کمبود گندله، چالش این روزهای فولادسازان

به گزارش می متالز، هرچند ۶ واحد فعال در کشور مشغول تولید گندله هستند و تا پایان سال گذشته ظرفیت اسمی تولید گندله را به ۳۲ میلیون تن افزایش داده و در امسال نیز واحدهای گندله‌سازی سنگان نیز به ظرفیت‌های گندله‌سازی کشور افزوده شدند، اما فولادسازان معتقدند مهم‌ترین مشکل آنها درحال‌حاضر کمبود گندله است.
 

سنگ آهن صادر نکنیم

برخی فولادسازهای داخلی به‌دلیل کمبود گندله با مشکل روبه‌رو شده و یکی از دلایل آن را صادرات سنگ آهن عنوان می‌کنند. درباره کمبود گندله در کشور فرزاد ارزانی، مدیرعامل فولاد هرمزگان اظهار کرد: یکی از دلایل کمبود گندله به این موضوع بازمی‌گردد که بخشی از مواد اولیه و سنگ آهن به‌صورت خام صادر می‌شود، از این‌رو با صادرات مواد اولیه فولاد با کمبود گندله روبه‌رو شده‌ایم.
ارزانی در ادامه با اشاره بر ایجاد توازن در زنجیره فولاد تاکید کرد: مسئله اصلی این موضوع است که ما باید بتوانیم در زنجیره فولاد توازن ایجاد کنیم، چراکه از معدن تا تولید محصول نهایی که چه تولید اسلب باشد و چه تولید ورق، باید بتوانیم در تامین مواد اولیه برای فولادسازی توازن به‌وجود آوریم. درحال‌حاضر زنجیره فولاد با کمبود مواد اولیه روبه‌رو است. این کمبود مواد اولیه هم به تولید کنسانتره و هم به تولید گندله سرایت کرده است. وی با اشاره به تعداد واحدهای گندله‌سازی جدیدی که در حال راه‌اندازی هستند، عنوان کرد: هرچند تعدادی واحدهای جدید گندله‌سازی از جمله سنگان و گندله‌سازی فولاد مبارکه و... در بخش‌های مختلف کشور در حال راه‌‌اندازی است، اما مسئله این است که این واحدهای جدید جوابگوی نیاز هم‌اکنون نیستند.
وی در ادامه یادآور شد: البته موضوع درخور توجه این مسئله است که هرچند واحدهای گندله‌سازی جدیدی در حال راه‌اندازی هستند، اما باید به این موضوع توجه کرد که حتی اگر واحدهای جدید گندله نیز وارد مدار تولید شوند، پس از آن با کمبود کنسانتره روبه‌رو می‌شویم. از این‌رو نیازمند واحدهای جدید کنسانتره و همچنین مواد اولیه لازم در این زمینه خواهیم بود.
البته مدیرعامل فولاد هرمزگان با توجه به عملکرد دولت یازدهم در تکمیل زنجیره فولاد عنوان کرد: البته دولت یازدهم در راستای برقراری زنجیره اقدام‌های مهمی را انجام داده است و به‌طور یقین در دولت دوازدهم نیز این قضیه را پیگیری خواهد کرد که نتیجه مثبت آن در میان‌مدت به کل فولاد کشور بازمی‌گردد.
 

ظرفیت اسمی و تولید گندله

ظرفیت گندله‌سازی‌های کشور در سال ۱۳۹۴ براساس پایش انجام‌شده برابر ۲۲.۷میلیون تن بوده است. براساس مطالعات طرح جامع فولاد کشور (پایش ۱۳۹۵) که از سوی شرکت ملی فولاد ایران انجام شده، در پایان سال ۱۳۹۵ ظرفیت اسمی گندله کشور به ۳۲ میلیون تن افزایش یافته است. افزایش ظرفیت اسمی در سال ۱۳۹۵ به دلیل به بهره‌برداری رسیدن فاز۲ شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر به ظرفیت ۵ میلیون تن و واحدهای گندله فولاد زرند ایرانیان و فولاد سیرجان ایرانیان هر یک به ظرفیت ۲.۵ میلیون تن بوده است.
همچنین به‌دنبال تشکیل جلسه‌های کارگروه بازنگری مجددی در ظرفیت واحدهای فعال انجام شده است. (برای مثال ظرفیت اسمی و واقعی شرکت صنعتی و معدنی چادرملو – اردکان به ۳.۴ میلیون تن تغییر کرده است. ) به‌طور کلی در رابطه با تولید گندله درحال‌حاضر ۷ واحد فعال در تولید گندله در کشور وجود دارد و ظرفیت اسمی این واحدها معادل ۳۲ میلیون تن است. این واحدها در سال ۹۵ معادل ۲۵.۷۲ میلیون تن گندله تولید کرده‌اند. واحدهای فعال تولیدکننده گندله در کشور شامل واحد فواد مبارکه، مجتمع فولاد خوزستان، شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر (سنگ آهن گل‌گهر)، فولاد زرند ایرانیان، فولاد سیرجان ایرانیان، ذوب و فولاد ارفع است. البته گفتنی است واحد گندله‌سازی در مجتمع سنگان ۱۰ میلیون تن گندله به ظرفیت گندله کشور اضافه کرد که سبب شد ظرفیت اسمی تولید گندله در کشور به ۴۲ میلیون تن برسد.
 

