به گزارش می متالز، از وقتی نفت با تحریم روبهرو شد و در ارزآوری به کشور با مشکل جدی برخورد کردیم، این صحبت بیشازپیش مطرح شد.
دراینبین کارشناسان مطرح میکنند که معدن باید جای نفت را بگیرد و در دفاع از خود بر نقش معادن در افزایش ارزشافزوده، تامین مواد اولیه موردنیاز کشورها و ایجاد اشتغال تاکید میکنند.
درباره اهمیت توجه به معادن کشور و اینکه آیا درست است در مسیر جایگزینی با نفت حرکت کرد، با کارشناسان این حوزه گفتوگو کرده ایم.
عباسعلی ایروانی، مدیرکل دفتر نظارت امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره اهمیت تغییر نگرش از نفت به معدن اظهار کرد: نفت هم یک ماده اولیه معدنی است و با معادن دیگر فرقی ندارد بلکه فقط به دلیل اهمیتش زیر نظر یک وزارتخانه دیگر قرار دارد و زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت نیست. مدیرکل دفتر نظارت امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: با توجه به شرایطی که نفت دارد میتواند هم ابزار قوی و هم نقطهضعفی برای توسعه اقتصاد کشور باشد؛ بنابراین مسئله مهم این است که ما چطور آن را بهرهبرداری و از آن استفاده میکنیم. دراینبین کشورهایی که بخواهند به ایران فشار بیاورند با دخالت در فروش نفت، محدودیتهایی به وجود میآورند و میتوانند اقتصاد کشورمان را دچار چالش کنند. او تاکید کرد: باوجود اینکه نفت و معادن هر کدام جایگاه خاص خود را دارند اما نفت با دخالت برخی کشورها آسیبپذیری بیشتری نسبت به معدن دارد.
ایروانی با اشاره به اینکه معادن کشور محدودیتهای نفت را ندارند، ادامه داد: در زمینه مواد معدنی احتمال اینکه کشورها برای ما محدودیت ایجاد کنند کمتر است چراکه مواد معدنی در داخل کشور فرآوری میشوند و ارزشافزوده و اشتغال ایجاد میکنند اما در حوزه نفت کمتر این اتفاق میافتد.
او تاکید کرد: درست است که در بخش نفت هم میتوان به سمت ارزشافزوده رفت اما در نهایت بخش عمده محصول نهایی آن باید به خارج صادر شود و بهناچار از تحریمها تاثیر شدیدتری میپذیرد اما مواد معدنی به لحاظ تنوع و کاربرد آن در صنایع مختلف کشور کمتر از آثار تحریمها ضرر میبینند و میتوانند به حیات خود ادامه دهند.
مدیرکل دفتر نظارت امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اهمیت رشد معادن و رونق اشتغال گفت: اگر واحدهای فرآوری معادن توسعه پیدا کنند میتوانند اشتغال بیشتری را ایجاد کنند و در روند رشد اقتصاد کشور موثر باشند. البته در این روند به سرمایهگذاری و فناوری پیچیده نیاز داریم و نمیتوانیم با استفاده از ماشینآلات فرسوده، مسیر رشد را در پیش بگیریم.
سعید چهرهچلگانی، استاد دانشگاه لولئا سوئد با بیان اینکه به هر چیزی دیدگاه تکبعدی داشته باشیم آن نگاه با شکست روبهرو خواهد شد گفت: تحریمها چه در حوزه معدن و چه در حوزه نفت میتوانند برای اقتصاد کشور ضرر داشته باشد. هرچند ممکن است معادن نسبت به نفت محدودیتهای کمتری داشته و در رویارویی با تحریمها شرایط بهتری داشته باشند اما در سطح بینالملل ما را با مشکلات زیادی روبهرو میکنند. او برای نمونه اظهار کرد: اگر بخواهید بهعنوان دانشجو در مجلههای خارجی مقاله بدهید کار خیلی سختی است که مقالهای درباره کارخانه یا معدنی در ایران که تحریم شده است بنویسید چراکه اگر در مقاله فقط به نام آن معدن اشارهکنید، مقاله شما رد میشود؛ بنابراین اینکه بگوییم نگاهمان را از نفت به معدن تغییر بدیم یک نوع نگرش یکجانبه و نادرست است. وقتی ما تحریم میشویم درآمدهایمان را میبندند و برایمان مانعتراشی میکنند؛ درنتیجه برای آنها فرقی نمیکند که این درآمد از کجا باشد.
این استاد دانشگاه با اشاره به عواقب تحریمها برای معدن گفت: تحریم میتواند در بسیاری از بخشها فلجکننده باشد. برای نمونه اسیدسولفوریک با توجه به تغییر نرخ ارز افزایش نرخ زیادی پیدا کرد.
وی افزود: همچنین تحریمها باعث بسته شدن معادن کوچک میشوند به این دلیل که درگذشته آزمون ساده عیارسنجی بهصرفه بوده اما امروز دیگر بهصرفه نیست و هزینه آزمایشگاه یا تهیه ماشینآلات آنقدر زیاد است که معدنکار را با مشکل روبهرو میکند.
چهرهچلگانی با تاکید بر اینکه باید بر تولید داخلی و رشد توانمندیهایمان تمرکز کنیم، ادامه داد: اگر دقت کرده باشید کشور ما هیچوقت از نظر مرغ تحریم نمیشود به این دلیل که از معدود کشورهایی هستیم که میتوانیم مرغ را خودمان تولید کنیم. از زمان جنگ تا سال ۸۰ حدود ۹۰درصد مرغ را خودمان تامین کردیم و در کنار آن به کشورهای دیگر هم صادر میکردیم؛ بنابراین وقتی توان تولید داشته باشیم دیگر نمیتوانند با ابزار تحریم مانور دهند و ما را تهدید کنند.
این پژوهشگر حوزه معدن با اشاره به اهمیت برخی مواد معدنی در ایران و جهان گفت: آهن را تحریم کردند به این دلیل که آن را هم چین میفروشد و هم امریکا و مشتریهای خود را دارد اما مس را تحریم نمیکنند به این دلیل که بازارهای اطراف به مس نیاز دارند و در این حوزه به ایران وابسته هستند.
او با اشاره به روش کشورهای موفق اظهار کرد: سوئد مزیتی نسبت به ما ندارد و ما میتوانیم به آن برسیم. از نظر نیروی کار، ما توانمند هستیم و برخلاف تصور همه که گفته میشود ایرانیها آدمهای باهوشی هستند، من باور دارم ما باهوش نیستیم بلکه سختکوش هستیم؛ بنابراین با تکیه بر توان داخلی و ظرفیتهایی که در اختیار داریم میتوانیم گامهای مثبتی در جهت رشد اشتغال و اقتصاد کشور برداریم.