رشد ۴۳۰ درصدی در غیاب نفت

به گزارش می متالز، به‌صورت دقیق‌تر بازار فیزیکی بورس انرژی به کمک صادرات فرآورده‌ها توانست ارزش و حجم معاملاتی بسیار بالاتر از زمانی که نفت‌خام در این بازار معامله می‌شد را به‌دست آورد که به معنی فراموش شدن کابوس عرضه‌های ناموفق نفت‌خام در بورس انرژی است.

ارزش معاملات بورس انرژی در شهریورماه سال‌جاری به بیش از ۴ هزار و ۴۹۴ هزار میلیارد تومان رسید که به نسبت ماه قبل از آن ۴۳۰ درصد رشد داشت و بزرگ‌ترین رکورد تاریخ بورس انرژی است.

این درحالی بود که بازار فیزیکی بورس انرژی حتی در یک روز توانسته بود ارزش معاملات بیش از هزار میلیارد تومان را به ثبت برساند که به معنی برتری یک روز بورس انرژی بر اغلب ماه‌های عملیاتی در این بازار بود.

این موارد را باید روندی مستمر در بازار به‌شمار آورد یعنی احتمال تکرار این رکوردها یا حتی رشد حجم عرضه‌ها در روزهای سرد سال وجود دارد.

البته با توجه به‌وجود سقف مجاز دریافت کارمزد، این رشد ارزش معاملات الزاما به معنی افزایش درآمدزایی بورس انرژی است وجایگاه این بازار خاص را به‌شدت برجسته می‌سازد.

اهمیت ثبت ارزش معاملات نزدیک به ۴ هزار و ۵۰۰ میلیاردی شهریورماه از آنجا برجسته‌تر می‌شود که بیشترین ارزش معاملات ماهانه در تاریخ بورس انرژی به آبان‌ماه سال گذشته بازمی‌گردد که با اهرم داد و ستد نفت‌خام، این رقم ۲ هزار و ۱۹۵ میلیارد تومان ثبت شده بود، یعنی رکورد شهریورماه امسال بیش از دو برابر رکورد قبلی این بازار است.

حجم معاملات هم روندی شبیه به رکوردشکنی ارزش داد و ستدها را به ثبت رساند. در شهریورماه سال‌جاری حجم معاملات بیش از ۹۰۰ هزار تن بود که در مقایسه با ماه قبل از آن ۳۹۶ درصد رشد داشت.

بیشترین رکورد حجم داد و ستد بورس انرژی به اسفندماه سال ۹۶ با حجم ۳۹۴ هزار تن بازمی‌گردد یعنی حجم معاملات شهریورماه بسیار فراتر از رکورد قبلی را ثبت کرده است.

دلیل اصلی رشد جدی حجم و ارزش معاملات را باید در افزایش عرضه‌ها  جست‌وجو کرد. در شرایطی که وزارت نفت عرضه در بورس انرژی را به‌عنوان یک رویکرد اجرایی برای خود مطرح کرد، شاهد بودیم که حجم عرضه فرآورده‌های نفتی، گازی و پتروشیمیایی در این بازار از مسیر واحدهای دولتی یا محموله‌های تحت نظارت دولت رشد جدی داشت، آن‌هم در شرایطی که تحریم‌ها به‌صورت واقعی برای اقتصاد کشور آزاردهنده شده بود.

در این وضعیت بدنه کارگزاری در بورس انرژی توانست تقاضای جذابی را به این سمت این بازار جذب کند که این تغییر سریع یعنی رشد محسوس حجم و ارزش معاملات برای یک ماه شاید در تمام بازارهای رسمی کالایی در کشور یک استثنا باشد. این رشد در شرایطی به‌وقوع پیوست که بازارهای مشابه در رکودی نسبی دست‌و‌پا می‌زدند.

  خوش‌قدم بودن بنزین و گازوئیل صادراتی

مهم‌ترین دلیل برای رشد جدی حجم و ارزش معاملات بورس انرژی را باید در عرضه‌های صادراتی فرآورده‌های نفتی با محوریت بنزین و گازوئیل دانست، آن‌هم در شرایطی که عرضه‌های پرحجم آن اغلب با تقاضای گسترده‌ای همراه بوده و هست.

محموله‌های ۵۰ هزار تنی گازوئیل و بنزین تاکنون به معنی یک تغییر فاز بسیار بزرگ برای بورس انرژی ایران بوده و کابوس عدم معامله نفت‌خام را به‌صورت کلی به حاشیه رانده است.

