به گزارش می متالز، شرکتهای کاترپیلار در امریکا و اِپیروک و ولوو در سوئد، نخستین مجموعههایی هستند که ماشینآلات معدنی را تولید و رونمایی کردهاند و از باتریهای لیتیوم-یون به جای موتور احتراقی برای حرکت استفاده میکنند. این دستاورد به کاهش هزینههایی انجامیده که معدنکاران صرف سوخت و تهویه معادن میکنند و همچنین تاثیر چشمگیری در کاهش انتشار گازهای گلخانهای و گرم شدن زمین دارند.
تکراری است اگر بگوییم خودروهای برقی در دهه گذشته یا حتی پیش از آن، انقلابی در صنعت خودرو ایجاد کردند. حضور خودروهای برقی روزبهروز پررنگتر میشود و علاوه بر رواج خودروهای شخصی و تاکسیهای برقی، دولت انگلیس بر اتوبوسهای برقی سرمایهگذاری میکند. از اینها که بگذریم، ورود کامیونهای معدنی -انرژی موردنیاز برای حرکت و حمل را از باتری تامین میکنند- به عرصه ماشینآلات برقی، رویدادی جذاب و منحصر به فرد در صنعت خودروهای برقی به شمار میآید. این ماشینها در مقایسه با همتایان خود که با موتور احتراقی کار میکنند، گاز گلخانهای کمتری منتشر میکنند و شرکتهای معدنی با استفاده از آنها این توانمندی را پیدا میکنند که از هزینههای سوخت خود بکاهند. دیگر مزیت این ماشینها آن است که استفاده از آنها هزینههایی مانند تهویه را کم میکند و در بسیاری موارد کار را با کیفیت بهتری نسبت به کامیونهای دیزلی که از همان استاندارد برخوردارند، انجام میدهند.
در همین حال گفتنی است در شرایطی که بیشتر ماشینهای جدید با باتریهای لیتیومیون انرژی موردنیاز را تامین میکنند، نیاز به استخراج لیتیوم رشد روزافزون پیدا میکند.
کاترپیلار، شرکت صنایع سنگین امریکایی که در زمینه طراحی و توسعه، مهندسی و ساخت، بازاریابی و فروش موتورهای درونسوز، ماشینآلات و تجهیزات سنگین فعالیت میکند و بهعنوان بزرگترین سازنده ماشینآلات عمرانی جهان شناخته میشود، در آوریل (فروردین-اردیبهشت) از «آر۱۷۰۰ایکسای» R۱۷۰۰XE رونمایی کرد. این ماشین معدنی با باتری لیتیومیون حرکت میکند و مجهز به امایسی-۵۰۰ است؛ امایسی-۵۰۰ شبکه شارژر آن-بوردی است که امکان شارژ سریع و آنبورد را برای باتریها فراهم میآورد. کاترپیلار میگوید آر۱۷۰۰ایکسای هزینههای تهویه را کم میکند چون گرما و گرد و غبار کمتری ایجاد میشود؛ در نتیجه از نیاز به شبکههای تهویه هوا در معدن کاسته میشود و در پی این دستاورد، بخشی از هزینههای پروژه حذف میشود.
در جریان آزمایش آر۱۷۰۰ایکسای، کاترپیلار دریافت که این ماشین در مقایسه با محصول مشابهش، آر۱۳۰۰ تا ۱۰ برابر انرژی کمتری را مصرف و تا ۸ برابر گرمایش کمتری را ایجاد میکند. کاترپیلار تا کنون ۳۵۰ حق ثبت اختراع برای محصولاتی داشته که با نیروی برق حرکت میکنند. بولدوزِر خزنده دی۶ایکسای و لودرچرخ ۹۸۸کِیایکسای از این محصولات هستند.
شرکت سوئدی اِپیروک که در تولید تجهیزات معدنی در اِستکهلم، پایتخت سوئد فعالیت میکند، از ماشینهای برقی رونمایی کرده است. این شرکت از نخستین نمونه از این محصولات در سال ۲۰۱۶ میلادی (۱۳۹۵ خورشیدی) پرده برداشت و در نوامبر ۲۰۱۸ (آذر-دی ۱۳۹۷) از دومین نسل ماشینهای برقی ویژه معدنکاری رونمایی کرد. محصولات این شرکت شامل کامیون معدنی «امتی ۴۲باتری» است. این کامیون بزرگترین محصول از نوع خود در بازار به شمار میآید و ظرفیت حمل ۴۲ تن بار را دارد. همانند محصول کاترپیلار از باتری لیتیومیون برای حرکت تغذیه میکند و در مقایسه با ماشینهای مشابه که سوخت دیزلی دارند، بار را با سرعت بیشتری جابهجا خواهد کرد. امتی۴۲ هیچ گاز گلخانهای مضری مانند اکسید نیتروژن و مونوکسید کربن منتشر نمیکند و اجزای کمتری در ساخت آن به کار رفته است. در نتیجه نیاز به سرویس ماشین، کمتر میشود و در پی این دستاورد از هزینههای حملونقل کاسته خواهد شد.
دیگر ماشین برقی موجود در ناوگان اپیروک، «اسکوپترامای استی ۱۰۳۰» نام دارد؛ لودری با ظرفیت حمل ۱۰ تن که سرعت آن همزمان به ۱۵ کیلومتر در ساعت میرسد. به طور کامل برقی است و نسبت به دستگاه مشابه خود با سوخت دیزلی، ۷۰ درصد انرژی کمتری را مصرف میکند.
در همین امتداد شرکت خودروسازی ولوو در سوئد نیز در سالهای اخیر از شماری از نمونههای اولیه ماشینهای معدنی، رونمایی کرده که با باتری لیتیومیون کار میکنند. کامیون باربر «اچ ایکس ۲» که ارتقا یافته «اچایکس۱» است، نمونهای از این ماشینهاست و نصف سوختی را مصرف میکند که همتای دیزلی آن میسوزاند. دیگر محصول ولوو «ال ایکس۱» نام دارد که نمونه اولیه یک لودر چرخی هیبریدی برقی است. صدها ساعت آزمایش شده است که در مصرف سوخت نسبت به مشابه دیزلی ۵۰ درصد مصرف کمتری دارد و در میزان کاهش انتشار گازهای گلخانهای نیز ۳۵ درصد گاز کمتری منتشر میکند.
ولوو همچنین با همکاری شرکتهایی مانند تِلیا و اریکسون به دنبال توسعه یک شبکه ۵گیگی در تجهیزات خود در شهر اِسکیلستونای سوئد است تا در نهایت بتواند در تولید ماشینهای کنترل از راه دور و توسعه عملیات معدنی خودکار توانمند شود.
این شرکت نمونههای اولیه را در معدن ویکان کروس در حوالی شهر گوتِنبِرگ آزمایش کرده است. این معدن متعلق به شرکت سوئدی اِسکانسکاست. اِسکانسکا یک آزمایش ۱۰هفتهای را پشتسر گذاشته تا معدن ویکان کروس را تبدیل به نخستین معدن عاری از گاز گلخانهای کند؛ در نتیجه این تلاشها در نوامبر ۲۰۱۸ (آبان-آذر ۱۳۹۷) کاهش ۹۸درصدی انتشار کربن، ۷۰درصدی هزینههای انرژی و ۴۰درصدی هزینههای عملیاتی در ویکان کروس گزارش شد.