آتی‌خوانی بازار جهانی نفت

به گزارش می متالز، این در حالی است که تعداد قراردادهای فروش یا انتظار برای کاهش‌ قیمت‌ها طی چهار هفته ۳ برابر شده است. تحلیلگران نگرانی از وضعیت اقتصاد جهانی به واسطه جنگ تجاری و رشد تقاضا برای نفت را مهم‌ترین دلیل آرایش جدید سرمایه‌گذاران می‌دانند؛ به ویژه آنکه برآوردها از افزایش عرضه نفت عربستان موجب تشدید نگرانی‌ها شده است.

بازار طلای سیاه روز گذشته به‌عنوان اولین روز معاملات هفته همچنان نگران از شرایط اقتصاد جهانی و کاهش رشد تقاضا باقی ماند و تحت تاثیر این عامل به افت قیمتی خود ادامه داد. هفته گذشته نفت افت هفتگی نزدیک به ۲درصدی را به ثبت رسانده بود. نگرانی از رشد اقتصاد جهانی درحالی بازار نفت را تحت تاثیر قرار داده است که واشنگتن و پکن دور جدیدی از مذاکرات فشرده برای رسیدن به یک توافق تجاری را آغاز کرده‌اند و  اخیرا ترامپ از توافق اولیه روی اصول خبر داده بود. با این حال به نظر می‌رسد معامله‌گران در بازار نفت هیچ اعتمادی به اخبار مثبتی که از این مذاکرات منتشر می‌شوند، ندارند. این موضوع را می‌توان در خلال آرایش  مدیر خریداران و فروشندگان در بازار آتی نفت نیز مشاهده کرد. تعداد قراردادهای فروش یا انتظار برای افت قیمت نفت به شکل چشمگیری افزایش یافته؛ در حالی که تعداد قراردادهای خرید یا انتظار برای افزایش قیمت‌ها افت شدیدی را تجربه کرده است. بلومبرگ که از افزایش تعداد قراردادهای فروش(short position) گزارش می‌دهد، بر این باور است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌طور فزاینده‌ای نسبت به رشد قیمت‌ها در بازار نفت بدبین شده‌اند. بر اساس این گزارش در بازار نفت نایمکس، بازار سهام نیویورک تعداد قراردادها بر سر کاهش قیمت نفت در هفته منتهی به ۱۵ اکتبر ۶/ ۷ درصد افزایش یافته است. اما این تنها هفته‌ای نبوده که سرمایه‌گذاری در قراردادهای فروش افزایشی بوده است، بر اساس این گزارش تعداد قراردادهای انتظار برای کاهش قیمت نفت در بازار آتی در حال حاضر سه برابر تعداد آنها در میانه‌های سپتامبر یعنی حدود ۴ هفته پیش است. در این میان وال‌استریت ژورنال نیز در گزارشی کاهش قراردادهای انتظار برای رشد قیمت نفت را مورد توجه قرار داده است. آن‌طور که این نشریه آمریکایی اعلام می‌کند، سرمایه‌گذاری در موقعیت‌های خرید یا انتظار برای رشد قیمت نفت به کمترین سطح طی ۹ ماه اخیر رسیده است. وال‌استریت ژورنال این سوال را مطرح می‌کند که «آیا قیمت نفت افزایش خواهد یافت؟» و در پاسخ می‎نویسد: «سرمایه‌گذاران در بازار نفت این‌گونه گمان نمی‌کنند.» قیمت هر بشکه نفت‌خام آمریکا روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۶ به وقت تهران) افت نزدیک به یک درصدی را تجربه کرد و حدود ۵۳ دلار بر بشکه معامله شد. برنت، نفت شاخص بازار اروپا نیز بیش از یک درصد کاهش یافت و به زیر ۵۹ دلار بر بشکه رسید.

بازارهای آتی نفت چه می‌گویند؟

بر اساس گزارش بلومبرگ، تعداد قراردادهای انتظار برای کاهش قیمت نفت (short position) در معاملات آتی و آپشن در هفته منتهی به ۱۵ اکتبر (۲۳ مهر) به بیش از ۱۱۴ هزار مورد رسیده است. این در حالی است که تعداد این قراردادها در هفته پیش از آن ۵/ ۱۰۶ هزار و در میانه‌های سپتامبر کمتر از ۴۰ هزار بوده که نشان از سه برابر شدن تعداد این قراردادها طی ۴ هفته دارد. این ارقام همچنین نشان می‌دهد که افزایش اقبال سرمایه‌گذاران در بازار نفت از قراردادهای فروش در دو هفته پیش از آن چشمگیرتر بوده است.

