برای کاهش حوادث معدنی چه باید کرد؟

به گزارش می متالز، در بیشتر کشورهای معدنی پیشرفته جهان فقط کارکنانی مجاز به کار در معادن هستند که دوره‌های کامل تئوری ایمنی و بهداشت را گذرانده و درباره نحوه کار نیز آموزش‌های لازم و کامل را با دستگاه‌های مرتبط دیده و گواهینامه مربوط را دریافت کرده باشند. تمام این آموزش‌ها دارای ساعات آموزشی تئوری و عملی مشخص و آزمون‌های شفاهی، کتبی و عملی است. علاوه بر آن افراد شاغل نیز برای بازآموزی و ‌بروز‌رسانی داده‌ها و آموزش‌ها باید دوره‌های ویژه خود را بگذرانند که این دوره‌ها به‌طور معمول سالانه هستند. کارکنانی که موقعیت شغلی آنان نیز در هر شرایطی تغییر می‌کند، باید در کلاس‌های ایمنی و بهداشت مربوط به شغل جدید شرکت کرده و گواهینامه‌های آن را دریافت کنند. در آینده‌ای نه‌چندان دور که بیشتر معادن باید به ابزار‌ها و ماشین‌آلات پیشرفته (های‌تِک) مجهز شوند، کارکنان و بهره‌برداران باید آموزش‌های لازم برای استفاده از این دستگاه‌های پیشرفته را فراگیرند. این تجربه‌ها و آموزش‌ها باید با شبیه‌ساز‌های آموزشی و ازسوی فروشندگان دستگاه‌ها انجام شود تا کارکنان درک واقعی و صحیح از مخاطرات آنها داشته و بهره‌برداری ایمن از دستگاه‌ها را تجربه کنند. کارکنانی که در بخش عملیات آتش‌باری و انفجار‌ها مشغول کار هستند، باید گواهینامه‌های مربوط را کسب و کلاس‌های ویژه کارکرد با انواع مواد منفجره را طی کرده باشند تا بتوانند کارکردی را با کمترین مخاطره ارائه کنند. بیشتر کشور‌های معدنی دوره‌های بازبینی و بازیابی اطلاعات و آموزش اطلاعات جدید ایمنی مواد منفجره را برای کارکنان خود برگزار می‌کنند تا اطلاعات آنها به‌ویژه در مواردی که قوانین تغییر کرده است، روزآمد باشد. فروشندگان ماشین‌آلات معدنی نیز باید دوره‌های آموزشی خاصی را برای کاربرد ایمن ماشین‌آلات خود با تاکید بر آموزش‌های عملی برقرار کنند و همچنین درباره اینکه اگر حادثه‌ای اتفاق بیفتد، چگونه باید اپراتور‌ها با آن برخورد داشته باشند، دست به کار شوند. در کشور‌های معدنی، دولت‌ها، قوانین، تشکیلات حرفه‌ای شغلی، آکادمی‌های معدنی و اپراتور‌ها باید بیشترین تلاش خود را برای ارتقا و بروزرسانی و رعایت کامل استاندارد‌ها و قوانین ایمنی معادن انجام دهند تا این موارد بدون درنظر گرفتن اینکه این قوانین در کدام کشور و در چه شرایطی انجام خواهد شد اجرایی شود، همچنین مسئولیت‌های مربوط به صورت گروهی فهرست شده و با پشتوانه قوانین داخلی آن کشور به صورت قوی و جدی اجرایی شود. ورود فناوری‌های جدید به رشته معدنکاری باید به کاهش صدمه و خطر جانی در معادن کمک کنند. با توجه به اینکه بیشتر حوادث و اتفاق‌های معدنی در کشور‌های در حال توسعه و در معادن غیررسمی و غیر استاندارد به دلیل استفاده از فناوری‌های قدیمی و نبود فناوری‌های روزآمد و رعایت نکردن مقررات ایمنی اتفاق می‌افتد، استفاده از تجهیزات پیشرفته‌تر و جدید شامل حفاظت‌های فردی مانند دستگاه‌های رادیویی، خودنجات‌ها، دستگاه‌های اعلام میزان گاز، چراغ‌های ایمنی تونلی ضد انفجار به کاهش حوادث می‌انجامند. استفاده از مواد آتش‌زای مدرن، دیگر راهکار در این راستاست. امروز استفاده از مواد منفجره با پایه آب و چاشنی‌های حساس و دقیق زمانی در مقایسه با زمان‌های گذشته که با مواد منفجره پایه تی‌ان‌تی و استفاده از چاشنی‌ها و سایر مواد انفجاری که به‌طور نامنظم و نامطمئن کار می‌کرد و در زمان خود خطرناک بود و تلفات زیادی داشت، متفاوت است. از سال ۱۹۷۸میلادی (۱۳۵۷خورشیدی) تا سال ۲۰۰۰میلادی (۱۳۷۹خورشیدی) در اثر این عوامل ۱۰۶معدنچی کشته و ۱۰۵۰نفر نیز مجروح شدند، اما درحال‌حاضر همه موارد خطرناک کنترل شده و سلامت استفاده‌کنندگان از این تجهیزات تا حد زیادی تامین می‌شود. درحال‌حاضر شمار زیادی از معادن مجهز به عملیات چال‌زنی و انفجار به‌وسیله ربات‌ها هستند که در صورت وقوع انفجارهای ناخواسته هیچ‌گونه خطری متوجه جان انسان‌ها نیست. مطبوعات و شبکه اطلاع‌رسانی عمومی و سازمان‌های مردم‌نهاد، نهادهای موثر در ارتقای رعایت اصول ایمنی و بهداشت در معادن هستند که نتیجه آن نیز کاهش خطر، حوادث و تلفات معدنی است.

بهرام فرزاد / کارشناس معدن