبول بازار خصوصا بازارهای جهانی باشد. این دیگر وظیفه دولت نیست وظیفه سرمایهگذار و تولیدکننده است که اینکار را به نحو احسن انجام دهد. دولت باید به نوعی هدایت و راهنماییاش کند. درکشف بازارهای جدید صادراتی نیز تا حدی به کمک دولت نیاز دارد در مواردی نیز به حمایتهای مقطعی نیازدارند خصوصا در یکی دو سال گذشته که بازار فولاد به دلیل اینکه چین با سوبسیدهایی که به تولیدکنندههای خود داده بود به هم ریخته میتواند کمک کند. به دنبال دامپینگ چین همه کشورها سیاستهای ضد دامپینگی را اجرا کردند و برای واردات تعرفههای سنگین گذاشتند به طور مثال امریکا برای محصولات نورد گرم ۶۰ تا ۷۰ درصد و روی محصولات نورد سرد نیز تا ۵۲۳ درصد تعرفه گذاشت. حالا ما انتظار چنین پشتیبانی را نداریم ولی وقتی نرخ ارز به نرخ واقعی نرسیده یک سری حمایتها مورد نیاز است. اگر ۴ سال نرخ ارز را ثابت نگه دارید ۱۵ درصد که نرخ دستمزد قطعات و مواد اولیه اضافه میشود یعنی تولید ما سالی ۱۵ تا ۱۶درصد اضافه گرانتر میشود اما اگر متناسب با آن عرضه گران نمیشود. این نکته بدین معنا است که هر سال ۱۵ درصد مزیت صادراتی مان را از دست میدهیم و رقبای ما مزیت وارداتی بهدست میآورند. این امر در ۴ سال میشود ۶۰ درصد. در حالیکه هزینههای داخلی ام بالا رفته اما درآمدم مانند ۴ سال پیش است و این امر باعث میشود دیگر دخل و خرج جوابگو نباشد. این جاست که گره کوری ایجاد میشود که با دست تدبیر باید باز شود.
اگر سهم تولید داخل را میخواهیم در جی دی پی افزایش بدهیم باید زنجیره را کامل ببینیم. معدن بزرگ را به اهلش واگذار کنیم تا تجهیز و بهرهبرداری شود. البته نه با هدف خام فروشی. گاه ما تجربههای تلخی داریم و بر اساس آن تجربههای تلخ، تصمیماتی میگیریم که مبتنی بر نیاز کل کشور نیست. کسانی بودند که در روزگاری مجوز احداث فولاد میگرفتند و بر اساس مجوز فولاد پروانه معدن میگرفتند آن وقت مجوز را اقدام نمیکردند تا زمان آن سر میآمد اما با استخراج از معدن و فروش و صادرات خام مواد معدنی آن سودهای آنچنانی به جیب میزدند.
ما اما معتقدیم باید جلوی صادرات مواد خام گرفته شود و اولویت به صنایع داخلی داده شود. بعد اگر مازاد بر نیاز بود صادر شود. ولی فولاد ساز داخلی باید مطمئن شود ماده اولیه مورد نیازش را از داخل میتواند تامین کند.
بحث یارانه انرژی قرار بود با افزایش نرخ انرژی یارانه آن به مصرفکننده بازگردد فولاد از مصرفکنندگان بزرگ انرژی چه در گاز و چه در برق است این حداقل کمکی است که میتوانست بشود در دولت دوازدهم.
یک بحث، وزارتخانه است و بحث دیگر ابزاری است که در اختیار وزارتخانه و دستگاههای زیرمجموعهاش مانند ایمیدرو قرار دارد. اینکه وزیر اشراف کامل بر سیستم بازرگانی داخلی و خارجی دارد میتواند نقطه قوتی باشد. منتها باید به این سمت برویم که در باره صادرات محصولات تولید شده از مواد معدنی مانند فولاد هدفگذاری کنیم که این مقدار تن فولاد صادر میکنیم. سازمانهای زیرمجموعه مثل ایدرو و ایمیدرو نیز به عنوان شرکتهای مادرتخصصی ابزاری در اختیار وزارتخانه در این بخشها به شمار میروند و میتوانند به وزیر مشاوره بدهند. باشیم ما اگر تولید میکنیم با هدف تجارت است چه بازار داخل چه خارج. لذا باید تجارتمان را قوی کنیم در این صورت بخش تولید رشد میکند. بنابراین این مسئله را ضعف نمیدانم. ایمیدرو میتواند قوی حرکت کند و نیاز بخش خود را میشناسد و به دنبال رفع مشکلاتشان باشد.
فولاد مبارکه در ۴ سال گذشته به توفیقات خوبی رسیده است در کنار آن تمام اتفاقاتی که در اقتصاد و تولید افتاده حاصل زحمات و تدبیر آقای مهندس نعمتزاده بوده است. او مردی از جنس صنعت است و تجربه شان در گذشته از نفت و پترویسمی و قبل تر از آن به عنوان وزیر صنایع البته در زمانی که وزارت معادن و فلزات جدا بود بر میگردد و در دولت یازدهم نیز معدن و صنایع معدنی نیز به آن افزوده شد. جا دارد واقعا ازایشان تشکر کنیم به خاطر اینکه مهندس نعمتزاده بنا به تجربه خود همیشه حامی تولید و بودند و مسائل را خوب درک میکردند و بیش از تصور ما گاه حمایت میکردند و در رفع مشکلات میکوشیدند و من کمتر وزیری را دیدم در ۴۰ سال کارم که مرتب دغدغه این را داشته باشد که چرا من را در جریان مشکلات نگذاشتید. بسیار پیگیر حل مشکلات هستند در تابستان به دنبال رفع محدودیتها برای تامین برق و آب و در زمستان برای کمبود گاز از صنعت و فولاد حمایت منطقی کردند و لازم است این را بگویم علیرغم اینکه گفته میشود آقای نعمتزاده سن بالایی دارند اما میزان کار و دوندگیهای ایشان از جوانی من هم بیشتر است و همه کسانی که با ایشان برخورد داشتهاند این خصوصیت ویژه ایشان را تایید میکنند.