پاسخ همتی درباره نقش امارات در کاهش ارزش ریال

به گزارش می متالز، عبدالناصر همتی رییس‌کل بانک مرکزی ایران در گفت‌وگو با المانیتور از موفقیت بانک مرکزی ایران در افزایش ۴۰ درصدی ارزش ریال از زمان آغاز مجدد تحریم‌های آمریکا در سال ۲۰۱۸ خبر داد.

وی همچنین درباره اینستکس، مکانیزم مالی که از سوی برخی کشور‌های اروپایی برای بازگرداندن ایران به برجام طراحی شد، گفت: به این نتیجه رسیده‌ام که موضوع اینستکس و مکانیزمش نیست. موضوع این است که اروپایی‌ها به دنبال تاییدیه آمریکا هستند.

وی درباره سرنوشت بسته پیشنهادی ۱۵ میلیارد دلاری که از سوی فرانسه و برخی دیگر کشور‌ها برای بازگرداندن ایران به برجام پیشنهاد شده بود، گفت: نتیجه‌بخش بودن این بسته به اروپایی‌ها و آمریکا بستگی دارد.

در ادامه متن کامل گفت‌وگوی المانیتو به همتی می‌آید که از زمانی که مسئولیت بانک مرکزی ایران را بر عهده گرفت بخشی از شدیدترین فشار‌های اقتصادی را علیه ایران تجربه کرده است.

المانیتور: در پی وضع مجدد تحریم‌های آمریکا، ارزش ریال ایران در مقطعی به شدت کاهش یافت، برخی این کاهش ارزش را ناشی از مسایل مدیریتی اعلام کردند. تحریم‌ها تا چه حد در کاهش ارزش ریال موثر بود؟

همتی: به نظر من اتفاقی که در بازار ارز افتاد بیش از هر چیز ریشه در انتظاراتی داشت که از حواشی تحریم آمریکا می‌رفت. به طور مثال، محدودیت‌هایی که در جریان نرخ‌گذاری واحد ارز در سطح ۴۲۰۰ تومان به ازای هر دلار به بازار ارز وارد شد و تقریبا با تحریم‌های یکجانبه آمریکا و خروج این کشور از توافق برجام همزمان شد که آن هم در این اتفاقات نقش داشت. این ۲ مساله در کنار سایر عوامل بحث کاهش ارزش برابری ریال در برابر دلار شد. باید به این مساله شوک ناشی از مسایل روانی را هم اضافه کنم که با جنگ‌های کلامی ترامپ که صادرات نفت ایران را به صفر می‌رساند و تلاش یکجانبه آمریکا برای فلج کردن سیستم بانکی ایران همراه شده بود. علاوه بر همه این مسایل، تعدادی از رسانه‌های مورد حمایت آمریکا، گزارش‌های گمراه‌کننده‌ای را درباره آینده اقتصاد ایران منتشر می‌کردند و مدعی می‌شدند که هر دلار تا ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان افزایش قیمت خواهد داشت.

در زمینه مسائل فنی هم ما مسائلی داشتیم ما از بعد توانایی فنی و نرم افزاری برای رصد کردن مبادلات ارزی محدودیت‌هایی داشتیم و حل این مسائل حدود ۲ ماه از وقت ما را گرفت. ما همچنین با محدودیت یک سیستم یکپارچه رو به رو بودیم که بانک‌ها را به بخش مبادلات ارزی متصل کند و این باعث می‌شد نتوانیم به خوبی و به شکل موثر ساختار را رصد کنیم و از سفته‌بازی‌ها جلوگیری کنیم.

تضعیف تدریجی نظارت بانک مرکزی بر پایانه‌های فروش نقطه‌ای دلار

با تضعیف تدریجی نظارت بانک مرکزی بر پایانه‌های فروش نقطه‌ای دلار و مبادلات بانکی هر کسی می‌توانست با استفاده از یک کارت بانکی و یک پایانه فروش و دستگاه پوز هر میزان پولی را که می‌خواست جابه جا کند که این موضوع فقط به تهران محدود نمی‌شد و امکان انجام این کار در هرات افغانستان، سلیمانیه عراق، استانبول ترکیه و حتی کانادا وجود داشت. این موضوع غیر قابل قبول بود و ما نقطه پایانی بر چنین اقداماتی گذاشتیم.

المانیتور: در زمان سقوط ارزش ریال برخی گزارش‌های غیر رسمی در ایران درباره نقش امارات متحده عربی در کاهش ارزش ریال منتشر شد و در برخی محافل سیاسی زمزمه می‌شد که ابوظبی صرافی‌های مبادله کننده ارز ایران را بسته است. فکر می‌کنید امارات نقشی در کاهش ارزش ریال ایفا کرد؟

همتی: من هم درباره این شایعات مسائلی را شنیدم برخی حتی ادعا می‌کردند که عربستان سعودی در بازار مبادلات ارزی هرات و سلیمانیه اختلال ایجاد می‌کند. این‌ها شایعاتی بودند که به گوش می‌رسید، ولی واقعیت این بود که امارات در حقیقت محدودیت‌هایی را روی مراکز مبادله ارز ایران و حساب‌های ایرانیان در بانک‌های اماراتی اعمال کرد. با این حال اخیرا شنیده‌ام که برخی از این محدودیت‌ها برداشته شده است که این چیزی اس