در این میان آن‌طور که وال‌استریت ژورنال گزارش می‎‌دهد، در کنار افزایش تعداد معاملات فروش، تعداد قراردادهای خرید(long position) نیز افت قابل توجهی را تجربه کرده است. بر اساس این گزارش، تعداد قراردادهای انتظار برای رشد قیمت نفت در بازار آمریکا در هفته منتهی به ۱۵ اکتبر۸۶۵۴۰ مورد کاهش را تجربه کرده است. از این رو خالص قراردادهای انتظار برای رشد قیمت (net long position) به کمترین سطح از هفته منتهی به ۸ ژانویه یعنی ۹ ماه اخیر رسیده است. در حال حاضر نسبت تعداد قراردادهای خرید به قراردادهای فروش ۵/ ۲ است؛ در حالی که این نسبت در اواسط آوریل ۹ به یک بوده. این موضوع خود نشان از نگرانی از آینده قیمت‌ها دارد. قیمت نفت نسبت به اوج خود در سال جاری که میانه‌های آوریل رخ داد، حدود ۱۹ درصد کاهش یافته و بازار این کالا در آستانه وارد شدن به وضعیت کنتانگو قرار دارد. کنتانگو به شرایطی از بازار اطلاق می‌شود که قیمت‌های آتی بیشتر از قراردادهای نقدی است و نشان دهنده ضعف در بازار است.

آمار ارائه شده از سوی وال‌استریت ژورنال و بلومبرگ به بازار نفت آمریکا اختصاص داشت. با این حال برآوردهایی که از سوی دیگر کارشناسان اعلام شده نشان می‌دهد که وضعیت در دیگر بازارهای آتی هیدروکربنی بر همین منوال است. به‌طور مثال گفته می‌شود که خالص قراردادهای خرید در بازار برنت در هفته منتهی به ۱۵ اکتبر افتی بیشتر از بازارWTI داشته و ۶/ ۱ درصد کاهش یافته است. جان کمپ، تحلیلگر بازار نفت در رویترز نیز نوشته است که خالص حجم قراردادهای خرید در پنج بازار اصلی آتی هیدروکربنی(برنت، WTI، بازار بنزین اروپا و بازار بنزین و نفت‌کوره آمریکا) در هفته منتهی به ۱۵ اکتبر ۴میلیون بشکه کاهش داشته است. هرچند این میزان کاهش اندک  نشان از رسیدن به ثبات در بازار آتی این هیدروکربن‌ها دارد؛ اما این ثبات بعد از افت ۱۹۰ میلیون بشکه‌ای در دو هفته پیش از آن در این بازارها حاصل شده است.

تقاضا در سیبل توجه معامله‌گران

در تمام گزارش‌هایی که روز گذشته از بازار نقدی و آتی بازار نفت منتشر شدند، نگرانی از رشد اقتصاد جهانی و همچنین چشم‌انداز ضعیف رشد تقاضا برای نفت به‌عنوان اصلی‌ترین عامل کاهش قیمت‌ها معرفی شده بود. کمپ در این خصوص می‌گوید: نگرانی فزاینده‌ای درباره وضعیت اقتصاد جهانی و چشم‌انداز مصرف نفت در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ وجود دارد. از این رو صندوق‌های سرمایه‌گذاری نسبت به چشم‌انداز قیمت‌ها بسیار بدبین شده‌اند. با این حال کمپ بر این باور است که تجمع قراردادهای فروش در بازار آتی در نهایت می‌تواند فشار را از قیمت‌ها کم  ‌کند؛ هرچند که ممکن است این کاهش فشار موقتی و به چشم‌انداز اقتصادی وابسته باشد.

استفان برناوک، تحلیلگر PVM Oil Associate نیز به بلومبرگ گفته است: «زنگ هشدار برای اقتصاد جهانی ریتم عذاب‌آوری گرفته است.» باب ایاکینو، استراتژیست بازار نفت هم می‌گوید: «درک از کاهش تقاضا در بازار نفت، پایین آمدن قیمت‌ها است. هیچ‌کس احتمال نمی‎دهد که تقاضا افزایش یابد.» او در این خصوص به آخرین گزارش ماهانه آژانس بین‌المللی انرژی اشاره می‌کند که برآورد خود از رشد تقاضا برای سال آینده را بیش از ۱۰۰ هزار بشکه کاهش داد. وال‌استریت ژورنال نیز به ضعف در سمت تقاضا اشاره دارد و به نقل از یکی از تحلیلگران بازار نفت می‎‌‌نویسد: «تقاضا مانع اصلی در بازار نفت است، سرمایه‌گذاران باید داده‌های تجاری بهتری را رویت کنند تا باور کنند تقاضا بهبود می‌یابد.» در گزارش این نشریه به افت شدید ارزش سهام شرکت‌های نفتی فعال در صنعت نفت چه در بخش تجاری و چه در بخش خدماتی و اجرایی اشاره و تاکید شده است که بدبینی به آینده قیمت‌ها به بازار سهام و اوراق قرضه نفتی نیز سرایت کرده است.علاوه بر ضعف در سمت تقاضا، برخی برآوردها از افزایش موجودی انبارهای نفتی آمریکا برای پنجمین هفته متوالی و کاهش ظرفیت پالایشگاه‌های این کشور به کمترین سطح از سال ۲۰۱۷ از دیگر موضوعاتی بوده که انتظارات نزولی را در بازار تقویت کرده است. همچنین خبر توافق عربستان با کویت برای تولید ۵۰۰ هزار بشکه‌ای از میدان مورد مناقشه بین دو کشور و ارائه آماری از کپلر مبنی بر رسیدن صادرات عربستان به بیش از ۸/ ۷ میلیون بشکه در روز که رشد قابل‌توجهی را حتی نسبت به پیش از حمله به تاسیسات نفتی عربستان نشان می‌دهد از دیگر موضوعات نگران‌کننده در بازار نفت بوده است.