پرداخت سوبسید به کارخانجات فولادی، اوضاع آن‌ها را وخیم‌تر می‌کند/ پیشتازی در عیارسازی کم‌عیارها

به گزارش می متالز، حسن نجمی‌نیا، اظهار داشت: هلدینگ سرمایه‌گذاری آریا فاتح خاورمیانه در زمینه گرایش‌های مختلف معادن اعم از سنگ‌های تزئینی، پیمانکاری معادن بزرگ سنگ‌آهن، مس، مولیبدن و طلا فعالیت می‌کند. این مجموعه متشکل از شرکت‌هایی است که حوزه تخصصی آن‌ها در زمینه معادن فلزی است.

وی افزود: ما سعی کردیم که شرکت‌هایی در مناطق مختلف داشته باشیم و این زیر مجموعه‌ها در مناطق مختلف تولید یکسان داشته باشند اما این مجموعه‌ها تا جایی پیشرفت کردند که رقیب و همکار یکدیگر شدند؛ به عنوان مثال، شرکت‌های آریا جنوب ایرانیان، مینای کویر سماء و مینای کویر حدید همگی در زمینه تولید سنگ‌آهن فعالیت می‌کنند.

همواره هزینه تولید برای ما نسبت به همکاران خارجی بیشتر بوده است

عضو هیات مدیره هلدینگ آریا فاتح خاورمیانه در خصوص عمده‌ترین مشکلات تولیدکنندگان سنگ‌آهن، اذعان کرد: بعضی از مسائل مانند تحریم‌ها، همیشه وجود دارند و هیچوقت به طور جدی حل نشدند.

حتی زمان برجام، ما از امکاناتی که بقیه کشورها داشتند، محروم بودیم. هزینه حمل با کشتی همیشه برای ما بیشتر بوده و معمولا تولیدات را پایین‌تر از قیمت جهانی عرضه کرده‌ایم.

در داخل کشور نیز، با مسائلی همچون نوسانات هزینه حمل و نقل، تدوین بخشنامه‌های متعدد و عدم تداوم قوانین، دخالت دولت در قیمت‌گذاری و مشکلاتی از این دست مواجه‌ هستیم.

طبیعی است که با تغییر شرایط، قوانین اندکی تغییر کنند ولی مسئولین این را در نظر نمی‌گیرند که فردی که سرمایه‌اش را در این راه گذاشته، با تغییر یک قانون می‌تواند متضرر شود.

نجمی‌نیا با اشاره به اینکه بازار باید رقابتی باشد، بیان کرد: بازار جهانی، بازار منصفانه‌ای بوده و تعیین‌کننده همه چیز است و ما اگر بخواهیم سرمایه‌گذاران را از این بازار منع کنیم، عادلانه نیست و جلوی رشد سرمایه‌گذاری در معادن را خواهد گرفت.

اگر اکنون بعد از سال‌ها، دولت به این نتیجه رسیده‌است که باید معادن فلزی، فعال و به بخش خصوصی سپرده شود، باید درها برای آن‌ها باز شود و چه بسا مشوق‌هایی برای فروش صادراتی آن‌ها در نظر گرفته شود.

اگر به دنبال اقتصادی پایدار و سالم هستیم، فولادسازی‌های کشور نیز باید در بازاری آزاد رقابت کنند؛ کسی نباید قربانی دیگری شود. به این ترتیب، اگر ثبات در خانواده معدن کشور، برقرار شود، بسیاری از مشکلات خود به خود حل خواهد شد.

تولید یک میلیون تن در سال کنسانتره سنگ‌آهن

وی در پاسخ به این سوال که چه میزان در سال تولید کنسانتره دارید و عمده‌ترین مشتریان شما چه شرکت‌هایی هستند، اظهار کرد: حدود یک میلیون تن در سال تولید کنسانتره داریم.

ما با شرکت‌های داخلی زیادی کار کردیم که یکی از آن‌ها، شرکت فولاد بوتیای ایرانیان است که کنسانتره مورد نیاز برای واحد گندله‌سازی خود را از شرکت ما تامین می‌کند.

فروش صادراتی ما نیز به صورت F0B انجام می‌شود و همان‌طور که می‌دانید در حال حاضر، تنها مشتری خارجی سنگ‌آهن ایران، کشور چین است.

عضو هیات مدیره هلدینگ آریا فاتح خاورمیانه درباره معادن این شرکت، بیان کرد: معادن ما که در استان یزد واقع شده‌اند، از لحاظ کم‌عیار بودن ذخایر آن‌ها، معادن ویژه‌ای به حساب می‌آیند.

