وعده سازمان بنادر و دریانوردی که 20 سال بر زمین ماند

به گزارش می متالز، بر اساس آماری که سازمان بنادر و دریانوردی منتشر کرده است 88 درصد کشتی‌های ایران طی سال ۹۷ دارای نقص بوده و ۳۵ درصد آنها به دلیل عدم انطباق با استانداردها و قوانین و مقررات بین‌المللی فنی و ایمنی توقیف شده‌اند، همچنین ۸۴ درصد موتورلنج‌های ایرانی و ۹۴ درصد کشتی‌های فلزی ایرانی دارای نقص بوده‌اند و ۲۹ درصد موتور لنج‌ها و ۴۳ درصد شناورها با ظرفیت خداکثر ۵۰۰ تن به دلیل عدم انطباق با استلنداردها و مقررات بین‌المللی توقیف شده‌اند.

این آمار در حالی منتشر شده است که طرح جایگزینی و نوسازی شناورهای دریایی سال‌هاست مطرح شده و هر ازگاهی یک مسئول تحقق آن را وعده می‌دهد.

به‌طوری‌که چند روز پیش( 27 مهر ماه) معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی  بیان کرد: طبق برنامه‌ریزی قرار است پنج‌هزار فروند شناور سنتی در قالب طرح نوسازی ناوگان، با ارائه الگوی جدید، در یاردهای شمال و جنوب کشور ساخته و نوسازی شوند.

جلیل اسلامی ادامه داد: حدود هفت ‌سازمان نظیر وزارت راه و شهرسازی، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت، نیروی انتظامی و غیره در قالب این بندر موظف هستند که مدل یا طرحی را بابت نوسازی به دولت پیشنهاد دهند، حال ‌هر کدام از این بخش‌ها ملاحظاتی دارند و سازمان بنادر و دریانوردی هم دبیرخانه این کارگروه است و جلساتی در این باره برگزار کرده است.

معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی افزود: طرح اولیه ارائه شده است و حتی مدل شناورهای جایگزین هم مشخص شده است؛ ‌پیشنهادات در آستانه ارائه به دولت است که در صورت تصویب دولت، مبنای نوسازی شناورهای سنتی کشور قرار می‌گیرد. 

این وعده اما با واکنش کارشناسان حوزه صنعت دریانوردی مواجه شد، به طوری‌که برخی کارشناسان عنوان کردند احتمالاً منظور معاون سازمان بنادر و دریانوردی ساخت شناورهای کاردستی یا اسباب‌بازی بوده است.

این کارشناسان معتقدند نه تنها امکان مالی برای انجام این کار فراهم نیست و مشکل خرید موتور این شناورها نیز وجود دارد بلکه زیرساخت این کار نیز در کشور وجود ندارد.

اگرچه مشابه این خبر روز روز شنبه در پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان بنادر نیز منتشر و ساعتی بعد از انتشار حذف شد و شاید به زودی از سایت خبرگزاری فارس نیز حذف شود، اما نگاهی به سابقه این خبر نشان می‌دهد پیشینه این وعده به دهه 80 برمی‌گردد و طرحی که در حدود 2 دهه گذشته اجرایی نشده، بعید است به این زودی‌ها عملی شود.

در این زمینه می‌توان به خبری اشاره کرد که اردیبهشت ماه سال 96 در خبرگزاری صدا و سیما به نقل از مانا  منتشر شد.

 حسین عباس‌نژاد معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در آن زمان  خاطرنشان کرده بود: حدود ۱۰ هزار فروند لنج چوبی در بخش تجاری و صیادی کشور در شرایط ناایمن فعالیت می‌کنند.