گمانه‌زنی‌ها نشان می‌دهد که مقصد اغلب این محموله‌ها کشورهای همسایه بوده بنابراین بحث تحریم‌ها را باید فراموش کرد. شواهد بازار هم در سال‌های اخیر نشان داده که برتری عرضه بر تقاضای فرآورده‌های نفتی و مخصوصا حامل‌های انرژی در روزهای سرد سال مشهود است.

بنابراین در روزهای آینده این پتانسیل وجود دارد که حجم عرضه‌های داخلی و صادراتی فرآورده‌ها بازهم افزایش یابد که محرک جدیدی برای رشد حجم معاملات به‌شمار می‌رود.

آمارهای معاملاتی در بورس انرژی نشان می‌دهد که گران‌ترین کالایی که در شهریورماه در این بازار مورد داد و ستد قرار گرفته بنزین اکتان ۹۵ است و پس از آن بنزین با اکتان پایین‌تر، سپس گازوئیل در این ردیف قرار می‌گیرد.

این دسته‌بندی قیمتی به این معنی است که به مرور زمان کالاهایی که در بورس انرژی درحال دادوستد است، از اهمیت بالاتری برخوردار شده و اگر این روند افزایش عرضه‌ها باز هم ادامه یابد، تغییر فاز بنیادین و مهمی را در این بازار شاهد خواهیم بود و یکی از امیدواری‌های بزرگ یعنی فراگیری معاملات در بورس انرژی تحقق می‌یابد.

ذات قدرتمند شدن بورس انرژی را باید به‌عنوان یک هدف استراتژیک در بازار انرژی کشور به‌شمار آورد زیرا می‌تواند کارهایی انجام دهد که به سادگی در بخش دولتی قابل‌انجام نیست.

در این بازار سختگیری‌های معاملاتی تنها در چارچوب اطلاعیه عرضه و مکانیزم‌های دادوستد تعریف می‌شود و رخداد دیگری اثرگذار نخواهد بود، آن‌هم در شرایطی که هر شخص حقیقی یا حقوقی با فرض امکان وجه معامله می‌تواند از جذابیت‌های این بازار بهره ببرد که یکی از این جذابیت‌ها را معرفی خواهیم کرد.

  مرحله دوم تامین مالی نفتی در بورس انرژی؛ از امروز

مرحله دوم تامین مالی نفتی در بورس انرژی از امروز و طی دو روز معاملاتی انجام می‌شود. مدیرعامل این بورس از آغاز مرحله دوم تامین مالی بزرگ دولت از طریق عرضه اولیه ۲۵۰۰ میلیارد تومان اوراق سلف موازی استاندارد نفت خام سبک داخلی خبر داد.

سیدعلی حسینی گفت: این اوراق در روز‌های چهارشنبه، سوم و شنبه، هفتم مهر امسال تحت عنوان اوراق سلف موازی استاندارد نفت‌خام سبک داخلی توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی، به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران از طریق نماد‌های «سنفت ۲۹۹۱، سنفت ۲۹۹۲، سنفت ۲۹۹۳، سنفت ۲۹۹۴، سنفت ۲۹۹۵، سنفت ۲۹۹۶ وسنفت ۲۹۹۷» به عموم سرمایه‌گذاران در بازار مشتقه بورس انرژی ایران عرضه می‌شود.

وی افزود: مجموع قرارداد‌های سلف موازی استاندارد نفت خام سبک داخلی بالغ بر ۳ میلیون و ۴۹۷ هزار و ۵۶۲ قرارداد است که به قیمت اسمی هر قرارداد ۷۱۴ هزار و ۷۸۳ تومان و به روش حراج ناپیوسته عرضه عمومی می‌شود.

مدیرعامل بورس انرژی با اشاره به جزئیات متعهدان پذیره‌نویسی این اوراق گفت:  تعداد یک میلیون و ۱۱۹ هزار و ۲۲۰ قرارداد سلف موازی استاندارد نفت‌خام به ارزش ۸۰۰ میلیارد تومان که در روز چهار‌شنبه از طریق نماد «سنفت ۲۹۹۱» عرضه اولیه می‌شوند.

وی افزود : همچنین ۹۷۹ هزار و ۳۱۸ قرارداد از اوراق مذکور به ارزش ۷۰۰ میلیارد تومان در نماد «سنفت ۲۹۹۲» پذیره‌نویسی شده است.

محمدحسین بابالو