صحرائی: تداوم ورود نقدینگی جدید به بازار سرمایه

به گزارش می متالز، علی صحرائی مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران در گفتگویی چشم انداز بازار سرمایه تا پایان سال را ترسیم کرد. مشروح این گفتگو را در ادامه بخوانید.

چشم‌ انداز بازار سهام را در نیمه دوم سال جاری چگونه ارزیابی می‌کنید و چه ریسک‌هایی می‌تواند بازده و رونق آن را تحت‌ تأثیر قرار دهد؟

چشم‌ انداز بازار سهام در شش‌ ماهه دوم سال ۹۸ با پشتوانه روزهای سبز و پررونق نیمه اول سال جاری و اقبال سرمایه‌ گذاران برای مشارکت در این بازار مثبت و پربازده خواهد بود. اما به ‌هرحال، بازار سرمایه تحت‌ تأثیر عوامل گوناگونی است که می‌توانند روند آن را در کوتاه‌مدت و بلند مدت تحت‌ تأثیر قرار دهند. در کوتاه ‌مدت، اُفت‌ وخیز بازار سرمایه تحت‌ تأثیر عواملی همچون انتظارات سرمایه‌ گذاران، نوسانات بازارهای موازی، اخبار و وقایع سیاسی و اقتصادی است؛ اما در بلندمدت، عوامل اقتصادی بنیادی هستند که روند کلی بازار را شکل می‌دهند. همان‌ طورکه روندهای چند ساله نشان می‌دهد، بازار سرمایه در بلند مدت روی خوشی به سرمایه‌ گذاران نشان داده، هرچند در برخی دوره‌های زمانی با اُفت همراه بوده است. در شرایط کنونی، توجه بسیاری از مردم به بازار سرمایه جلب شده است و شاهد اقبال عمومی به بازار سهام هستیم. این امر جزو اهداف مسوولان و سیاست‌ گذاران بازار سرمایه و امری خوشایند است.

در سال‌های گذشته، نفوذ اندک بازار سرمایه میان مردم ایران ازجمله ضعف‌های این بازار برشمرده می‌شد، ولی در شرایط کنونی از مسوولان این بازار توقع می‌رود که جریان نقدی ورودی از سوی سرمایه‌ گذاران غیرحرفه‌ای به بازار را با استفاده از خدمات نهاده‌های حرفه‌ای به مسیر درست و حرفه‌ای هدایت کنند. این تغییر شرایط و حضور گسترده عموم مردم در بازار سرمایه امری مطلوب است که البته در صورت ورود مستقیم و بدون استفاده از نهادهایی همچون صندوق‌های سرمایه‌ گذاری و سبد گردانان، می‌تواند در کوتاه‌ مدت به نوسانات بازار دامن بزند.

سیاست‌های اقتصادی دولت نیز همواره در روند بازار اثرگذار است. چگونگی نوسانات ارز و الزامات بازگرداندن و فروش ارز توسط شرکت‌ها می‌تواند در سودآوری آنان اثرگذار باشد. در این زمینه، شاهد اصلاح مقررات ارزی و ساماندهی مناسب بازار ارز توسط مسوولان بانک مرکزی هستیم. کمیت و کیفیت فروش محصولات شرکت‌ها در داخل و صادرات آن‌ها به خارج از کشور نیز در روند بازار سهام اثرگذار است. در شرایط کنونی، شرکت‌های بزرگ در فروش و صادرات محصولات خود با مشکل جدی روبه‌ رو نیستند و ادامه این روند می‌تواند به ثبات و رشد قیمت‌ها در بازار کمک کند.

ورود نقدینگی‌های تازه به بازار سهام چه نقشی در عمیق و پربازده‌ ترشدن بورس ایفا می‌کند؟

بدون شک، گسترش بازار سهام بین مردم و افزایش ضریب نفوذ این بازار در پیشبرد اهداف توسعه‌ محور بازار سرمایه تأثیر مثبتی خواهد گذاشت. جذب نقدینگی و هدایت آن به پروژه‌های تولیدی ازجمله کارکردهای اصلی بورس و بازار سرمایه محسوب می‌شود که انجام مطلوب آن به نفوذ مؤثر در میان مردم بستگی دارد. ورود نقدینگی و افزایش تقاضای خرید در روند صعودی قیمت‌های سهام به‌ ویژه در کوتاه‌مدت تأثیرگذار است. برای استفاده بهینه و بلند مدت از ورود نقدینگی جدید به بازار نیازمند هرچه پررنگ‌ شدن نقش نهادهای مالی واسط به‌ ویژه صندوق‌های سرمایه‌ گذاری هستیم. در این ارتباط، تسهیل تأسیس و راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌ گذاری، بهبود دسترسی سرمایه‌ گذاران به این نهادهای مالی و البته نظارت کارآمد بر آن‌ها می‌تواند به هدایت نقدینگی سرمایه‌ گذاران غیرحرفه‌ای به‌ سمت مدیران حرفه‌ای مؤثر باشد. برای بهبود دسترسی مردم به صندوق‌های سرمایه‌ گذاری، تشکیل صندوق‌های جدید در قالب صندوق‌های قابل‌ معامله یا تبدیل صندوق‌های موجود به نوع قابل‌ معامله به‌ ویژه با امکان خرید وفروش برخط واحدهای سرمایه‌ گذاری، می‌تواند مورد توجه مسوولان و مدیران نهادهای مالی باشد.

