دو فعال عرصه سیمان: چاره ای جز صادرات نداریم/ دولت از ایجاد کنسرسیوم صادراتی حمایت کند

به گزارش می متالز، دولت یازدهم برنامه سیر صعودی افزایش ظرفیت بخش سیمان را در سال های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ دنبال کرد، به طوری که ظرفیت تولید در این سال ها به ترتیب ۷۹ میلیون و ۴۰۰ هزار تن ، ۷۹ میلیون و ۷۰۰ هزار تن و ۸۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تن بود و میزان تولید هم به ترتیب ۶۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن ، ۵۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تن و ۵۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تن شد.

براساس این بررسی نسبت تولید به ظرفیت در سال ۱۳۹۱ به میزان ۹۱.۷ درصد بود، اما در سال ۱۳۹۵ این نسبت به کمترین میزان خود در دوره مورد بررسی (۹۵- ۱۳۸۵) رسید و برابر با ۶۹.۳ درصد شد.
دلایل اصلی افت تولید سیمان علاوه بر رکود بخش مسکن، کاهش تقاضای صادراتی کشورهای همسایه به دلیل جنگ های داخلی، تحولات منطقه ای و سیاست های تعرفه ای (به منظور حمایت از تولید داخلی کشورها) قلمداد شده است.

در همین پیوند، «سیدمجتبی حسینی مقدم» مدیرعامل شرکت سیمان «گیلان سبز» حاضر در نمایشگاه بین المللی اکسپوی باکو گفت: این شرکت با ظرفیت تولید سالیانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن سیمان، با تولید سیمان تیپ ۲ با رده مقاومتی ، M600،M500 و M700 از نظر کیفیت و مقاومت فشاری در ایران و خاورمیانه مقام نخست را دارا بوده و جزو ۱۰ برند سیمان کیفی برتر جهان است.
به گفته وی، این شرکت در سال های ۹۳ و ۹۴ به مقصد روسیه، جمهوری آذربایجان و سایر کشورهای حوزه CIS (کشورهای همسود) صادرات داشت، اما از سال ۹۵ اما به دلیل رکود پروژه های عمرانی در این کشورها با افت صادرات مواجه شد؛ به طوری که در نیمه دوم سال ۹۵ و در حدود ۶ ماهه امسال هیچ صادراتی به روسیه و جمهوری آذربایجان انجام نشده است.

حسینی مقدم با اشاره به وضعیت جمهوری آذربایجان، خاطر نشان کرد: این کشور از چهار سال پیش به دلیل کاهش درآمدهای نفتی پروژه های عمرانی خود را کاهش داد؛ در حالی که پیشتر سالیانه ۳ تا ۴ میلیون تن تقاضای واردات از ایران داشت، اما اکنون هلدینگ تخصصی سیمان این کشور موسوم به «لافارژهلدسیم» به راحتی اجازه ورود سیمان به این کشور را نمی دهد.

وی به وجود برخی لابی ها که با نفوذ خود مانع واردات محصولات از سوی افراد یا شرکت ها می شوند، اشاره کرد و گفت این افراد با لابی های خود و اعمال هزینه های گمرکی و هزینه های حمل و نقل بالا قیمت تمام شده محصولات را افزایش می دهند تا تولیدات کشورمان قابلیت رقابت با محصولات مشابه خودشان را نداشته باشد.
مدیرعامل شرکت سیمان گیلان سبز در ادامه با اشاره به برخی راهکارهای پیش بینی شده برای مقابله با این وضعیت، خاطر نشان کرد: به شرکت Norm جمهوری آذربایجان به عنوان یکی از بزرگ ترین شرکت های تولیدکننده سیمان این کشور پیشنهاد تامین کلینکر (به عنوان ماده اصلی تولید سیمان) داده ایم تا بتوانند سیمان با رده مقاومتی بالا تولید کرده و به نام تولید مشترک در بازار خود بفروشند.

وی توضیح داد: کیفیت تولید سیمان جمهوری آذربایجان بسیار پایین بوده که این مساله سبب شده تا نتوانند حتی برخی استانداردها را پاس کنند.
حسینی مقدم ادامه داد: در جمهوری آذربایجان «تهاتر ساختمانی» باب است؛ یعنی شرکت های ساختمانی در ازای مشارکت در پروژه هایشان، واحدهای ساختمانی به طلبکاران خود واگذار می کنند؛ البته چنین مساله ای نمی تواند برای شرکت های ایرانی راهکاری خوب باشد، زیرا مسکن در این کشور بازار خوبی ندارد.
وی با اشاره به روابط سیاسی حسنه بین دو کشور، یادآور شد: البته این روابط خوب دلیلی بر خوب بودن روابط اقتصادی نیست، زیرا عوامل دیگری در مراودات تجاری و اقتصادی نقش دارند.