سنگ‌آهن این معادن از نوع مگنتیت بوده که با سرمایه‌گذاری‌ و تحقیقات فراوان، توانسته‌ایم سنگ‌آهن با عیار 7 درصد را به کنسانتره با عیار 67 درصد برسانیم.

باتوجه به اینکه این نوع پلاسرها در کشور زیاد هستند، امیدواریم این روش‌های فرآوری در برنامه تولید کشور، قرار گیرد. معدن دیگر ما در شهرستان زرند، واقع در استان کرمان قرار دارد که عیار سنگ‌آهن آن 23 درصد بوده و بعد از پرعیارسازی به 66 درصد می‌رسد.

در مجموع چیزی حدود 50 میلیون تن ذخیره سنگ‌آهن در اختیار داریم که با ادامه اکتشافات احتمال دارد این مقدار افزایش یابد.

نجمی‌نیا در ادامه اذعان کرد: حدود سال 90، یعنی زمانی که معدن رونق بیشتری داشت، 35 هزار متر حفاری مغزه‌گیری داشتیم که این یک رکورد در بخش خصوصی محسوب می‌شود اما اکنون فرآوری برای ما در اولویت قرار دارد. البته توسعه اکتشافات را جزو وظایف ملی خود می‌دانیم و همیشه بخشی از هزینه خود را صرف اکتشاف می‌کنیم.

دنبال پروژه‌های آماده و سهل‌الوصول‌ نیستیم

وی در ادامه تصریح کرد: موسس شرکت آریا فاتح خاورمیانه همیشه با امید و درایت حرکت کرده و این امید را به همه دست‌اندرکاران مجموعه، انتقال داده‌ است.

بنده به خاطر دارم که برای فرآوری پلاسرها، گروه‌هایی از اوکراین، هند و چین آمدند تا بالاخره توانستند، عیار را به 65 درصد برسانند.

باید توجه داشت که همت مضاعف در این مساله، بیشتر از دانش فنی به ما کمک کرد؛ چراکه اگر دانش فنی لازم نیز در کشور وجود داشت، اغلب به دنبال پروژه‌های آماده و سهل‌الوصول‌تر می‌رفتند و این سنگ‌آهن‌های کم‌عیار را بی‌ارزش می‌دانستند. امیدواریم این پروژه، الگویی شود برای ذخایر این چنینی که در کشور وجود دارد.

عضو هیات مدیره هلدینگ آریا فاتح خاورمیانه خاطرنشان کرد: سابقه معدنی شرکت ما به سال 69 می‌رسد و ما از آن زمان تا کنون، طبق تجربه به این نتیجه رسیدیم که ارزان‌ترین هزینه معدن‌کاری، مطالعات معدنی است.

از سال 88 مجموعه‌ آریا فاتح خاورمیانه را شکل دادیم که کاملا علم‌محور بوده و در آن از اساتید بزرگ ایران و نیروهای نابغه استفاده کردیم و اکنون این مجموعه، 8 هزار پرسنل دارد.

بازار کنسانتره سنگ‌آهن عمان برای ما جذاب نیست

نجمی‌نیا در پاسخ به این سوال که چرا تنها خریدار خارجی سنگ‌آهن ما، کشور چین است، تصریح کرد: امروزه کشور چین بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد و واردکننده سنگ‌آهن در جهان است. این موضوع، ارتباطی با تحریم‌های ایران ندارد؛ چراکه چین از کشورهای مختلف دنیا مانند استرالیا و برزیل نیز سنگ‌آهن وارد می‌کند.

وی در خصوص فروش صادراتی سنگ‌آهن به کشور عمان، بیان کرد: این کشور به خاطر موقعیت جغرافیایی خود، ظرفیت‌های خوبی در صنعت گندله‌سازی ایجاد کرده است. اما به نظر بنده نمی‌تواند بازار جذابی برای ما باشد.

عضو هیات مدیره هلدینگ آریا فاتح خاورمیانه اذعان کرد: بهتر است مجموعه‌ای را قربانی مجموعه دیگر نکنیم؛ به عنوان مثال، اگر کارخانه فولادی سوددهی ندارد، چند شرکت دیگر متضرر نشوند تا این کارخانه به سوددهی برسد.

با قربانی کردن معدن بافق، معدن چادرملو و غیره این کارخانه به رونق اقتصادی نخواهد رسید. همیشه نمی‌توان معادن، کارخانه‌های تولید کنسانتره و گندله را فدای سودده نبودن یک کارخانه فولاد بکنیم؛ این به نفع کشور نیست.

