سازمان برنامه فقط سازمان تقسیم بودجه است/ آقایان پشت شعار خام فروشی مخفی شده اند

به گزارش می متالز، بیژن پناهی زاده معاون خانه صنعت و معدن ایران با حضور در برنامه "حجره" رادیو گفت‌وگو، استخراج و فروش مواد معدنی را به شکل اولیه دیدی عام و معمول به خام فروشی دانست و گفت: «استخراج به تنهایی مقوله های متفاوتی را شامل می شود. در این میان باید برای مواد فلزی و غیر فلزی نیز تفکیک قائل شویم.»

وی با بیان این مطلب تصریح کرد: «از خام فروشی تعریف دقیقی وجود ندارد؛ عده ای بحث خام فروشی و جلوگیری از آن را مطرح می کنند ولی به روند استخراج توجهی ندارند. از طرفی ماشین آلات داخلی با تجهیزات خارجی استخراج معدن متفاوت است.»

پناهی زاده افزود: «اگر خواستار جایگزین کردن معدن بجای صادرات نفتی هستیم، باید به تکنولوژی و ماشین آلات روز دسترسی پیدا کنیم. در سال های گذشته درآمدهای افسانه ای در حوزه نفت کسب کردیم. لااقل 5 میلیارد دلار باید به واردات تکنولوژی روز معدن اختصاص می دادیم.»

وی در پاسخ به این سوال که چرا بخش خصوصی وارد این حوزه نشد، اظهار کرد: «مشکل اساسی معدن، نظام ناظر بر این بخش و حتی خود دولت است که منجر شده معدن طی چند سال گذشته بیشتر به سمت دولتی شدن پیش رود تا اینکه خصوصی باشد!»

ما در 5 سال گذشته بازار دنیا را از دست داده ایم

پناهی زاده با تاکید بر اینکه معادن باید به سمت خصوصی شدن پیش روند، افزود: «دولت بهترین پهنه های معدنی را در اختیار دارد و تکنولوژی روز را وارد می کند. پول در اختیار این هاست و به هر قیمتی تجهیزات را وارد می کنند و هیچ حساب و کتابی هم ندارد اما بخش خصوصی قدرت رقابت با این شرکت ها را ندارد چراکه آن ها عرصه را بر ما تنگ کرده اند.»

معاون خانه صنعت و معدن ایران با بیان اینکه بخش خصوصی حتی قادر نیست به خارج پولی حواله کند که فیلتر هوای لودر یا زنجیر بولدوزر وارد کند، گفت: «ما در 5 سال گذشته بازار دنیا را از دست داده ایم و ترکیه جای ما را گرفته است.»

پناهی زاده ادامه داد: «در دنیا سنگ تزئینی را به علت سنگین بودن از ساختمان ها حذف کرده و مواد پلیمری جایگزین کردند که سنگ را به هر شکلی مشابه سازی می کند. لذا تا چند سال آینده بازار سنگ تزئینی را نیز از دست می دهیم.»

وی به برنامه حجره رادیو گفت وگو گفت: «عده ای با این کارها نه به نظام و نه به دولت کمک می کنند، بلکه خودشان به قسمتی از وارت خزانه داری امریکا تبدیل شدند تا گرانی گاه ها را شناسایی و مشخص کنند کجاها باید تحریم شود!»

پناهی زاده با بیان اینکه دولت باید پای خود را از حوزه اقتصاد کنار بکشد، افزود: «افرادی هستند که کوچک ترین مبادی ورود ارز را مسدود می کنند. امیدواریم ناخواسته باشد و تا اینجا که به معدن ضربه زدند، از این پس جبران کرده و مشکلات را حل کنند.»

سازمان برنامه فقط سازمان تقسیم بودجه است

مهرداد کوهی عضو اتاق بازرگانی در آغاز برنامه حجره رادیو گفت وگو اظهار کرد: «دولت با شعار خام فروشی در حق معدن ظلم می کند؛ خام فروشی و تحمیل آن به بخش معدن از نظر بنده آدرس غلط دادن است.»

وی افزود: «ما همه تجهیزات و دانش فراوری را در دست داریم که اتفاقا روی مواد معدنی اعمال می شود. ولی آیا آقایان سعی دارند معدن کاری که وسط بیابان مشغول است را مجبور کنند تا انتهای زنجیره ارزش روی این مواد فراوری انجام دهد؟!»

