طی 8 ماه نخست سال جاری، 1.85 میلیون تن از تولید مس کاسته شد

طبق برآوردهای صورت گرفته، تولید جهانی مس توسط تولیدکنندگان مهم این فلز صنعتی، تقریبا به میزان یک میلیون و 850 هزار تن در 8 ماه ابتدایی سال جاری کمتر از برنامه تولید بود که از اصلی ترین عوامل آن می‌توان به اعتصابات کارگری، قطعی برق و کاهش بیش از انتظار عیار مس معادن اشاره کرد. کاهش میزان عرضه مس در بازارهای جهانی همانند رشد تقاضا، یکی از عوامل مؤثر بر صعود قیمت است. رشد حدودا 17 درصدی قیمت مس طی 2 ماه جولای و آگوست سال جاری، سبب شد تا تحلیلگران دلیل این جهش را مورد بررسی قرار دهند.

در بررسی فعالان بازار مس، علت اصلی جهش قیمت، رشد سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت بیان شد که این امر با کاهش موجودی مس انبارهای بورس شانگهای و لندن همراه بود. مطالعات نشان می‌دهد که کاهش موجودی انبارها لزوما به معنای افزایش تقاضا نیست و بعضا در نتیجه آربیتراژ قیمتی، ذخایر بورس‌ها دستخوش تغییر می‌شوند. همچنین رشد اقتصادی مثبت چین در نیمه نخست سال جاری، باعث افزایش تقاضای مس وارداتی این کشور نشد. از این رو، احتمالا کاهش تقاضای جهانی برآورد شده توسط گروه بین‌المللی گروه مطالعات مس در ابتدای سال جاری، بخشی از کاهش تولید مس 8 ماه نخست سال را جبران کرده باشد.

در 6 ماهه نخست سال جاری، حجم تولید تعدادی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مس نسبت به برنامه‌ریزی تولیدشان کمتر بود؛ به همین دلیل بسیاری از این تولیدکنندگان تصمیم گرفتند تا برنامه تولید ماه‌های باقی‌مانده از سال جاری را کاهش دهند. شرکت‌های بزرگی نظیر ریوتینتو، امپریال متالز و نوسون در 6 ماهه نخست سال جاری، کمتر از 40 درصد از برنامه تولید سال 2017 خود را محقق کردند. این در حالی است که تولید مس شرکت‌های بی.اچ.پی، فری‌پورت مک‌موران، گلنکور، واله و ام.ام.جی اختلاف کمتری از 50 درصد برنامه تولید سال 2017 خود داشتند.

نمودار 1، سهم تولید مس نیمه نخست سال 2017 شرکت‌های بزرگ تولیدکننده مس را از برنامه کل تولید سال مالی 2017 این شرکت‌ها نشان می‌دهد. با توجه به نمودار، شرکت ریوتینتو در طول نیمه نخست سال جاری توانست تنها حدود 35 درصد از برنامه تولید سال 2017 خود را که در ابتدای سال جاری اعلام کرده بود، پوشش دهد. هدف تولید مس این شرکت معدنی در ابتدای سال جاری، در بازه 525 تا 665 هزار تن تعیین شده بود. افت مذکور، عمدتا به دلیل کاهش 39 درصدی سهم ریوتینتو از تولید معدن اسکوندیدای شیلی نشأت گرفت. اعتصابات 43 روزه کارگران، علت وقفه ایجاد شده در تولید ابتدای سال جاری این معدن بود.

شرکت ریوتنیتو، به‌دلیل وقوع بزرگترین اعتصاب کارگری در تاریخ معدن شیلی، از آن تاریخ به بعد، برنامه تولید سال مالی 2017 خود را به بازه میان 500 تا 550 هزار تن کاهش داد. شرکت ریوتینتو علاوه بر معدن مس اسکوندیدا، سهمی از معدن گراسبرگ اندونزی که آن هم تحت تأثیر منفی اعتصابات کارگری قرار گرفت، دارد. سهم تولید شرکت ریوتینتو از معدن گراسبرگ در 6 ماهه نخست سال جاری به صفر رسید. علاوه بر این، تولید مس معدن ایوتولغوی مغولستان نیز، در این مدت 6 ماه، نسبت به دوره مشابه از سال گذشته، شاهد کاهش 30 درصدی بود.

شرکت استرالیایی بی.اچ.پی، سهامدار اصلی معدن اسکوندیدا نیز تنها 46.3 درصد از برنامه تولید سال جاری خود را طی 6 ماهه نخست سال محقق کرد. این در حالی است که شرکت آمریکایی فری‌پورت مک‌موران موفق به تحقق 46.9 درصدی از برنامه تولید سال 2017 خود شد. این شرکت آمریکایی در ابتدای سال جاری پیش‌بینی خود از تولید سال مالی 2017 را برابر با یک میلیون و 680 هزار تن برآورد کرده بود. بزرگترین معدن مس شرکت فری‌پورت، دومین معدن بزرگ مس جهان یعنی گراسبرگ اندونزی است که علاوه بر اعتصابات کارگری، درگیر ممنوعیت صادرات کنسانتره مس خود از اوایل ژانویه تا اواخر آوریل سال جاری بود.

بنابر عملکرد تولید شرکت امپریال متالز، تولید مس این مجموعه، شاهد کاهش 40 درصدی در نیمه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه از سال 2016 بود. دلیل افت تولید مذکور، استخراج کانسنگ‌های مس با عیار کمتر و فرآوری بیشتر آن‌ها برای دستیابی به کنسانتره با عیار استاندارد بود. با توجه به این امر، این شرکت نتوانست 50 درصد از برنامه تولید 50.4 تا 54.9 هزار تنی سال مالی 2017 را جبران کند. با توجه به این امر، این شرکت، اخیرا برنامه تولید خود را به 46.3 تا 48.6 هزار تن کاهش داد. علاوه بر این همانند آنچه که در نمودار 1 مشاهده می‌شود، شرکت کانادیی نوسون نیز قادر به تحقق 50 درصدی برنامه تولید سالانه خود نبود.

همانطور که پیشتر بیان شد، کاهش عرضه بیش از نیاز جهانی بازار، یکی از عوامل رشد قیمت خواهد بود. از این رو، همان‌طور که در ابتدای سال جاری پیش‌بینی شده بود، سال 2017 به دلیل وقفه‌های تولید قابل ملاحظه‌ای که انتظارشان می‌رفت با کسری عرضه مس معدنی و تصفیه شده همراه خواهد بود. با توجه به کاهش یک میلیون و 850 هزار تنی مس در 8 ماهه نخست سال جاری، می‌توان ادعا کرد که بازار جهانی مس در سال جاری، باز هم به کسری عرضه نزدیک‌تر خواهد شد.