دانشگاه بزرگی به نام «مجتمع مس سرچشمه»

به گزارش می متالز، نکته قابل توجه درباره این کتاب این است که انجمن شیمی ایران این کتاب را که لوگوی شرکت ملی صنایع مس ایران در روی آن درج شده، به­ عنوان یکی از منابع خود برای دانشجویان رشته شیمی ذکر کرده و کتاب دانشگاهی باشد در روی جلد آن درج شده است. در این رابطه با اسپهبدی کارشناس ارشد تحقیقات محیط زیست و نگارنده این کتاب گفتگویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:

مهران اسپهبدی، در ابتدا بفرمایید نگارش کتاب از چه سالی آغاز و چه سالی به پایان رسید؟

در ابتدا مطالب گرد آوری شده به­ عنوان یک جزوه آماری استفاده می شد. پس از بررسی و جمع آوری نظرات همکاران و برخی اساتید مرتبط با این رشته، از آغاز سال 1394 نوشتن کتاب با توجه به بازخوردهای دریافت شده انجام گردید. ضمن این­که برخی همکاران ارجمند از جمله علی نوروزی معاونت وقت ذوب و پالایش و همچنین میرافضلی مدیر وقت روابط عمومی توصیه نمودند که برای چاپ به انتشارات دانشگاهی فرستاده شود. از طرفی برای چاپ در انتشارات دانشگاهی نیاز است تا نام یکی از اساتید آن دانشگاه در کنار نام نویسنده درج گردد. به همین منظور، با مساعدت حمید حاج محمدی مدیر وقت امور آموزش و تجهیز نیروی انسانی، با  رسول نور السناء از دانشگاه علم و صنعت ایران گفتگو و رایزنی انجام گردید. ایشان یکی از اساتید برجسته کشوری در زمینه آمار هستند که در عرصه جهانی نیز شناخته شده می ­باشند و دوره­های آموزشی متعددی را در دانشگاه­های آمریکا مانند اوکلاهاما، لوئیزیانا، جنوب شرقی لوئیزیانا برگزار نموده­اند، همچنین عضو ارشد جامعه کیفیت آمریکا و ریاست انجمن کیفیت ایران را در کارنامه کاری خود دارند. کتاب کنترل کیفیت آماری ایشان در دانشگاه­های کشور برای دانشجویان رشته مهندسی صنایع به­عنوان کتاب مرجع استفاده می­شود. سرانجام در خرداد 1396، این اثر برای ارزیابی به معاونت پژوهشی دانشگاه علم و صنعت بر اساس ضوابط مربوطه ارائه شد و داوران پس از چهار ماه بررسی، کار را برای چاپ تایید نمودند. با توجه به برخی هماهنگی­ ها و ضوابط اداری مربوطه، این کتاب در اردیبهشت 97 با پشتیبانی مالی روابط عمومی مجتمع مس سرچشمه چاپ شد. بایسته است از تمام تلاش ­ها و کوشش ­های رجب­پور رییس محترم وقت روابط عمومی کمال تشکر و سپاس گزاری را به­ عمل آورم.

هدف از نگارش کتاب «آمار کاربردی با نرم افزار مینی تب برای آزمایشگاه شیمی تجزیه» چه بود؟

آموزش آمار با استفاده از یک نرم افزار مطرح و توانمند برای آزمایشگاه­ های اندازه­ گیری، می­تواند گام موثری در ترویج علوم تحلیلی در صنعت باشد. شیمی تجزیه به­ عنوان کمّی­ترین شاخه ازعلم شیمی، بیش از هر شاخه ­ی دیگر، نیازمند بکارگیری آمار است. تصمیم­ گیری درباره­ ی ارائه پاسخ معینی برای یک اندازه­ گیری یا پذیرش پاسخ­ های به­ دست آمده از روش­های گوناگون، برای یک نمونه و مانند اینها، نیازمند بکار گیری مفاهیم آماری است. از طرف دیگر در بیشتر کتاب­ های شیمی تجزیه، کاربرد آمار در تحلیل داده­ های تجزیه­ای آمده است که نشان­ دهنده اهمیت آشنایی با روش­های آماری و بکار گیری آنها در موشکافی و ارائه­ ی پاسخ­ هاست. اما از آنجا یی­که مطالب ارائه شده در اغلب این کتاب­ها کافی نیست، مراجعه به متن های کاربردی و فراگیر، مانند آنچه در این کتاب آمده، می­تواند تا حد زیادی پاسخگوی نیاز آزمایشگاه شیمی تجزیه و هر آزمایشگاه اندازه­ گیری کمّی باشد زیرا توانمند سازی آنالیزگرها در تحلیل داده­ ها سبب توسعه تصمیم­ گیری­ های صنعتی و بهبود اعتبار نتایج خواهد شد.

