مس، همچنان فلز استراتژیک

به گزارش می متالز به نقل از ماینینگ، صنعت خودروسازی از جمله بزرگترین مصرف‌کنندگان مس جهان است. در بسیاری از بخش‌های خودرو مانند رادیاتورها، موتورها، ترمزها و یاتاقان‌ها مس استفاده می‌شود. بنا به گفته انجمن جهانی مس، یک موتور احتراق داخلی، حدود نیمی از مسی را که در وسایل نقلیه هیبریدی یا الکتریکی وجود دارد استفاده می‌کند.

این اتفاق در شرایط می‌افتد که تولیدکنندگان خودرو به دنبال گزینه‌هایی هستند که آلایندگی و مصرف سوخت آنها کمتر باشد. این ویژگی‌ها در خودروهای هیبریدی و الکتریکی وجود دارند و در نتیجه، این دو گروه خودرو را گزینه‌های جذابی برای صنعت خودروسازی جهان در سال‌های پیش رو قرار می‌دهند؛ گزینه‌هایی که مصرف مس در آنها بالاتر از خودروهای کنونی است.

سال گذشته نیز غول معدنی انگلیسی‌استرالیایی بی‌اچ‌پی‌بیلتون و بزرگترین شرکت معدنی جهان، خودروهای برقی را عامل جدیدی در رونق تقاضای مس در بازار جهانی معرفی کرد و ویکی بینس، معاون مدیرعامل بازاریابی مواد معدنی بی‌اچ‌پی در توضیح بیشتر در این باره گفت: در موتور احتراقی وسایل نقلیه مرسوم ۲۰ کیلوگرم مس استفاده می‌شود در حالی که در ساخت موتور خودروهای هیبریدی که از ترکیب دو یا چند منبع مجزای قدرت در رانش استفاده می‌کنند، متوسط مقدار مس مصرفی ۴۰ کیلوگرم است و در خودروهای برقی، این عدد به دو برابر افزایش می‌یابد و به ۸۰ کیلوگرم می‌رسد. بی‌اچ‌پی تخمین می‌زند تا سال ۲۰۳۵ میلادی (۱۴۱۳ خورشیدی)، نیاز سالانه بازار جهانی به مس ۸/۵ میلیون تن افزایش یابد که برای این شرکت جای خشنودی بسیار دارد، زیرا ۲۷درصد از کل فروش آن به مس اختصاص دارد و این فلز پس از سنگ‌آهن با سهم ۳۴درصدی در میان سایر محصولات بی‌اچ‌پی رتبه دوم را از نظر حجم محصول تولیدی به‌دست آورده است.

این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که شرکت‌های بزرگ استخراج مس مانند فریپورت مک‌موران و سوتِرن کاپِر که هر دو امریکایی هستند نیز این روزها روزگار خوبی را می‌گذرانند. کانی مس به اوج نرخ ۳ ساله خود رسیده و این فلز از اوایل سپتامبر (نیمه شهریور) تاکنون در سطح جهانی افزایش بهای چشمگیری را تجربه کرده است. آنچه شکوه روزهای رونق را به رخ می‌کشد، تقاضای زیاد برای این فلز سرخ حتی در شرایط افزایش نرخ است.

اما این افزایش قیمت، صنایع پرمصرف از جمله صنعت خودروسازی را به این فکر انداخته تا به بررسی جایگزینی مس با سایر فلزات یا مواد بپردازند چراکه نرخ این فلز سرخ در بازارهای جهانی نسبت به سایر فلزات پایه و برخی مواد قابل جایگزین، اختلاف چشمگیری دارد. در همین راستا مهم‌ترین جایگزین مس در صنایع مصرف‌کننده، فلز آلومینیوم با نرخ بسیار کمتر است. جایگزینی آلومینیوم که بیشتر در مصارف الکتریکی مس کاربرد دارد، می‌تواند حدود نیمی از مصارف مس را در این زمینه پوشش دهد. در صنعت خودروسازی بیشترین میزان مصرف مس در خودروهای احتراق داخلی، به دسته سیم و کابل باتری اختصاص دارد و آنچه در این بین جای ابهام دارد این است که آلومینیوم تا چه اندازه ظرفیت دارد که بتواند نیازهای این صنعت را در جایگاه مس پوشش دهد.

وب‌سایت انگلیسی‌زبان ماینینگ در توضیح بیشتر در این زمینه می‌نویسد براساس مطالعات انجام شده انجمن بین‌المللی مس در سال گذشته میلادی، پیش‌بینی می‌شود که حدود ۹۵ درصد از دسته سیم‌های خودرو تا سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۳۹۹ خورشیدی) همچنان مسی باقی بماند. بنابراین، ساخت وسایل نقلیه احتراق داخلی، در سال‌های آتی، چندان دستخوش مبحث جایگزینی نخواهد شد و آلومینیوم، نفوذی به این بازار نخواهد داشت. پژوهش‌ها نشان می‌دهد میزان کاهش مس مصرفی در ساخت خودروها در بیشترین حالت تا سال ۲۰۲۰ میلادی تنها حدود ۸۰۰ گرم به ازای هر خودرو خواهد بود. در ارائه این رقم، راهبرد خودروسازان به منظور کاهش وزن خودروها نیز در نظر گرفته شده است.

هم اکنون چین بزرگترین بازار خودروی جهان را دارد و پس از آن امریکا و اتحادیه اروپا رتبه‌های بعدی را دارند. فروش اتومبیل در این بازارهای کلیدی همواره قدرتمند بوده و هست، آن هم در شرایطی که مس فلزی با کاربرد غالب در این صنعت از مجموعه صنایع کشورها به شمار می‌آید، هر چند وزن و هزینه مس نیز دلایلی است که به جایگزینی آن دامن می‌زند.

روند جایگزینی مس با آلومینیوم در صنعت خودروسازی به دلیل ریسک(خطرپذیری)های منحصر به خود بسیار کند انجام می‌شود. از سویی دیگر مهندسان خودروساز نیز به دلیل مزایای چشمگیری که مس نسبت به آلومینیوم دارد هنوز ترجیح می‌دهند از مس استفاده کنند آن هم با توجه به قدمتی که مس در این صنعت به خود اختصاص داده است.

اکنون تقاضای جهانی بازار برای مس در تهیه سیم‌های خودرو حدود ۱ میلیون تن است و انتظار می‌رود این رقم به ۱/۱۵ میلیون تن تا سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۳۹۹ خورشیدی) افزایش یابد. این افزایش، هم برآمده از توسعه بازار خودرو و هم به دلیل رشد تولید خودروهای برقی است.