کوهی گفت: «ما معدن کاران وظیفه خود را تا اینجا انجام داده ایم؛ ولی اگر می خواهند تا انتهای زنجیره ارزش پیش رویم، باید کمپانی های بزرگی ایجاد شود که همه این زنجیره را در دل خود داشته باشد.»

وی افزود: «آقایان چرا به نفت خام و فروش آن بی توجهند؟ همین کشتی که 2 میلیون و 100 هزار بشکه نفت خام حمل می کرد به سوی کدام مقصد در حرکت بود؟! این کشتی می رفت در کشوری دیگر اشتغال ایجاد کند؟ چرا در کشور خودمان این کار را نکنیم! به عقیده بنده آقایان پشت این شعار –خام فروشی- مخفی شده اند و ما را با عنوان خام فروشی تحت فشار می گذارند!»

کوهی تصریح کرد: «تعریف خام فروشی چیز دیگری است. هر تغییری در حوزه سنگ معدنی ایجاد شود، دیگر خام نیست. بنابراین دولت می گوید سنگ آهن صادر نکنید. می گوییم چشم ولی چرا خود دولت سنگ آهن ما را نمی خرد؟!»

وی به رادیو گفت وگو گفت: «اقتصاد علم شعار و اشتغال نیست؛ بلکه مبتنی بر تولید ثروت است؛ اشکال کار اینجاست که 25 میلیون تن آهن و فولاد تولید می کنیم ولی نمی توانیم به تنهایی یک ماشین لباسشویی بسازیم. این چیزی نیست که بخش دولتی دنبال آن برود. برای بخش خصوصی باید نیروی متخصص تربیت شود.»

کوهی ادامه داد: «ما با کار معدنی توسعه را به مناطق توسعه نیافته می بریم. از مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری و ثروت را در میان روستاییان و مردم محروم تقسیم می کنیم. دولت باید این ها را هم در نظر بگیرد؛ دولت واقعا ما را تحت فشار قرار می دهد و به ما زور می گوید.»

رئیس سابق سازمان نظام مهندسی معدن تصریح کرد: «سازمان برنامه را منحل کردند که به خوبی برای کارها برنامه ریزی می کرد ولی این نهادی که امروز جایگزین سازمان برنامه شده، فقط سازمان تقسیم بودجه است. در حالیکه اگر برنامه ریزی صورت گیرد به بانک هم دستور می دهند به معدنکاران تسهیلات و وام بدهد.»

کوهی افزود: «ما در بخش معدن تا انتهای زنجیره ارزش پیش رفته ایم. ماده اولیه ای تولید کردیم و در اختیار یکی از شرکت های شیشه گذاشتیم. این ها شیشه ای ساختند که 95درصد عبور نور دارد و شاید دو سه کشور قادر به تولید این شیشه هستند. نمی خواهیم از ما تشکر کنند. ما این شیشه را تولید کردیم؛ سود آن را هم گرفتیم. ما منتظریم برنامه ریزی به کمک ما بیاید.»

شرکت های بیمه و مالیات بدون توجه به تحریم ها، از معدنکاران پول می گیرند

حسن حسینقلی دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان سرب و روی با بیان اینکه توان پرهیز از خام فروشی وجود ندارد چون در 40 سال گذشته چاره ای برای این کار نیندیشیده ایم، گفت: «ما همواره اعتراض داشتیم که لیست ممنوعیت صادرات مواد خام، اصلا به مواد خام اشاره نداره؛ این درحالی است که ماده خام بعد از استخراج نباید تغییری در شکل فیزیکی، شیمیایی و ماهیت و شکل آن ایجاد شود و به همان شکل برای فراوری به واحد تولیدی صادر یا واگذار شود.»

وی ادامه داد: «وقتی عیار یک ماده معدنی بالا می رود، یعنی دیگر به صورت ماده خام نیست. در جلسات بارها این استدلال را آورده ایم ولی باز هم شورای اقتصاد سنگ آهن دانه بندی شده را جز مواد خام محاسبه کرد. بنده اعتراض کردم که شاید کنسانتره را نیز جز ماده خام حساب کنید! ما میلیاردها تومان صرف این مواد می کنیم تا به کنسانتره تبدیل شود در حالیکه امروز کنسانتره سرب و روی جز مواد خام محسوب می شود.»

