تامین خاک در اولویت قرار گیرد

به گزارش می متالز، نیاز امروز کشور در صنعت سرب و روی، تامین خاک اولیه برای واحدهای فرآوری است زیرا در غیر این صورت در آینده با تعطیلی این واحدها(حتی کارخانه‌های بزرگ سرب و روی) روبه‌رو خواهیم شد.

واردات خاک از روسیه

سرب و روی به عنوان دو فلز پاراژنز که در کنار یکدیگر قرار دارند، امروزه یکی از نیازهای اساسی در کشورمان برای صنایع پایین‌دستی به شمار می‌آیند اما در این میان شاهدیم ذخایر سرب و روی در ایران رو به اتمام رفته و باید منتظر ماند تا معادن بزرگی همچون مهدی‌آباد به چرخه فعالیت وارد شوند اما تا زمانی که این رویداد انجام شود فعالان صنعت سرب و روی به واردات از کشورهای همسایه و همچنین تامین خوراک از باطله‌های کیک روی یا واحدهای معدنی کوچک می‌پردازند. اسحاق رزاقی، مدیرعامل شرکت ملی سرب و روی ایران نیز در این باره گفت: عیار شمش سرب ما ۹۹درصد به بالاست و در کنار آن ظرفیت اسمی ۱۵هزار تنی برای تولید شمش روی با عیار ۹۹/۸ و ۹۹/۹درصد داریم که اکنون با شرایط موجود، این رقم پایین است و دلیل آن به میزان ماده اولیه یعنی خاکی که در اختیار ما قرار می‌گیرد، بازمی‌گردد.وی که در حاشیه نمایشگاه اختصاصی ایران در ترکیه سخن می‌گفت در ادامه افزود: در کنار کانی‌های فلزی همچون سرب و روی، ماده معدنی دیگری مانند نقره یافت می‌شود. رزاقی ادامه داد: در واقع در کنار تولید شمش سرب، محصول جانبی نقره نیز در این مجتمع تولید می‌شود زیرا همانگونه که می‌دانید یکی از مواد معدنی موجود در خاک سرب و روی، نقره است و با توجه به فناوری‌های نوینی که اکنون در اختیار ما قرار دارد، می‌توانیم نقره موجود در سرب را استحصال کنیم و در واحد نقره، این ماده معدنی را به عیار ۹۹/۵ درصد به بالا برسانیم.به گفته وی، میزان نقره موجود در سرب بسته به میزان ماده اولیه است، از این‌رو برای فرآوری نقره موجود در کانی سرب ابتدا نسبت به جمع‌آوری نقره در یک مقیاس مشخص اقدام می‌شود و در نهایت برای فرآوری آن وارد عمل می‌شویم زیرا میزان تولید نقره، بر اساس خاک مصرفی سرب است.

استفاده از باطله‌ها برای تامین خوراک

درحال‌حاضر واحدهای بسیاری از صنایع پایین‌دستی شمش روی در کشور با کمبود مواد اولیه روبه‌رو هستند؛ از این رو در باطله‌ها و کیک‌های روی استفاده می‌شوند.رزاقی در این باره نیز اظهار کرد: مواد اولیه مورد نیاز صنعت از داخل کشور تامین می‌شود و بخشی از آن نیز به شکل سرباره، خاک‌ها و ضایعات است در حالی که ظرفیت تولید ما ۴۰هزارتن است که در سال گذشته تنها ۲هزار تن تولید داشتیم. برنامه تولید ما برای امسال نیز ۵هزار تن است. در واقع یک هشتم ظرفیت اصلی می‌توانیم تولید داشته باشیم که این موضوع به نبود ماده اولیه برای تولید بازمی‌گردد.