وی در مورد سوابق و جزئیات طرح نوسازی ناوگان سنتی گفته بود: اولین بار در دهه ۸۰ در کمیته ایمنی یکی از همایش‌های ارگان‌های دریایی با توجه به درصد بالای سوانح ناوگان سنتی، گزارشی مطرح شد که براساس آن گزارش، ناوگان سنتی و تمامی شناورهای با قدمت بالا و زیر سطح استاندارد که شناورهای فلزی و فایبرگلاس را نیز در بر می‌گرفت؛ یک خطر جدی برای ایمنی دریانوردی محسوب می‌شدند.

وی خاطرنشان کرده بود: با توجه به لزوم حمایت مالی برای تبدیل شناورهای چوبی به فلزی، با استفاده از وجوه اداره شده سازمان بنادر و دریانوردی در همان زمان، بخشی از شناورهای چوبی و فلزی و فایبرگلاس از رده خارج و یک ناوگان مدرن و استاندارد جایگزین آن شد که در این ارتباط صنایع داخلی برای ساخت شناور‌ها فعال شده و حضور بخش‌خصوصی در امر شناورسازی و شناورداری بیش‌ازپیش افزایش یافت.

عباس‌نژاد تاکید کرده بود: در آن سال‌ها هنوز تفکرات سنتی حاکم بود و این امکان که یک باره شناور فلزی جایگزین لنج شود، وجود نداشت بنابراین از جمله اقداماتی که به منظور ایمنی بیشتر صورت گرفت، بازنگری در آئین‌نامه ایمنی شناورهای غیرکنوانسیونی و کوچک بود که به این ترتیب با اصلاح گواهی‌نامه‌ها، استاندارد بازرسی‌ها، استاندارد کارگاه‌های لنج‌سازی، افزایش تجهیزات ایمنی و آموزش پرسنل سطح ایمنی دریانوردی این نوع از شناور‌ها تا حدودی افزایش پیدا کرد.

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرده بود: در هر صورت استاندارد نبودن سازه این شناور‌ها کتمان پذیر نبود؛ بنابراین محدودیت ثبت لنج‌ها و بازرسی‌های شدیدتر از نظر ایمنی از دیگر اقدامات بود.

او درباره علل توقف طرح گفته بود: بر اساس بررسی‌های کارشناسی و فنی قرار بود یک شناور الگو برای جایگزینی با شناورهای چوبی در نظر گرفته شود، اما این طرح تکمیل نشد و در نهایت مدل شناور لندینگ‌کرافت انتخاب شد، به گونه‌ای که همه از ساخت این نوع شناور استقبال کردند و بخش عمده‌ای از بودجه وجوه اداره شده برای ساخت لندیگ‌کرافت‌ها هزینه شد.

وی افزوده بود: اما با این کار لندینگ کرافت‌ها جایگزین لنج‌ها نشدند بلکه به بازار حمل‌ونقل دریایی اضافه شدند. به گونه‌ای که علاوه بر ایجاد مشکلات اقتصادی، قادر به حمل هر نوع کالایی نیز نبودند و عملاً بسیاری از کالا‌ها باید توسط لنج‌ها حمل می‌شد.

عباس‌نژاد با اشاره به تصمیم کمیته وجوه اداره شده مبنی بر احیای مجدد طرح نوسازی ناوگان سنتی گفته بود: در این باره دو پروژه مطالعاتی آغاز شده است که امید است نیمه اول سال جاری به پایان برسد.

وی افزوده بود: یکی از این پروژه‌ها مربوط به ارزیابی وضعیت بازار، نوع بار، نقاط تردد و میزان کرایه حمل شناورهای سنتی و لنج‌هاست تا در نهایت به این نکته دست پیدا کنیم که چه نوع شناور، با چه تعداد و در چه سایزی برای هر منطقه نیاز است. پروژه دیگر که از سوی یکی از دانشگاه‌های معتبر انجام خواهد شد بر این اساس است که طرح‌ها علاوه بر تطابق با وضعیت محیطی و نوع کالای حمل شده از سوی شناور، به گونه‌ای باشد که پذیرش آن برای مالکان شناورهای سنتی آسان باشد.