حسینقلی افزود: «باید بپذیریم تعریف ماده خامی که آقایان لیست کرده و [از صادرات آن ممانعت می کنند] با تعریف قانون از ماده خام متفاوت است؛ لذا ماده معدنی دانه بندی شده، ماده خام نیست؛ حال اگر آقایان می پسندند که این ماده تبدیل به فولاد و صادر شود، خیلی هم خوب است. بخش خصوصی هم موافق است. اما با کدام پول؟! واحد تولیدی به نقدینگی نیاز دارد در حالیکه پول دست بانک هاست که به ما وام نمی دهند.»

وی گفت: «بنده بعنوان صاحب معدن نیازمند تکنسین هستم نه مهندس! ولی مجبورم یک فارغ التحصیل فوق لیسانس را بالای سر چند کارگر بگذارم. چون سیستم آموزشی برای تولید و اشتغال و صادرات نیروی انسانی تربیت نمی کند. از طرفی بیمه و مالیات و دارایی همچنان پول می گیرند و اصلا کاری ندارند که ما امروز در شرایط تحریم به سر می بریم. دیگری عوارض و ارزش افزوده دریافت می کند ولی معدنکاران چک 7 ماهه از فروش محصولات در دست دارند که باید همه این مبالغ را به سرعت تسویه حساب کنند!»

حسینقلی به رادیو گفت وگو گفت: «در قانون معدن تصریح شده اگر کسی مزاحم کار شود، قوه قضا باید با آن برخورد کند. ولی هیچکس از معدنکاران حمایت نمی کند. دولت دقیق دنبال عوارض گرفتن از معدن است. این عوارض باید در زیر ساخت و توسعه صادرات خرج شود ولی صرف خزانه شده و برای مقاصد دیگر هزینه می کنند.»

حسینقلی تصریح کرد: «تا وقتی مسئولان، صداوسیما و مطبوعات بدون در نظر گرفتن واقعیت ها شعار پرهیز از خام فروشی می دهند، نتیجه همین می شود. در بخش سرب و روی تا چند سال گذشته یک کیلو روی تولید نکردیم و حتی یک شرکت دولتی در این بخش فعال نیست. چون بستر را آماده کردند؛ مواد معدنی را صادر کردند و تازه دولت از سال 97 اعلام کرده صادرات شمس سرب و روی ممنوع است. در حالیکه ما چند برابر مصرف داخل تولید می کنیم که باید صادر شود!»

صادرات غیرنفتی تا 95 درصد از مواد خام است

همچنین سید مرتضی افقه، اقتصاددان صادرات متکی به مواد خام معدنی را شاخصه ای در کشورهای توسعه نیافته عنوان کرد و افزود: «بعد از انقلاب همواره می گفتیم رژیم گذشته ارزش افزوده را به مواد خام و انتقال آن به خرج وابسته کرده و همواره شعار صادرات غیر نفتی سر دادیم که تا امروز ما را به خطا برده است.»

وی گفت: «حدود 40 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی تا امروز بالاترین آمار بوده که تا 95 درصد به مواد خام مربوط می شود؛ این مسئله البته انتقاد به بخش خصوصی نیست. بخش خصوصی و نیروهای زبده تاکنون ثابت کرده اند از توان لازم برخوردارند.»

افقه با بیان اینکه هیچ همتی برای رهانیدن اقتصاد از نفت در کشور وجود نداشته، گفت: «حتی مواد غیر نفتی صادر شده هم به ارز نفتی وابسته هستند؛ بنابراین اگر کشور قصد استقلال دارد، باید محصولاتی تولید شود که محصول فکر و اندیشه و ابداع باشد که فاصله زیادی با مواد خام دارد.»

این استاد دانشگاه با انتقاد از نبود بسته بندی مناسب برای صادرات محصولات خام اظهار کرد: «هیچ کشوری در کره زمین پیدا نمی شود که توسعه خواه باشد اما بدون وجود دولت ها پیشرفت کرده باشد!»

افقه ادامه داد: «بخش خصوصی اما در سیستم ناکارای دولتی، ناکارآمد می شود؛ بنابراین حاکمیت باید توسعه خواه باشد و به معیشت و اقتصاد مردم اهمیت دهد.»

وی با بیان اینکه به تولید کننده اجازه ندادیم فکر و اندیشه تولید کند، تصریح کرد: «تولید در ایران اولویت اول نیست و تولید کننده تشویق نمی شود؛ بلکه تنبیه هم می شود.»