صنعت فولاد در هر یک از زنجیره خود نیازمند تجهیزات خاص به خود است که به دانش فنی و ساخت برخی از این تجهیزات رسیدهایم و البته به برخی از آنها هنوز نرسیدهایم. ازجمله به دانش فنی ساخت تجهیزات خط نورد و صنایع پاییندستی احاطه داریم. البته بخشهای دیگر در زنجیره فولاد کماکان نیازمند دانش فنی و ساخت داخلی است. درباره ساخت تجهیزات کارخانههای فولادی که در داخل کشور تولید میشوند، محمدرضا بنیاسدی مدیرعامل صنایع فولاد صبح پارسیان اظهار کرد: البته تجهیزات کارخانههای فولادی در هر بخشی متفاوتند، از اینرو در زنجیره فولاد که هر یک دارای بخشهای مختلفی چون گندلهسازی، گنسانتره یا بخش احیا و درنهایت خط نورد است، تجهیزات مختص به خود را میطلبد. بنیاسدی در ادامه با اشاره به اینکه ساخت تجهیزات فولادی در کدام بخش بیشتر است، توضیح داد: تجهیزات خطوط نورد در کشور موجود است و کمبودی در این زمینه وجود ندارد و در این بخش میتوانیم تجهیزات این خط را از داخل تامین کنیم. در این زمینه حدود ۷۰ تا ۸۰درصد تجهیزات از داخل تامین شده و در اینباره مشکلی نداریم. وی در ادامه با توضیح اینکه تولید خط نورد مختلف و نیازمند تجهیزات مختلفی است، عنوان کرد: در بخش نورد ۳ بخش تولید مقاطع، میلگرد و ورق داریم که هریک شامل صنایع پاییندستی خود میشود. البته تجهیزات تولید ورق تجهیزات حساستری بهشمار میرود که آن هم باتوجه به ظرفیتی که در کشور وجود دارد، ساخت آن در داخل تا ۸۰ درصد امکانپذیر است. البته باید یادآور شد که ممکن است برخی تجهیزات در این بخش که حدود ۲۰درصد میشود را وارد کنیم. برای مثال سیستم هیدرولیک را برخی فولادسازها از آلمان یا برخی کشورهای دیگر وارد میکنند. مدیرعامل صنایع فولاد صبح پارسیان در پاسخ به این پرسش که تجهیزات فولادی داخل به کیفیت نمونههای خارجی آن است یا خیر، گفت: در بخش نورد کیفیت تجهیزات مشابه خارجی آن است و حتی از این نظر تولیدات ایرانی در وضعیت مناسبی قرار دارد و گاهی بهتر از نمونههای خارجی است. بنیاسدی در ادامه با اشاره به این موضوع که در ساخت تجهیزات فولادی در تمامی زنجیره فولاد به یک نسبت رشد نکردهایم، عنوان کرد: اما در زنجیره تولید فولاد، مهمترین بخشی که نیازمند تجهیزات داخلی است، بخش ذوب است، چراکه تاسیسات ذوب هم دارای پیچیدگی است و هم از نظر ارزش مالی، ساخت آن گرانتر از سایر تجهیزات فولادی تمام میشود. همچنین در بخش نهادینه شدن دانش فنی تجهیزات فولادی به اندازه کافی کار نشده است. مدیرعامل صنایع فولاد صبح پارسیان در ادامه توضیح داد: بخش ذوب بهویژه در بخش ریختهگری دارای فناوری پیچیدهای است و دارای دانش فنی آن نیستیم تا بتوانیم در این زمینه سازنده باشیم. از اینرو مجموعه ذوب شامل ریختهگری و... نیازمند سرمایهگذاری بیشتری برای رسیدن به ساخت تجهیزات است.
در داخل کشور برخی سازندههای نورد گرم فولادی علاوه بر تامین نیاز داخل صادرات نیز دارند. البته در این زمینه اگر ما با واردات بیکیفیت روبهرو نباشیم، میتوان زمینه را برای رشد این شرکتها بیش از پیش فراهم کرد. در اینباره علیرضا مولایی، مدیرعامل شرکت جهان صنعت کرمانشاه در حاشیه نمایشگاه متافو در گفتوگو با صمت اظهار کرد: شرکت جهان صنعت کرمانشاه طراح و سازنده ماشینآلات خط نورد گرم مقاطع فولادی است که توانایی ساخت خطوط تولید نورد تیرآهن، میلگرد، ناودانی و نبشی را دارد. به عبارت دیگر کارخانههای ما بیشتر سازنده ماشینآلات برای فولادسازیها در کشور بهشمارمیروند. مولایی با اشاره به اهداف شرکت در راستای بینیازسازی کشور به تولیدات خارجی در زمینه ماشینآلات و تجهیزات فولادی عنوان کرد: هدف شرکت این است که با ساخت ماشینآلات نورد فولادی، نیاز صنعت فولاد کشور را نسبت به واردات به حداقل ممکن رسانده و با همکاری و تبادلنظر با سایر دستاندرکاران و همکاری امکان پوششدهی تمام واحدهای داخل کشور را نیز فراهم کنیم. وی با اشاره به اینکه پیشتر، این تجهیزات را از خارج وارد میکردیم، بیان کرد: این شرکت برای نخستینبار توانسته است از صفر تا صد کارخانههای فولادی در کشور را طراحی کند و بسازد درحالی که در گذشته این تجهیزات از کشورهایی چون هندوستان، ترکیه و ایتالیا به کشور وارد و باعث خروج ارز میشد. وی در ادامه با اشاره به فناوری به کار برده شده در این شرکت عنوان کرد: این شرکت علاوه بر طراحی تجهیزات فولادی قادر به مهندسی معکوس انواع ماشینآلات خط نورد در ایران است. مولایی با اشاره به اینکه بیشتر مشتریهای ما داخلی هستند، یادآور شد: خریداران ما کسانی هستند که در زمینه فولاد تولیداتی دارند یا کارخانههایی هستند که نیاز به قطعات یدکی و پشتیبانی دارند. وی در ادامه خاطرنشان کرد: برای کارخانههای عراق در حال مذاکره برای صادرات خدمات و تجهیزات هستیم. مولایی ادامه داد: تامین نیاز صنایع نورد در داخل کشور و بومیسازی ماشینآلات این صنعت بهطور حتم مقدمه پیشرفت و سازندگی در سایر بخشهای صنعت فولاد کشور را فراهم خواهد کرد و میتواند مقدمه صادرات این دستگاهها را به سایر کشورها فراهم کند. وی با اشاره به میزان اشتغالزایی این شرکت عنوان کرد: میزان اشتغالزایی این کارخانه بیش از ۱۰۰ نفر است که در صورت قراردادهای جدید نیازمند نیروی چندین برابری خواهیم بود که میتواند زمینه اشتغالزایی بیشتری را بهصورت غیرمستقیم فراهم کند. وی در پاسخ به این پرسش که مهمترین مشکلات این واحد چیست، عنوان کرد: مهمترین مشکلات ما ورود قطعات بیکیفیت کشورهایی چون هند، چین و ترکیه به کشور است که سبب شده تولید داخلی با اقبال چندانی روبهرو نشود، در حالیکه تولیدات داخلی کیفیتی به مراتب بهتر از این کشورها دارند.