این مسئول تصریح کرد: طی روزهای گذشته از سفیر و رایزن اقتصادی ایران در باکو خواسته ایم تا زمینه ارتباط با مقامات سیاسی و اقتصادی این کشور را برای بهبود وضعیت موجود جهت شرکت های ایرانی فراهم کنند.
وی تاکید کرد: در شرایط کنونی رکود ساخت و سازها در کشور، واقعا چاره کار فقط در صادرات است، اما انجام صادرات با هر نرخی امکانپذیر نیست.
حسینی مقدم با اشاره به ظرفیت ۳۵ میلیون تنی سالیانه صادرات سیمان کشور، بیان داشت: سالیانه بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تن از این ظرفیت صادر می شود، این در حالی است که به منظور حفظ بازارهای صادراتی نرخ عرضه سیمان صادراتی به ۵۰ درصد قیمت های داخلی رسیده است.

وی همچنین با اشاره به رقابت منفی شرکت های داخلی در کاهش قیمت ها برای صادرات، این موضوع را به ضرر اقتصاد ملی توصیف کرد و گفت: در حالی که کارخانجات تولید سیمان هزینه های برق و گاز بسیار بالایی دارند، فروش هر تن سیمان با نرخ ۴۸ تا ۶۰ هزار تومان اتلاف منابع ملی است.
مدیرعامل شرکت سیمان گیلان سبز در این زمینه خواستار مشخص شدن متولی صادرات در کشور شد؛ زیرا ایجاد هر یک میلیون تن ظرفیت سیمانی در کشور به ۴۵۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد، در حالی که ارزش افزوده و حاشیه سود این صنعت بسیار پایین است.
وی تصریح کرد: دولت باید با ایجاد قوانین مناسب، از ارزان فروشی این محصول جلوگیری کرده و علاوه بر آن از حضور شرکت های ایرانی در پروژه های مشترک در خارج کشور حمایت کند.

حسینی مقدم همچنین با اشاره به اجرای پروژه های راهسازی به روش «رویه بتنی»، یادآوری کرد: در جهان ۴۲ درصد اتوبان ها به این شیوه احداث می شوند، در حالی که در ایران کمتر از ۲ درصد اتوبان ها را شامل می شود؛ تغییر ساخت اتوبان ها به این شیوه می تواند بازار بسیار خوبی برای مصرف سیمان در داخل کشور ایجاد کند.
وی با تاکید مجدد بر سیمان فروشی به مثابه «خام فروشی»، ادامه داد: در این زمینه حتی می توان به تعریف پروژه های مشترک در خارج از کشور با کمک و حمایت دولت پرداخت تا از ظرفیت های موجود به نحو بهینه استفاده شود.

دولت به یاری صادرکنندگان بشتابد

در همین رابطه، «عاطفه رضوی» رئیس بخش صادرات شرکت سیمان مازندران، دیگر شرکت سیمانی حاضر در این نمایشگاه هم به ایرنا گفت: با وجود نزدیکی شرکت سیمان مازندران به دریا و برخورداری از مزیت حمل آسان، اما بازارهای صادراتی این شرکت در حال کاهش است.
به گفته این مقام مسوول، روسیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان چهار کشور هدف صادراتی محصولات این شرکت در سال های گذشته بودند، اما امسال و تا این لحظه موفق به صادرات به جمهوری آذربایجان نشده ایم؛ این در حالی است که در سال های گذشته بیش از ۵۰ درصد سیمان و کلینکر صادراتی این شرکت به مقصد آذربایجان بوده است.

وی عمده ترین دلایل این کاهش را افزایش عوارض گمرکی از سوی دولت آذربایجان به بیش از ۲ برابر و همچنین تصمیم این کشور برای خودکفایی در تولید این محصول عنوان کرد.
رضوی تصریح کرد: اجرای طرح ها و پروژه های مشترک با این کشور در عرصه ساخت و ساز، راهسازی، تونل سازی و … می تواند به عنوان یک راهکار، زمینه ساز استفاده از سیمان ایرانی در این کشور باشد؛ موضوعی که روزهای گذشته و در حضور مقامات سیاسی و اقتصادی جمهوری آذربایجان در نمایشگاه از طریق رایزن بازرگانی ایران به آنها منتقل شده است.

