هزینه ایجاد زیربنای پروژه های فولادی، 2 برابر خود پروژه هاست

به گزارش می متالز، مهندس‌ محمد ابکا، مدیرعامل شرکت فولادتکنیک ضمن تشریح چگونگی تدوین طرح جامع فولاد کشور گفت: ما با تدوین طرح جامع فولاد و اعلام کاستی‌ها، مشکلات و یا پتانسیل‌های موجود در صنعت فولاد در تلاش هستیم که هشدار دهیم که صنعت فولاد در آینده با چه موانعی مواجه می‌شود. مثلاً امروز که مشکل سنگ‌آهن حاد شده لزوم اجرایی شدن طرح اکتشاف 250هزار کیلومتر مربع در کل کشور از سوی ایمیدرو در برنامه گنجانده شده است. 

طبیعی است در چنین حالتی با یافتن چند منطقه امیدبخش و اخذ نتایج مثبت می‌توان با ارایه راهکارهای مناسب از جمله استخراج و فراوری، مانع از ایجاد خلل در صنعت فولاد شد.

وی در تشریح تاریخچه‌ای از انگیزه تدوین طرح جامع فولاد افزود: در سالهایی که شرکت ملی فولاد و سپس ایمیدرو سکاندار فولاد کشور بودند، برنامه‌های تولید فولاد نیز متوازن بود، اما بعدها که واگذاری‌ها آغاز و در اختیار بخش خصوصی قرار گرفت، عملاً محوریت سازمان‌های تخصصی از بین رفت و به دنبال آن مجوز‌های بی‌شماری به نام افراد و نهادهای مختلف صادر گردید.

این اتفاق در زمانی به اوج خود رسید که مسوولیت واگذاری‌های فوق در اختیار سازمان‌های صنایع استان‌ها قرار گرفت و آنها (سازمان صنایع استان‌ها) نیز بدون در نظر گرفتن توجیه اقتصادی اقدام به ارایه مجوز کردند که نهایتاً باعث از هم گسسته شدن توازن تولید فولاد و آشکار شدن زخم پنهان (عدم‌توازن) گردید، به گونه‌ای که یکسری از واحدهای احیا با کمبود گندله، یک سری از واحدهای فولاد‌سازی با کمبود آهن‌اسفنجی و کنسانتره و برخی نیز با دیگر کاستی‌ها مواجه شدند.

ابکا با اشاره به این که در سال 92 اولین مطالعات مربوط در این بخش آغاز و عدم توازن از سوی فولاد‌تکنیک به مسوولان از جمله ایمیدرو گوشزد شد، افزود: یک سال بعد بنابر درخواست ایمیدرو و در پی انعقاد قراردادی، اولین گزارش رسمی که نتیجه برگزاری جلسات فراوان با ادارات و سازمان‌های مختلف از جمله وزارت نیرو، راه، بنادر، راه‌آهن، گاز و ... بود، تدوین و مشکلات زنجیره فولاد از معدن تا محصول نهایی تبیین گردید، سپس مقرر شد که هر سال طرح یادشده پایش و در اختیار مدیران بخصوص مسوولان شرکت ملی فولاد ایران قرار گیرد.

ضرورت لغو مجوزهای فاقد توجیه اقتصادی

مدیرعامل فولاد تکنیک با اعلام این که پس از پایش بسیاری از مجوزهای فاقد توجیه اقتصادی لغو شدند، گفت: یکی از عمده‌ترین مسائلی که امروز صنعت کشور با آن دست به گریبان است و کل جامعه فولادی اعم از پروژه‌های دولتی، خصوصی و نیمه‌خصوصی با آن مواجهند، عدم توجه ویژه به نتایج طرح جامع فولاد است. 

جالب آنکه علیرغم انتشار و تشریح فواید و مزایای اجرای طرح در حضور مسوولان و فعالان صنعت فولاد به دلیل نبود مصوبه قانونی و ضمانت اجرایی توجهی به آن نمی‌شود و بسیاری از واحدها به صرف داشتن مجوز بدون در نظر گرفتن توجیه فنی واقتصادی اقدام به ساخت کارخانه  می‌کنند. 

تأسیس واحدهای فولادی در معادن توازن را به هم می زند

مدیرعامل فولاد‌تکنیک، تأسیس واحدهای فولادی در معادن را عملی غیرمعقول دانست و تصریح کرد که وقتی پروژه‌های فولادی در واحدهای معدنی به بهره‌برداری می‌رسند، بدون تردید دیگر واحدهای فولادی با مشکل تأمین ماده‌اولیه هم‌چون سنگ‌آهن مواجه می‌شوند.