نجمی‌نیا افزود: شرکت‌های مختلف باید در واردات و صادرات آزادی عمل داشته باشند و بتوانند آزادانه رقابت کنند. چرا یک شرکت چینی باید بتواند تولیدات ما را خریداری کرده، هزینه حمل تا بندرعباس و هزینه حمل با کشتی تا چین و همچنین هزینه حمل تا کارخانه خود را بپردازد و فولاد خود را تولید و به تمام دنیا صادر کند اما کارخانه فولاد ما نتواند محصول ما را به قیمت واقعی بخرد؟!

به نظر بنده، سوبسید دادن به بنگاه‌های مریض، آن‌ها را درمان نمی‌کند بلکه باعث مریض‌تر شدن آن‌ها می‌شود. اگر پیش از این، سوبسید‌ها حذف می‌شد، وضعیت کارخانه‌‌های فولادسازی کشور بهتر می‌شد و چه بسا صادرات گسترده‌ای هم می‌توانستند داشته باشند.

بازیابی 80 درصدی آب مصرفی

وی افزایش بهره‌وری تولید را مهم دانست و بیان کرد: ما برای تولید کنسانتره همیشه سعی کردیم از روش‌هایی استفاده کنیم که کم‌ترین هزینه را در بر داشته باشد و درواقع تابوی داشتن پول بزرگ برای احداث کارخانه را شکستیم.

عضو هیات مدیره هلدینگ آریا فاتح خاورمیانه در پاسخ به این سوال که چه پارامترهایی در انتخاب نوع کنسانتره سنگ‌آهن موثر است، تصریح کرد: مشتری برای خرید کنسانتره مورد نیاز خود، بیش از آن که به برند تولیدکننده آن توجه کند، به کیفیت آن می‌نگرد که این مورد به مشخصات فنی سنگ‌آهن اولیه برمی‌گردد.

به عنوان مثال سنگ‌آهنی که عناصر مزاحم ندارد، کنسانتره باکیفیتی هم خواهد داشت. درست است که می‌شود گوگرد و فسفر را از طریق فلوتاسیون از سنگ‌آهن جدا کرد اما واقعیت این است که سنگ‌آهنی که از ابتدا عناصر مزاحم را در ساختار خود ندارد، کنسانتره باکیفیت‌تری خواهد داشت.

نجمی‌نیا درباره معضل کمبود آب در کارخانه‌های کنسانتره‌سازی، اظهار کرد: ما نیز مانند بقیه تولیدکنندگان، با مشکل کمبود آب مواجه هستیم و حتی بخشی از آب موردنیاز را، از 70 کیلومتری کارخانه تهیه می‌کنیم اما تدابیر لازم را برای افزایش بازیابی آب مصرفی اندیشیده‌ایم.

اکنون برای محصولات خود از Dry Filter و برای باطله از Filter Press استفاده می‌کنیم و چیزی حدود 80 درصد ریکاوری آب داریم.

معادن متعلق به تمام ملت است

عضو هیات مدیره هلدینگ آریا فاتح خاورمیانه درباره فراوری مجدد باطله‌ها، اذعان کرد: در خط تولید کارخانه ما، باطله‌ها در آخرین مرحله از مسیر خود، از دستگاه Separator قوس بالا عبور می‌کنند که به اصطلاح عملیات رمق‌گیری (Scavenging) در آن انجام می‌شود. در نهایت از این باطله‌ها، به کنسانتره سنگ‌آهن با عیار حدود 56 درصد می‌رسیم.

وی نظر خود را در خصوص حقوق دولتی و بهره مالکانه، این چنین ابراز داشت: معادن متعلق به یک شخص نبوده و برای تمام ملت است؛ دولت و ملت باید در معادن شریک باشند.

به این ترتیب، حقوق دولتی و بهره مالکانه، به خودی خود ناعادلانه نیست اما اینکه قوانین در این باره مدام دستخوش تغییر شود، ثبات و آرامش را از بخش معدن می‌گیرد و باعث می‌شود این حوزه در نگاه سرمایه‌گذاران ناامن جلوه کند. امیدوارم مانند تمام کشورهای دنیا، یک بار برای همیشه این قوانین توسط تیمی متخصص تدوین شود و برای همیشه باقی بماند.

این تولیدکننده سنگ‌آهن درباره اجرایی شدن تحریم‌های فولادی، بیان کرد: سال‌های زیادی است که کشور ما با تحریم روبه‌رو بوده است.

