به گزارش می متالز، طبق ماده 13 تبصره 2 دستورالعمل اجرایی معاملات برخط، ضوابط اجرایی سنجش توانایی مشتری جهت دسترسی به سیستم معاملات برخط به عهده کانون کارگزاران بورس بوده و طبق پیشنهاد کارگروه مطالعات تطبیقی در بازار سرمایه، اعضا پس از مطالعه برخی کشورها و ارائه پیشنهاداتی به این نتیجه رسیدند که ضوابط اجرایی سنجش توانایی مشتری با دو تغییر همراه شود.
در تغییر اول لینکهای آموزشی آشنایی با قوانین مربوط به اطلاعات پایهای مربوط به نرمافزار آنلاین و معاملات اوراق بهادار یا کالا با توجه به نظر هر کارگزار در سامانههای آنلاین کارگزاران در اختیار مشتریان قرار داده شود و در تغییر دوم با توجه به مطالب آموزشی، آزمونی با سوالات محدود برای سنجش توانایی مشتریان گرفته شود.
به این ترتیب روح الله میرصانعی دبیرکل این کانون 25 دی با ارسال نامه ایی به همه شرکت های کارگزاری، بند یک صورت جلسه هیئت مدیره را ابلاغ کرد که طبق آن در راستای اجرای تبصره 2 ماده 13 دستورالعمل اجرایی معاملات برخط، ضوابط اجرایی سنجش توانایی مشتری به شرح زیر تصویب شد و ضروری است کارگزارانِ ارائه دهنده خدمات دسترسی به زیرساخت برخط از 9 دی 98 با رعایت ترتیبات اعلامی اقدام کنند.
براساس این گزارش، در حالی پیش از این یکی از شروط دریافت کد آنلاین، دارا بودن مدرک دیپلم بود که ضوابط جدید سنجش توانایی مشتری (سهامداران) به شرح زیر است:
این ضوابط در راستای اجرای تبصره 2 ماده 13 دستورالعمل اجرایی معاملات برخط و به منظور تعیین نحوه سنجش توانایی مشتریان توسط کارگزاران یا کارگزار/معاملهگران جهت استفاده همزمان از «زیرساخت برخط دریافت و ثبت سفارش» و «زیرساخت برخط ارسال سفارش بدون واسطه معاملهگر»، در 7 ماده و 3 تبصره و یک پیوست در تاریخ 9 دی 98 به تصویب هیئتمدیره کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار رسید.
ماده ۱) اصطلاحات و واژههایی که در دستورالعمل اجرایی معاملات برخط تعریف شدهاند، به همان مفاهیم در این ضوابط به کار رفتهاند. واژههای دیگر دارای معانی زیر است:
1- داوطلب: شامل شخص حقیقی دارای حداقل 18 سال تمام، نمایندگان حقیقی مشتریان حقوقی یا نماینده قانونی مشتریان حقیقیِ زیر 18 سال است که متقاضی استفاده از زیرساخت برخط کارگزار یا کارگزار/معاملهگر میباشد.
2- صلاحیت: شرایطی است که داوطلب پس از احراز آن طبق مفاد این ضوابط، میتواند از زیرساخت برخط کارگزار یا کارگزار/معاملهگر استفاده نماید.
3- زیرساخت برخط: «زیرساخت برخط دریافت و ثبت سفارش» و «زیرساخت برخط ارسال سفارش بدون واسطه معاملهگر» موضوع بندهای 4 و 5 ماده 1 دستورالعمل اجرایی معاملات برخط است که به صورت همزمان مورد استفاده قرار گیرد.
ماده ۲) کارگزار یا کارگزار/ معاملهگر تنها در صورتی میتواند دسترسی به زیرساخت برخط را در اختیار داوطلب قرار دهد که توانایی وی در زمینه استفاده از زیرساخت مذکور و همچنین آشنایی وی با مقررات مربوط به معامله اوراق بهادار یا کالا را با رعایت ترتیبات مقرر در ضوابط حاضر بررسی و احراز نموده باشد.
ماده 3) وظیفه بررسی و تأیید صلاحیت داوطلب بر عهده کارگزار یا کارگزار/ معاملهگر است و تفویض آن به هر یک از اشخاص وابسته به کارگزار یا کارگزار/ معاملهگر، رافع مسئولیت شخص حقوقی کارگزار یا کارگزار/ معاملهگر در خصوص تأیید صلاحیت داوطلب نخواهد بود.
ماده 4) صلاحیت داوطلب توسط کارگزار یا کارگزار/ معاملهگر میتواند از طریق یکی از روشهای زیر احراز گردد:
1. انجام مصاحبه شفاهی
2. برگزاری آزمون کتبی یا الکترونیکی
3. دارا بودن هر یک از گواهینامههای حرفهای یا گواهینامههای کاربردی بازار سرمایه
4. دارا بودن گواهی حضور در دوره آموزشی مشخصی که به منظور آشنایی با نحوه انجام معاملات برخط توسط کانون برگزار میشود.
تبصره 1: ساز و کار مربوط به نحوه انجام مصاحبه شفاهی یا برگزاری آزمون کتبی یا الکترونیکی به تصویب هیئتمدیره کارگزار یا کارگزار/معاملهگر خواهد رسید.
تبصره 2: مستندات و مدارک مربوط به ارزیابی صلاحیت هریک از داوطلبان باید توسط کارگزار یا کارگزار/معاملهگر نگهداری و حسب درخواست مراجع ذیصلاح ارائه شود.
ماده 5) کارگزار یا کارگزار/ معاملهگر موظف است پس از دریافت تقاضای استفاده از زیرساخت برخط، اقدام به شناسایی کامل داوطلب نماید و در صورت ممنوع المعامله نبودن داوطلب، زمان و شیوه ارزیابی صلاحیت را به وی اطلاع دهد. فاصله زمانی دریافت مدارک تا ارزیابی صلاحیت داوطلب، نباید بیش از 10 روز کاری باشد. در صورت احراز ممنوعالمعامله بودن داوطلب، تقاضای وی رد و موضوع به وی اطلاع داده خواهد شد.
ماده 6) کارگزار یا کارگزار/معاملهگر قبل از ارزیابی صلاحیت داوطلب، باید حداقل منابع آموزشی زیر را به صورت کتبی یا الکترونیکی در اختیار داوطلب قرار دهد:
1. راهنمای کاربری نرمافزار معاملات برخط کارگزار یا کارگزار/معاملهگر
2. دستورالعمل اجرایی معاملات برخط
3. آئیننامهها و دستورالعملهای نحوه انجام معاملات در بورسها
4. راهنمای نحوه سرمایهگذاری در بورس
ماده 7) در صورتی که کارگزار یا کارگزار/معاملهگر با رعایت این ضوابط صلاحیت داوطلب را احراز نماید، حداکثر ظرف مدت 3 روز کاری پس از تکمیل مدارک لازم شامل فرم تعهدنامه پیوست و تنظیم قرارداد، امکان استفاده از زیرساخت برخط را در اختیار وی قرار میدهد.
تبصره: در صورتی که داوطلب سابقه نقض مقررات یا عدم ایفای تعهدات نزد کارگزاران یا کارگزار/معاملهگران یا سازمان داشته باشد یا در صورتی که کارگزار یا کارگزار/معاملهگر به هر دلیلی تمایل به ارائه دسترسی به زیرساخت برخط به داوطلب نداشته باشد؛ میتواند علیرغم احراز تمامی شرایط فوق، زیرساخت برخط را در اختیار داوطلب قرار ندهد یا ارائه آن را منوط به ایفای تعهدات قبلی وی یا احراز شرایطی نماید.