مقابله با چالش‌های زیست محیطی

یکی از مشکلات و چالش‌های معادن سرب و روی، آلودگی‌های زیست‌محیطی است. در این زمینه شاهدیم واحدهای فرآوری و تولیدکننده شمش روی در کشور اقدامات گسترده‌ای در زمینه حفظ محیط‌زیست و کم شدن چالش‌های حاصل از معدنکاری و همچنین فرآوری این ماده معدنی انجام داده و در راستای فعالیت‌های سبز و همگام با محیط‌زیست گام برداشته‌اند. رزاقی نیز در این زمینه این چنین پاسخ داد: زمانی که خاک وارد کارخانه می‌شود یکی از مهم‌ترین مسائل و مبانی برای تولیدکنندگان، نگهداری از محیط‌زیست است. ما نیز قدم‌های بسیار خوبی در این زمینه برداشته‌ایم و با سازمان حفاظت محیط‌زیست زنجان تعامل خوبی داشته و کارهای اساسی و سرمایه‌گذاری‌هایی انجام داده‌ایم. به گفته وی، یک از موارد مهمی که باید از سوی تولیدکنندگان شمش سرب مورد توجه قرار گیرد خروج دودهای ناشی از تخلیه سرباره است که نیازمند مدیریت بوده و باید طرحی برای آن در نظر گرفت. همچنین جمع‌آوری و سازماندهی واحدهای روی و دیوارکشی منظم و اصولی در محل دپو همزمان با انجام کار می‌تواند آلودگی‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. رزاقی ابراز امیدواری کرد پروژه‌های زیست‌محیطی و تولیدی ادامه‌دار باشند زیرا همانگونه که گفته شد تجمیع و ساماندهی کیک‌های روی، فعال کردن دوباره فاضلاب‌ها و تامین آب برای فضای سبز واحدهای فرآوری در صنعت سرب و روی می‌تواند از این راه انجام شود. در کنار آن، تامین منابع آبی برای واحدهای تولیدکننده شمش روی نیز بسته به فصل کاری آنها متفاوت است اما به طور متوسط برای هر کیلوگرم شمش روی ۸ لیتر آب مورد نیاز است. بنابراین مدیریت حساب شده برای تامین منابع آبی معادن و واحدهای فرآوری آن در راستای حفظ محیط‌زیست از نیازهای اساسی امروزی ما به شمار می‌آید که باید تدبیری برای آن اندیشید. به عقیده وی، حفظ محیط‌زیست به اندازه تولید ارزشمند است و اگر نتوانیم از آن به خوبی استفاده کنیم در درازمدت در تولید پایدار ما نقش اثرگذاری خواهد داشت. در واقع حفظ محیط‌زیست به اندازه درآمد برای صنعت ارزش دارد.

سرمایه‌گذاری برای تحقیق و توسعه

در کنار تمامی موارد یاد شده، از مسائل مهم دیگری که امروزه از سوی سازمان‌های بزرگ و توسعه‌ای در بخش معدن و صنایع معدنی نیز به آن توجه می‌شود R&D (تحقیق و توسعه) است به گونه‌ای که می‌بینیم هر سال بودجه‌ای را برای این بخش در نظر می‌گیرند و معتقدند از این راه ضمن افزایش بهره‌وری در تولید، به کیفیت محصولات نیز افزوده خواهد شد. در این راستا تولید محصولات نهایی از خاک‌های کم عیار معدنی یا حتی از باطله‌ها آنهم در شرایطی که با کمبود ماده اولیه برای صنایع پایین دستی روبه‌رو هستیم موضوعی است که تنها از طریق بررسی و توسعه امکان‌پذیر می‌شود. مدیرعامل شرکت ملی سرب و روی ایران در این زمینه نیز گفت: در حوزه «تحقیق و توسعه» نیز فعالیت‌هایی شده و اتفاقات مثبت و اقتصادی خوبی رقم خورده است. یکی از اقداماتی که در این زمینه می‌توان به آن اشاره کرد تولید ۲۰تن شمش روی از خاک با ناخالصی کلر فراوان بوده و ما توانستیم دانش آن را بومی‌سازی کرده و به مرحله اجرا برسانیم. وی در ادامه توضیح داد: وجود ناخالصی‌ها ارتباط مستقیمی با ماده معدنی ندارد و در خاکی که از ۲۳ تا ۳۲ درصد عیار روی دارد یافت می‌شود.به گفته وی، این نوع خاک با مشخصات یاد شده در کشور وجود دارد اما به دلیل بالا بودن ناخالصی به آن توجهی نمی‌شده است. اکنون این خاک ارزش پیدا کرده و می‌توان با سرمایه‌گذاری و استفاده از دانش فنی و فناوری‌های نوین، نسبت به تولید محصول نهایی اقدام کرد.