عملکرد وزارت نفت در توسعه پارس جنوبی

بسمه‌تعالی

وقل اعملوا فسیری الله عملکم و رسوله والمؤمنون وستردون إلی عالم الغیب والشهادة فینبئکم بما کنتم تعملون

جناب آقای مهندس زنگنه در بدو مسئولیت دوره جدید وزارت در سال ۱۳۹۲ با مشاهده انبوهی از طرح‌های نیمه‌تمام در شرایط سخت تحریم همراه با کمبود منابع مالی، دسترسی به فناوری و محدودیت در امکانات و زیرساخت‌های مورد نیاز و در عین‌ حال نیاز به تولید گاز و تأمین سوخت زمستانی کشور به­ همراه لزوم برداشت از میدان مشترک پارس جنوبی، در اقدامی هوشمندانه با بررسی دقیق شرایط و تلفیق و ترکیب معیارها نسبت به اولویت‌بندی در اجرای طرح‌های پارس جنوبی اقدام کرد. در ابتدا طرح‌هایی که بیشترین پیشرفت فیزیکی را داشتند و نیز در بلوک­‌های مرزی میدان مشترک واقع‌ شده بودند شامل طرح فازهای ۱۲ و ۱۶-۱۵ و ۱۸-۱۷ را در اولویت پیگیری و تخصیص منابع و امکانات قرار دادند. متعاقباً از فرصت فراهم‌ شده برجام و همکاری سازندگان بین‌المللی نیز نهایت استفاده به عمل آمد و طرح‌های فوق تکمیل و راه‌اندازی شد. متعاقب افزایش تولید گاز پارس جنوبی و جایگزینی آن با فرآورده، سوخت مایع مصرفی صنایع و نیروگاه­‌ها کاهش‌یافته و امکان صادرات و کسب درآمد فراهم شد که به‌ نوبه خود فرصت و امکان پرداختن به طرح‌های دارای اولویت دوم شامل فازهای ۱۹ و ۲۱-۲۰ را میسر کرد. این مهم به همراه تغییر نفرات کلیدی و استفاده از نیروها و شرکت‌های باتجربه و کارآمد در سمت کارفرما و پیمانکاران اصلی طرح‌ها صورت گرفته به‌نحوی که رسیدگی و حل‌وفصل مشکلات پیمانکاران اصلی طرح‌ها نظیر صدرا که سال‌ها عملاً زمین‌گیر بودند توانست تولید از پارس جنوبی را تا حد بسیار زیادی به جریان انداخته و متعاقباً فازهای ۱۳ و ۲۴-۲۲ و بخش دریایی فاز ۱۴ نیز تکمیل شود.

از طرف دیگر با تیزبینی و شناخت دقیق از محدودیت‌های بعدی، به‌­ویژه خطر حبس گاز به دلیل محدودیت ظرفیت خطوط انتقال، همه طرح‌های باقیمانده پارس جنوبی به همراه خطوط انتقال گاز ذیل یک قرارداد یکپارچه بیع‌متقابل تعریف‌ شده و تأمین و تخصیص منابع مالی مطمئن برای آنها انجام شد. این مهم سبب امکان گازرسانی به اقصی نقاط کشور و بهره‌مندی بیشتر مردم عزیزمان از نعمت گاز شد. همچنین طرح‌های پتروشیمی پایین‌دست که مدت‌ها منتظر دریافت خوراک اتان بودند از مواهب تولید طرح‌های جدید پارس جنوبی بهره‌مند  و کمبود خوراک اتان آن‌ها برطرف شد و چند طرح جدید نیز فرصت راه‌اندازی و دریافت خوراک اتان و ایجاد عواید برای کشور پیدا کردند. نکته مهم دیگر مقابله با محدودیت ذخیره‌سازی و صادرات میعانات گازی تولیدی پارس جنوبی و نیز کمبود تولید بنزین کشور بود که هر دو هدف راهبردی یادشده با تسریع در ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در دستور کار قرار گرفت که با تکمیل آن‌ هم‌اکنون روزانه بیش از ۴۰۰ هزار بشکه میعانات گازی پارس جنوبی تبدیل به بنزین بسیار باکیفیت یورو ۴ شده و مشکل کمبود بنزین برطرف شده و در عین‌ حال محدودیت و کاهش تولید گاز پارس جنوبی ناشی از جذب میعانات گازی که استکبار جهانی امید زیادی به هر دو آنها بسته بود نیز مرتفع شده است. از طرف دیگر آلودگی هوای شهرها نیز تا حد زیادی با استفاده از بنزین باکیفیت تولیدی و جایگزینی گاز طبیعی به‌جای سوخت مایع، کاهش‌یافته است.

همچنان که ملاحظه می‌شود نگاه دقیق، تیزبین، راهبردی و کلان­‌نگر وزیر نفت و شناخت عمیق ایشان از زنجیره کامل تولید و عرضه در همه صنعت و چرخه نفت، گاز و پتروشیمی، در عمل سبب شد نه‌تنها مشکل تأمین انرژی کشور و سوخت زمستانی برطرف شود، بلکه گازرسانی به صنایع، نیروگاه‌ها و پتروشیمی­‌ها فواید و منافع بی‌شماری برای کشور ایجاد کند و ارزش‌افزوده فراوانی حاصل شود که کمک بسیار زیادی به تثبیت و تحکیم جایگاه کشور در عرصه جهانی، افزایش قدرت چانه­‌زنی و ایستادگی در برابر فشارها و زیاده‌خواهی‌ها کرده است که همگی همسو با تحقق اقتصاد مقاومتی ارزیابی می‌شود.

این مهم به لطف سال‌ها تجربه، دانش و شناخت دقیق ایشان از وضعیت صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور فراهم‌شده که توأم با جایگاه بین­‌المللی و شناخت و احترام بالای مجامع نفت و گاز دنیا به ایشان، فرصت کم‌نظیری برای کشور در شرایط سخت کنونی است.

محمد مشکین‌فام