کمبود مواد اولیه دلیل اصلی کمبود گندله

دست‌اندرکاران فولادی کمبود مواد اولیه را دلیل اصلی کمبود گندله می‌دانند. در این‌باره مدیرعامل فولاد خوزستان اظهار کرد: یکی از مسائلی که فولادسازان با آن روبه‌رو هستند کمبود سنگ‌آهن در کشور است، بنابراین با توجه به کمبود مواد اولیه واحدهای فولادسازی در کشور فولادسازی با کمبود تامین گندله نیز روبه‌رو شده‌اند که این مسئله هم ناشی از کمبود کنسانتره در کشور است. محمدرضا مدرس خیابانی در پاسخ به این پرسش که چه میزان گندله و کنسانتره صادراتی داریم، خاطرنشان کرد: واردات چندانی در زمینه کنسانتره نداریم، چراکه در برابر نرخ داخلی توجیهی ندارد. وی در ادامه با اشاره به اینکه باید در زنجیره توازن ایجاد شود، عنوان کرد: البته باید یادآور شد که تا حد مورد قبولی ظرفیت در بالادست نیز ایجاد شده و واحدهای گندله‌سازی با مشکل خاصی روبه‌رو نیستند. در حقیقت واحدهای فولادسازی با کمبود کنسانتره روبه‌رو شدند که ناشی از کمبود مواد اولیه است.
 

کیفیت بهتر گندله ایران

یکی دو سال گذشته ایران برای جبران کمبود گندله خود اقدام به واردات گندله از هند کرده است که به گفته کارشناسان همواره کیفیت گندله ایرانی‌ها به مراتب بهتر از هندی‌هاست. در این‌باره محمدرضا بنی‌اسدی مدیرعامل گروه صنایع فولادی صبح پارسیان چندی پیش اظهار کرد: مدتی است به دلیل کمبود گندله این ماده اولیه فولادسازی وارد کشور می‌شود. بنی‌اسدی در ادامه یادآور شد: البته گندله تولید خود ایران به مراتب کیفیت بهتری نسبت به سایر کشورها دارد، چراکه گندله‌هایی که از هند وارد کردیم، بسیار مشکل‌زا شدند به‌دلیل اینکه گندله ایران به مراتب بهتر از گندله هندی‌هاست.
 

کلام آخر...

تولید ۵۵ میلیون تن شمش فولاد در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ ترسیم شده است، چشم‌اندازی که نیازمند ۱۶۵میلیون تن سنگ‌آهن، ۸۰میلیون تن کنسانتره، ۸۰میلیون تن گندله و ۵۸میلیون تن آهن اسفنجی است. از این‌رو برای رسیدن به چنین چشم‌اندازی، ایجاد توازن در زنجیره فولاد اولویت نخست و اساسی به‌شما می‌رود، چراکه طرح‌های مختلفی در کشور راه‌اندازی شده و در نوبت راه‌اندازی قرار دارند که آهن اسفنجی تولید می‌کنند یا خواهند کرد، از این‌رو تولید آهن اسفنجی به طور یقین نیازمند گندله، کنسانتره و سنگ آهن خواهد بود و در همین راستا نیز باید بتوانیم واحدهایی ایجاد کنیم و تا حد امکان از صادرات سنگ آهن نیز بپرهیزیم تا بتوانیم در افق چشم‌انداز گام برداشته باشیم.