خب از این باب، نگارش کتاب چه کمکی به دانشجویان رشته شیمی کرده است؟

در این کتاب تجربه­ های گوناگون تحلیل داده­های آنالیزی به­ همراه محاسبات مربوطه تا جایی­ که امکان ­پذیر بود به ­همراه پاسخ نرم افزاری آمده است. گفتارهای این اثر بر اساس تجربه بیش از یک دهه کار در آزمایشگاه مرکزی مجتمع مس سرچشمه تنظیم شده است، این آزمایشگاه یکی از دقیق­ ترین و صحیح ­ترین آزمایشگاه­ های دنیا در آنالیز خاک­های معدنی، به­ ویژه معدن مس و محصولات میان فرآیندی تبدیل خاک معدن مس به مس فلزی است. داده­ هایی که در این کتاب آمده، از نتایج آنالیز نمونه­ ها گرد آوری شده است و این موضوع به آموزش و درک مفاهیم آمار و احتمال کمک بهتری خواهد کرد.

از رونمایی از کتاب تان برایمان بگویید؟

ششم شهریور 1397 بود که در نخستین نمایشگاه توانمندی­ ها و نیازمندی ­های مجتمع مس سرچشمه در بستر اقتصاد مقاومتی در دانشگاه حضرت ولی عصر(عج) رفسنجان توسط احمدی مدیر مجتمع مس سرچشمه و مصطفوی یکی از اساتید برجسته دانشگاه شهید باهنر از کتاب رونمایی شد. اجازه بدهید در اینجا از مدیر مجتمع مس سرچشمه صمیمانه قدردانی و تشکر کنم. شاید این نخستین کتاب چاپ شده توسط انتشارات دانشگاهی باشد که لوگوی صنایع ملی مس ایران همراه با آرم دانشگاه بر روی جلد آن نقش بسته و نویسنده آن هم یکی از کارکنان این صنعت باشد.

مهران اسپهبدی مثل اینکه انجمن شیمی ایران نیز از این کتاب حمایت کرد، استقبال از این کتاب در مجامع دانشگاهی چگونه بود؟

در 12 شهریور 97 که برای ارائه مقاله در بیست و پنجمین سمینار شیمی تجزیه ایران به دانشگاه تبریز رفتم، چند نسخه از کتاب را همراه داشتم و در آنجا به برخی اساتید برجسته شیمی تجزیه نشان دادم. ناصری از دانشگاه تبریز و عبدالهی از دانشگاه زنجان پیشنهاد دادند که یک نسخه از کتاب به انجمن شیمی ایران فرستاده شود تا پس از انجام ارزیابی برای استفاده دانشگاهیان در وب سایت این انجمن قرار گیرد. این کار در مهر ماه 97 انجام شد. بدنبال این اقدام، تعدادی کتاب برای برخی اساتید مرتبط با این رشته توسط انجمن درخواست گردید که توسط واحد کتابخانه و مرکز اسناد مجتمع مس سرچشمه، کتاب­ها برای آنها فرستاده شد. مدتی بعد به آدرس ایمیلی که در کتاب درج شده بود، نظرات اساتید دریافت کننده کتاب به اینجانب ایمیل شد. خدا را هزاران مرتبه سپاس که در دانشگاه بزرگ مجتمع مس سرچشمه کتابی نوشته شده که در دانشگاه­ های کشور در رشته مربوطه در حال استفاده است.

نقش این کتاب را در صنایع کشور چگونه ارزیابی می­کنید؟

این کتاب با تاکید بر کاربرد علم آمار در آزمایشگاه شیمی تجزیه و هر آزمایشگاه اندازه­ گیری کمّی تهیه شده است که می­ تواند گام موثری برای ترویج علوم تحلیلی در صنعت باشد. انجام چنین اقداماتی سبب خواهد شد تا کارشناسان صنایع گوناگون بتوانند کاربرد علوم تحلیلی را در تصمیم­ گیری­ های صنعتی توسعه داده و اعتبار نتایج را بهبود بخشند. ضمن این­که محتوای کتاب به زبان ساده و روان نوشته شده و تمرین­های کاربردی متعدد، درک آن را برای خوانندگان و کارشناسان شیمی صنایع گوناگون میسر می­سازد.

مجتمع مس سرچشمه به ویژه بخش تحقیق و توسعه در کمک به این کار چه نقشی داشت؟

بدون تردید مجتمع مس سرچشمه دانشگاه بزرگی است که همگام با رشد فن آوری و تکنولوژی در دنیا به اقتصاد کشور کمک می­کند. این کتاب با پشتیبانی کامل این مجتمع تهیه، تدوین و چاپ شده است و روابط عمومی این بنگاه بزرگ صنعتی به ­عنوان حامی مالی در به ثمر رسیدن کار نقش ارزشمند و پُررنگی داشته است. امور تحقیق و توسعه نیز از جنبه ویرایش علمی و نگارشی کلیدی ­ترین نقش را داشته است و حمایت و همراهی این امور سبب شد تا کار به سرانجام برسد. لازم است از راهنمایی­ ها و حمایت­ های خانم اسمعیل­ زاده رییس محترم تحقیقات آب و محیط زیست و صحرایی پاریزی مدیر ارجمند امور تحقیق و توسعه کمال تشکر و قدردانی را داشته باشم. امیدوارم مطالب این کتاب بتواند به رشد تجزیه و تحلیل نتایج آنالیز کمک نموده تا تصمیم ­گیری صحیح در برنامه ­ریزی تولید اتخاذ و رونق تولید و افزایش کیفیت کالا را سبب گردد. در پایان فرصت را مغتنم شمرده و از همراهی همسر و فرزندانم نیز سپاس­ گزاری می نمایم.