در این شرایط نیز ما باید به دولتمردان خود اعتماد کنیم و تمام تلاش خود را بکنیم که از این تهدیدها، فرصت بسازیم. به عنوان مثال، چند سال پیش، تصمیم گرفتیم در یکی از معادن کوچک خود در منطقه بردسکن یک واحد تولیدی کاملا ایرانی احداث کنیم؛ بسیاری از افراد این موضوع را نشدنی دانستند اما تمام تجهیزات آنجا مانند بال‌میل، پمپ، الکتروموتور، گیربکس، Dry Filter و …  به لطف تحریم‌ها بومی‌سازی شد و این واحد هنوز هم فعال است.

نجمی‌نیا در پاسخ به این سوال که اگر محدودیت‌های صادراتی که از جانب دولت وضع شده، رفع شود، وضعیت صادرات کنسانتره سنگ‌آهن چگونه خواهد بود، تصریح کرد: اگر عوارض و محدودیت‌های دولتی برای صادرات سنگ‌آهن رفع شود، نباید توقع داشته باشیم که صادرات این ماده معدنی به شکوفایی برسد؛ چراکه تحریم‌ها نیز فروش صادراتی را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده است و البته افزایش صادرات کنسانتره سنگ‌آهن، باعث می‌شود ما با کمبود سنگ‌آهن مواجه شویم.

بنده عقیده دارم که هیچگونه ممنوعیت صادراتی وجود نداشته باشد اما کارخانجات فولاد به حدی از پیشرفت و قدرت خرید برسند که تولیدکنندگان سنگ‌آهن تمایلی به صادرات محصولات خود نداشته باشند.

یعنی این فولادسازی‌ها هستند که اگر قوی عمل کنند، از صادرات سنگ‌آهن جلوگیری خواهند کرد. فولاد کشور ما، باید بتواند با فولادسازی‌های سایر کشورها، رقابت کند اما اکنون متاسفانه توانایی خرید کارخانه‌های چینی از فولادسازی‌های ایران بیشتر است.

ایجاد شغل برای 25 هزار نفر

عضو هیات مدیره هلدینگ آریا فاتح خاورمیانه در مورد بهره‌وری انرژی، اذعان کرد: ما در پروژه‌هایی که در شهر یزد داریم، از برق سراسری استفاده نمی‌کنیم و برق مورد نیاز خود را از نیروگاه‌های دیزلی که در اختیار داریم، تامین می‌کنیم.

سعی کردیم با افزایش خازن‌ها و اینورتورها مصرف انرژی خود را، در این واحدها کاهش دهیم و امیدواریم برق این واحدها به زودی از شبکه سراسری برق تامین گردد.

متاسفانه یکی از مسائلی که در مورد سوخت وجود دارد این است که سوخت و انرژی در کشور، به قیمت واقعی خود عرضه نمی‌شود و تولیدکنندگان محاسبات لازم برای جلوگیری از هدررفت آن را لحاظ نمی‌کنند.

وی افزود: تحقیقاتی را برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی انجام داده‌ایم اما به جهت اینکه این نیروگاه‌ها، تجربه تازه‌ای برای صنعت کشور محسوب می‌شود، نمونه‌های عینی زیادی برای تخمین راندمان سالانه‎ آن‌ها وجود ندارد.

در نتیجه، به خاطر اینکه فضای صنعت، محیط آزمون و خطا نیست، در حال حاضر، به اجرایی شدن نیروگاه‌های خورشیدی فکر نمی‌کنیم اما امیدواریم در آینده بتوانیم از این انرژی بهره ببریم.

نجمی‌نیا در پایان اظهار داشت: مهم‌ترین برنامه ما در حال حاضر، پروژه سرب و روی مهدی‌آباد است که سعی داریم تا فاز اول کارخانه فرآوری آن، در سال آتی به بهره‌برداری برسد.

همچنین در نظر داریم تا دو کارخانه تولید کنسانتره سنگ‌آهن خود را که در استان یزد واقع شده‌اند حداکثر تا نیمه اول سال 99 به بهره‌وری برسانیم.

علاوه‌براین پیگیر امور اکتشاف در چند استان مختلف هستیم. اکنون، تعداد پرسنل این مجموعه، 8 هزار نفر است اما شرکت آریا فاتح خاورمیانه در نظر دارد تا طی ده ساله آینده، به اشتغال مستقیم 25 هزار نفر برسد.