وی همچنین از تغییر شیوه قیمت گذاری سیمان صادراتی در شرکت سیمان مازندران به Target Price و بر مبنای بازارهای هدف خبر داد و گفت: از آنجایی که با یک بازار رقابتی در صادرات سیمان مواجه ایم، قیمت های پیشنهادی خارجی ها را دریافت و سعی می کنیم با کاهش در هزینه های انرژی، نیروی انسانی، مالی و سایر هزینه ها به آنها تخفیف بدهیم.

رئیس بخش صادرات شرکت سیمان مازندران به عنوان نمونه به افزایش دوره تعمیرات در این شرکت و تغییر زمان آن از ساعت های اوج مصرف به ساعت های کم مصرف و شرکت در طرح های تشویقی وزارت نیرو به عنوان راهکاری برای کاهش هزینه ها اشاره کرد که فقط در تیر ماه امسال صرفه جویی ۵۰۰ میلیون تومانی برای این شرکت به دنبال داشته است.
وی در خاتمه بار دیگر تصریح کرد: تنها راه خروج صنعت سیمان از وضعیت کنونی، توجه به صادرات است و در این زمینه از دولت انتظار می رود مسوولان جمهوری آذربایجان برای تعدیل نرخ های عوارض گمرکی و همچنین اجرای پروژه های مشترک ساختمانی و عمرانی با حضور شرکت های ایرانی در این کشور رایزنی داشته باشند.
 نمایشگاه بین المللی صنعت CASPINDEXPO و نمایشگاه بین المللی ساختمان به طور همزمان از ۲۲ تا ۲۴شهریور ماه در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار می شود.

این نمایشگاه در فضایی به مساحت هشت هزار متر مربع در دو سالن در مرکز نمایشگاهی باکو اکسپو سنتر در حال برگزاری است.
در مجموع ۵۲ شرکت شامل ۲۰ شرکت ایرانی و ۳۲ شرکت خارجی از ۱۵ کشور از جمله جمهوری اسلامی ایران در این نمایشگاه شرکت کرده اند و همچنین ۱۱۰ نفر تاجر و فعال بازرگانی خارجی تاکنون برای حضور در همایش (بیزینس فروم) این رویداد در باکو حاضر شده اند.
هدف از برپایی این نمایشگاه ایجاد فرصت برقراری ارتباط و شناسایی شرکت های معتبر داخلی و خارجی، آشنایی با آخرین دستاوردها و فناوری های روز جهان، در اختیار گذاردن فرصت انعقاد قراردادهای کاری، یافتن نمایندگان فعال، فراهم کردن زمینه مناسب برای ارائه آخرین دستاوردهای نوین علمی، پژوهشی و صنعتی در حوزه های مختلف صنعتی، افزایش کیفیت تولید و رسیدن به استانداردهای جهانی و آشنایی و تبادل تجربیات شرکت ها با یکدیگر در یک مکان مناسب و زمان کوتاه است.
همچنین ملاقات با طرف های تجاری، دستیابی به پروژه ها و مناقصه ها در بازار کشورهای مشترک المنافع – CIS- و جمهوری آذربایجان و بازاریابی موفق با تضمین امنیت سرمایه گذاری از اهداف دیگر این نمایشگاه سه روزه به شمار می رود.

بر اساس آمارهای موجود ایران با رقمی نزدیک به یک میلیارد دلار صادرات در سال ۱۶-۲۰۱۵ به جمهوری آذربایجان در بین جمهوری های CIS مقام نخست و جزو پنج کشور نخست صادرکننده جهان به این جمهوری است.
کل صادرات جمهوری آذربایجان در سال ۱۶-۲۰۱۵ به میزان ۲۷ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بود و واردات آن ۱۱ میلیارد دلار است.
بخش صنعت این کشور با بیش از پنج میلیارد دلار، نخستین و بالاترین سهم از واردات را داراست و همچنین صادرات ایران به جمهوری آذربایجان در بخش صنعت، حائز مقام نخست است.

دو کشور دارای مرزهای مشترک، اشتراکات دینی و مذهبی، فرهنگی و آداب و رسوم هستند و به دلیل هم مرز بودن هزینه های تجارت (صادرات و واردات) آنها نسبت به سایر کشورهای عضو CIS بسیار پایین تر است. انتظار می رود سطح تجاری دو کشور بسیار بالاتر و فراتر از وضعیت موجود باشد.