سهامداران برای سرمایه‌ گذاری در بازار سهام که در شرایط فعلی از رونق مناسبی هم برخوردار است، باید به چه نکاتی توجه کنند؟

سرمایه‌ گذاران باید هنگام ورود به این بازار ماهیت آن را بشناسند و بپذیرند. هر نوع سرمایه‌ گذاری سرشت و ذات ویژه خود را دارد و روش خاص خود را نیز می‌خواهد. سرمایه‌ گذاری در بانک ماهیتی کاملاً متفاوت با سرمایه‌ گذاری در طلا یا ساختمان دارد. سرمایه‌ گذاری در بورس نیز سرشت و بن‌ مایه‌ای کاملاً متفاوت با سرمایه‌ گذاری در بانک یا ساختمان دارد. فردی که تصمیم به سرمایه‌ گذاری در بورس می‌گیرد، درصورتی که به چیستی این بازار پی نبرده باشد، ممکن است به اهداف موردنظر خود دست نیابد. سرمایه‌ گذاری در بازار سهام ماهیتی ریسکی دارد. این ویژگی سرمایه‌ گذاری در بورس را با پاداش و البته زیان همراه می‌کند. سرمایه‌ گذارانی که با شناخت، با راهبرد، و رویکردهای از پیش‌ تعیین‌ شده و درحال اصلاح، با شکیبایی و تعریف دامنه زمانی بلند مدت و البته با بهره‌ گیری از توان تخصصی مدیران حرفه‌ای و مجاز وارد بازار سهام می‌شوند، همواره از سرمایه‌ گذاری خود خشنودند. سرمایه‌ گذاران حرفه‌ای که از سال‌های گذشته سرد و گرم بازار را چشیده‌اند، از اصول سرمایه‌ گذاری در اوراق بهادار آگاه‌اند؛ اما، به آن گروه از سرمایه‌گ ذاران که به‌ تازگی به خانواده بازار سرمایه پیوسته‌اند پیشنهاد می‌کنم با شناخت، شکیبایی، انتظارات متعادل، و بهره‌ گیری از خدمات نهادهای مالی مجاز، به‌ تدریج خود را با این بازار آشنا کنند و از همنشینی با آن لذت ببرند.  

چقدر فرهنگ‌ سازی و شفافیت اطلاعات ناشران می‌تواند به ارتقای رونق بازار سرمایه کمک کند؟

فرهنگ‌ سازی و افزایش دانش عمومی مردم از بازار سرمایه می‌تواند به افزایش ضریب نفوذ این بازار بینجامد و منابع مالی موردنیاز برای توسعه اقتصادی را از طریق بازار سرمایه در اختیار پروژه‌های اقتصادی قرار دهد. بازار سرمایه می‌تواند محل مناسبی برای هدایت نقدینگی رو به رشد به‌ سوی توسعه زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های تولیدی باشد. افزایش دانش عمومی می‌تواند پایداری منابع ورودی به بازار را نیز افزایش دهد و با افزایش آگاهی سرمایه‌ گذاران از بروز رفتارهای هیجانی و توده‌وار جلوگیری کند. شفافیت اطلاعاتی نیز رکنی اصلی برای عملکرد مناسب بازار سهام است که به همین دلیل تالار شیشه‌ای لقب گرفته است. اصولاً سرمایه‌ گذاری در بورس به‌ دلیل وجود اطلاعات درست، دقیق، و بهنگام می‌تواند رویکردی حرفه‌ای‌ و مبتنی بر تحلیل داشته باشد. ازاین‌رو، شاهدیم که مسوولان بازار سرمایه با وسواس بسیار جریان ارائه اطلاعات مالی از سوی ناشران را زیرنظر دارند و قواعد و مقررات آن را پیوسته باز بینی و اصلاح می‌کنند.