به اعتقاد او، واحدهای معدنی باید سهام واحدهای فولادی موجود را خریداری نمایند، نه اینکه خودشان واحدهای فولادی احداث کنند. طبیعی است، این‌کار ضمن ترویج بخشی‌نگری باعث ایجاد عدم‌توازن در زنجیره تولید فولاد می‌شود.

ضرورت تولید با ارزش افزوده بالا

ابکا گفت: هنوز در کشور ما ورق خودرو فولادی وارد می‌شود این در حالی‌است که خودمان کارخانه تولید ورق داریم، اگر واحد تولید ورق دارای اشکال است و یا کیفیت آن مطلوب نیست، باید آنرا ارتقاء دهیم، نباید فقط به فکر تولید آهن‌آلات و فولادهای ساختمانی بود، باید بر روی صنعت فولاد با ارزش‌افزوده بالا تمرکز و آنرا ارتقاء داد.

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد که در صورت اجرای طرحی جامع و کامل، صنعت فولاد کشور آماده مقابله با هر تصمیمی و یا هر تنشی در بازارهای جهانی خواهد‌شد.

وی معتقد است، یک واحد تولیدی وقتی سخن از افزایش تولید به زبان می‌آورد در واقع در صدد به کرسی نشاندن یک تفکر توسعه‌ای است، اما تکمیل زنجیره فولاد و اینکه بازار را نباید واحدها فقط برای خودشان در نظر بگیرند وظیفه ایمیدروست. 

مثلاً ما و ایمیدرو در تلاش هستیم که در منطقه هرمزگان همه واحدهای فولادی با تشکیل یک کنسرسیوم مشترک در بازارهای صادراتی به شکل تخصصی ورود کنند که البته هنوز موفق نشده‌ایم.

هزینه زیربناهای طرح جامع، بیشتر از ساخت کارخانه هاست

او هم‌چنین ایجاد روابط سیاسی قوی با کشورها، احداث بنادر بزرگ و رفع موانع و توسعه زیر ساخت‌ها را بسیار ضروری دانست و گفت: نکته جالب آن است که در طرح جامع فولاد اعلام شده که برای رسیدن به تولید 55 میلیون‌تن فولاد، هزینه زیربناها 14 میلیارد یورو ولی ساخت کارخانجات فولاد 8 تا 9 میلیارد یورو سرمایه نیاز دارد. 

این میزان سرمایه مورد ‌نیاز با احتساب ریل، برق، جاده و آب مورد نیاز صنعت‌ فولاد است. لذا این تصور که هزینه زیرساخت‌ها بیش از صنعت فولاد است قبلاً وجود نداشت، اما پس از تهیه گزارش مشخص شد که هزینه زیرساخت‌ها بسیار بالاتر از ساخت خطوط فولادی است که این مهم برای عموم مسوولان و کارشناسان تعجب‌آور و غیرقابل باور بود. 

ابکا با تأکید بر این‌که رسیدن به اهداف و تحقق طرح جامع فولاد در تمام بخش‌ها به خصوص زیربناها نیاز به سرمایه‌گذار خارجی دارد زیرا تأمین آن از سوی دولت ممکن نیست، اظهار امیدواری کرد که با برقراری روابط مناسب سیاسی، برنامه‌ریزی برای اصلاح برخی قوانین دست و پاگیر، تسهیل صادرات، تجهیز بنادر و ... بتوان در موعد مقرر به اهداف مورد نظر رسید.

تشکیل ستاد فولاد

مدیرعامل فولاد‌تکنیک گفت: به دنبال وجود مشکلات یاد شده قرار است ستادی با عنوان "ستاد فولاد" با حضور همۀ ارگان‌های ذیربط تشکیل شود تا در موفقیت و رسیدن به اهداف مثمر‌ثمر باشد، حال اینکه این ستاد تا چه اندازه می‌تواند موفق باشد، بستگی به پیروی واحدها و نیز میزان عملیاتی شدن تصمیمات دارد.
گفتنی است، شرکت فولاد‌تکینیک از سال 1370 توسط بخش خصوصی احداث و امروز در بسیاری از پروژه‌های صنعتی از جمله فولاد، مس، نفت و ... به صورت EPC مشغول به کار است.