طلب بانک‌ مرکزی از بانک‌ها

به گزارش می متالز، مجموع بدهی بانک‌­ها به بانک‌مرکزی در پایان آبان ماه ۹۸ از ۲۰۸ هزار میلیارد تومان تجاوز کرد؛ درحالی‌که این عدد در پایان خرداد ماه ۵/ ۱۳۴ هزار میلیارد تومان ثبت شده بود. عجیب‌­تر آنکه رئیس‌جمهور، پنج‌شنبه گذشته در مجمع عمومی سالانه بانک‌مرکزی، میزان بدهی بانک­ها به بانک‌مرکزی را ۱۱۱ هزار میلیارد تومان اعلام کرده بود که می­‌تواند یک فرضیه این باشد که رقم اعلام شده بدون احتساب سود خطوط اعتباری و وجه التزام (جریمه) اضافه برداشت‌ها بوده باشد.

براساس آخرین آمارهای منتشر شده در این گزارش، میزان مانده بدهی به بانک‌مرکزی در بانک‌های تجاری دولتی به میزان ۹/ ۳ هزار میلیارد تومان است، این رقم برای بانک‌های دولتی تخصصی، ۶/ ۶۳ هزار میلیارد تومان و برای بانک‌های خصوصی شده ۹/ ۱۹ هزار میلیارد تومان گزارش شده است. همچنین رقم کل بدهی بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری به میزان ۱/ ۱۲۱ هزار میلیارد تومان ثبت شده است. این گزارش در پایان آبان ماه سال‌جاری ارقام را تشریح کرده است. در مجموع این آمارها نشان می‌دهد که حجم کل بدهی بانک‌ها به بانک‌مرکزی با احتساب سود خطوط اعتباری و جریمه اضافه برداشت‌ها تا پایان آبان ماه به رقم ۱۹۷ هزار میلیارد تومان می‌رسد. اگر به این آمارهای انتشار شده در خبرگزاری فارس استناد شود، رشد بدهی بانک‌ها به بانک‌مرکزی از خرداد تا آبان ماه سال‌جاری به میزان ۵۵ درصد بوده که رشد قابل‌توجهی است. از سوی دیگر، این روند نشان می‌دهد میزان بدهی بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری در این مدت از ۸۲ هزار میلیارد تومان به رقم ۱۴۱ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. در نتیجه می‌توان عنوان کرد که به میزان ۷۱ درصد به میزان بدهی بانک‌های خصوصی به بانک‌مرکزی افزوده شده است.

اما این روند نشان می‌دهد که از میزان بدهی بانک‌های تجاری کاسته شده است. میزان بدهی بانک‌های تجاری در جدیدترین گزارش به رقم ۹/ ۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم نسبت به بدهی قبلی، کاهش ۲۸ درصدی داشته است.  همچنین براساس این آمارها میزان بدهی بانک‌های تخصصی به بانک‌مرکزی در آبان ماه سال‌جاری به رقم ۶/ ۶۳ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به خرداد ۲/ ۳۶ درصد افزایش را ثبت کرده است. گزارش منتشرشده بدهی بانک‌ها به بانک‌مرکزی را در سه قالب اصل و سود خطوط اعتباری، اصل و وجه التزام اضافه برداشت‌ها و مانده سپرده گذاری بانک‌مرکزی عنوان کرده است. براساس گزارش‌های این آمار، میزان اصل و سود خطوط اعتباری را در آبان ماه سال‌جاری به میزان ۷/ ۹۶ هزار میلیارد تومان گزارش شده است.

از سوی دیگر، براساس آمارهای منتشر شده  میزان کل اصل و وجه التزام اضافه برداشت‌ها به میزان ۱۰۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین رقم مانده سپرده‌گذاری بانک‌مرکزی در بانک‌ها نیز ۳/ ۱۱ هزار میلیارد تومان گزارش شده است. نکته قابل‌توجه این است که بیشترین میزان اصل و سود خطوط اعتباری برای بانک‌های دولتی تخصصی است، بر این اساس آمارها نشان می‌دهد که سهم بانک‌های تخصصی از اصل و سود خطوط اعتباری به میزان ۳/ ۶۲ هزار میلیارد تومان بوده که این رقم نسبت به رقم کل خطوط اعتباری به میزان ۶۴ درصد است.

اصل و سود خطوط اعتباری برای بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری به میزان ۳/ ۲۴ هزار میلیارد تومان است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۹۰ درصد اضافه برداشت بانک‌ها، برای بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری بوده است. به بیان دیگر، میزان اضافه برداشت بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری در آبان ماه سال‌جاری به رقم ۴/ ۹۰ هزار میلیارد تومانی رسیده است. پس از آن، بانک‌های خصوصی شده سهم ۷/ ۶ هزار میلیارد تومانی دارند. اگر در نظر بگیریم که نرخ جریمه اضافه برداشت‌ها ۳۴ درصد است، بنابراین با این آمارها، بانک‌ها باید سالانه به میزان ۳۴ هزار میلیارد تومان سود به بانک‌مرکزی به دلیل جریمه پرداخت کنند. بانک‌مرکزی در سال‌های گذشته بخشی از اضافه برداشت بانک‌ها را به سرفصل خطوط اعتباری منتقل کرده است.