رقیب «لیبرا» در فدرال رزرو

به گزارش می متالز، سرعت تلاش‌ها برای تحقق ایده‌ای که زمانی لازم قلمداد نمی‌شد، افزایش یافته است، یعنی ایده ایجاد ارز مجازی تحت‌کنترل دولت که جایگزین پول فیزیکی خواهد شد.

استدلال شده که معرفی و انتشار ارز دیجیتال از سوی بانک مرکزی آمریکا، شرکت‌های فعال در حوزه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک را از ایجاد ارز دیجیتال منصرف می‌کند. اما درباره صحت این پیش‌بینی تردیدهای جدی وجود دارد. برنامه شرکت فیس‌بوک برای راه‌اندازی لیبرا، بانک مرکزی آمریکا را مجبور کرده در مسیر خلق یک ارز دیجیتال حرکت کند. این نگرانی جدی وجود دارد که شرکت‌های خصوصی با ایجاد ارزهای دیجیتال خاص خود، کنترل سیستم بین‌‌المللی پرداخت را در دست بگیرند؛ دنیایی را تصور کنید که در آن تعداد زیادی شرکت فعال در حوزه فناوری با میلیاردها کاربر در سراسر جهان ارزهای دیجیتال خارج از کنترل دولت‌ها و بانک‌های مرکزی را در اختیار کاربران خود قرار داده‌اند. نتیجه قطعی این وضعیت، آشوب در سیستم پرداخت‌ها و مبادلات مالی جهان است.

اما دولتمردان و قانون‌گذاران آمریکایی صرفا نگران اقدام شرکت فیس‌بوک نیستند. موضوع ظهور ارزهای دیجیتال همچنین از این جهت مهم است که دیگر کشورها در مسیر ایجاد چنین ارزهایی در حرکتند و این یک چالش بزرگ برای حاکمیت دلار بر سیستم مالی جهان است. رئیس بانک مرکزی انگلستان اخیرا این ایده را مطرح کرده که بانک‌های مرکزی می‌توانند ‌شبکه‌ای از ارزهای دیجیتال به وجود آورند که جایگزین دلار به‌عنوان ارز ذخیره بین‌‌المللی خواهد شد. در حال حاضر بحث‌ها رسمی نیست. اعضای کنگره از دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه نامه‌هایی به بانک مرکزی آمریکا نوشته‌اند و از این نهاد خواسته‌اند موضوع ایجاد ارز دیجیتال را مورد بررسی قرار دهد. واکنش بانک مرکزی به این درخواست مثبت بوده است. رئیس فدرال رزرو فیلادلفیا در یک کنفرانس گفته است: «ایجاد ارز دیجیتال از سوی بانک مرکزی اجتناب‌ناپذیر است و بهتر است وارد این فرآیند شویم.»

حتی اگر پروژه لیبرا به دلیل مخالفت‌های شدید قانون‌گذاران آمریکایی با شکست مواجه شود این ریسک وجود دارد که در آینده نزدیک دیگر شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه فناوری وارد مسیر ایجاد ارز دیجیتال مستقل از کنترل دولت شوند. نکته بسیار مهم دیگر این است که بسیاری از تحلیلگران بازار ارزهای دیجیتال می‌گویند حتی اگر بانک مرکزی ارز دیجیتال خود را ایجاد و منتشر کند، شرکت‌های خصوصی از جمله فیس‌بوک از ایجاد ارزهای دیجیتال ویژه خود منصرف نخواهند شد. همچنین تقاضا برای ارزهای این شرکت‌ها قابل‌ملاحظه خواهد بود، زیرا ویژگی‌های این ارزها با ارزهای معرفی شده از سوی بانک مرکزی تفاوت دارد.

هیچ‌کس نمی‌تواند با دقت پیش‌بینی کند دنیای ارزهای دیجیتال در آینده به چه شکل خواهد بود و بهترین کاری که نهادهای قانون‌گذار می‌توانند انجام دهند آماده بودن برای دنیای جدید است. همچنین ضروری است نقاط ضعف سیستم‌های کنونی پرداخت و تراکنش‌های بین‌‌المللی رفع شود تا انگیزه برای استفاده از ارزهای دیجیتال شرکت‌های خصوصی کمتر شود. اما باور کارشناسان این است که در آینده ارزهای دیجیتال شرکت‌های خصوصی در کنار ارزهای ارائه شده از سوی بانک‌های مرکزی مورد استفاده کاربران خواهد بود و نمی‌توان ارزهای خارج از کنترل دولت‌ها را حذف کرد. افزایش فشار بر بانک مرکزی آمریکا برای ایجاد ارز دیجیتال نشان می‌دهد تحولات سریع در حوزه فناوری به‌تدریج در حال متزلزل کردن بنیان‌های سیستم مالی است و حالا این پرسش مطرح است که آیا سیاست‌گذاران آماده مقابله با این موج هستند یا نه. واقعیت این است یک سیستم پرداخت مورد استفاده مصرف‌کنندگان، یک مونوپولی طبیعی است همانطور که نرم‌افزار ورد شرکت مایکروسافت یک مونوپولی طبیعی محسوب می‌شود. هیچ‌کس تمایل ندارد از پردازشگر ناهمگون لغات استفاده کند و همه از ورد استفاده می‌کنند. اما سوال اصلی این است که آیا دولت آمریکا باید ارز دیجیتال ایجاد کند یا شرکت‌های خصوصی. در پاسخ به این سوال باید گفت هر دو نوع ارز دیجیتال در دنیای آینده پرداخت‌ها حضور خواهند داشت.