تغییر ماهوی اقتصاد ایران از بانک‌ محوری به بورس‌ محوری/ احتمال شکستن سقف 600 هزار واحدی شاخص تا پایان امسال

به گزارش می متالز،  این تغییر و تحولات در بازار سهام و دگرگونی در نوع سرمایه‌ گذاری مردم نشانه چیست؟

 رشد بازار سهام، فرصت مغتنم دولت برای خصوصی‌سازی واقعی

آیا تغییری در سیاست‌های کلان اقتصادی کشور ایجاد شده است؟ شاید این پرسش بسیاری از افرادی باشد که این روزها متعجبانه اخبار بازار سهام ایران را دنبال می‌کنند و از رشد شاخص و همچنین استقبال گسترده عمومی برای سهامداری در بورس بهت‌ زده هستند! حجم معاملات بورس در سال‌های 90 و 91، در بهترین روزهای اوجش، 25 تا 30 میلیارد تومان بود اما این روزها حجم معاملات بورس در مواقع افزایشی، به بیش از 10 هزار واحد هم می‌رسد و گاهی هم از این رقم‌ها پیشی می‌گیرد. سقف شاخص کل اکنون به بیش از 440 هزار واحد رسیده است در حالی که در همان سال‌های 90 و 91 شاخص کل کمتر از 30 هزار واحد بود! این تغییر و تحولات در بازار سهام و دگرگونی در نوع سرمایه‌گذاری مردم نشانه چیست؟ دکتر مصطفی صفاری، تحلیلگر ارشد بازارهای مالی و سبدگردان بورس، در گفت‌وگو با خبرنگار بااقتصاد به این پرسش‌ها پاسخ داده است. وی می‌گوید: «این روزها شاهد ورود حجم بالایی از نقدینگی‌های جدید به بازار سهام هستیم که نشان‌دهنده تغییر ماهوی اقتصاد ایران از بانک‌ محوری به سمت بورس‌محوری است و دولت نیز به این تغییر و تحولات تمایل دارد.» صفاری روند رشد شاخص را تا پایان امسال و حتی سال آینده مداوم می‌داند و معتقد است: « ثبت شاخص 600 هزار واحدی در سال 98 با ورود حجم زیاد نقدینگی‌های جدید که شاهد آن هستیم، دور از دسترس نیست.» متن کامل این گفت‌ وگو در پی می‌آید.

این روزها شاهد ورود حجم بالایی از نقدینگی جدید به بازار بورس هستیم. جناب‌عالی به‌عنوان فعال و تحلیلگر بازار سرمایه، این روند را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ مثبت یا منفی؟

این روند را مثبت ارزیابی می‌کنم. به روال معمول دنیا که پس‌اندازهای مردم را به سمت کانال‌های سرمایه‌گذاری در بانک‌ها یا بورس هدایت می‌کنند، اقتصاد کشورها بانک‌ محور و یا بورس‌ محور نامیده می‌شود. در ایران نیز پس از چند دهه اجرای سیاست‌های بانک‌ محوری که پیامد آن اقتصاد تورمی بوده است، حالا دولتمردان به این نتیجه رسیده‌اند که اقتصاد باید بورس‌ محور شود. بر همین اساس، دولت -که حالا با کمبود منابع نیز روبروست-تمایل و تلاش دارد تا نقدینگی‌ها را به سمت سرمایه‌ گذاری در بورس که ضد تورمی هم هست، هدایت کند، چنانچه شاهد ورود حجم بالایی از نقدینگی‌های جدید به بازار سهام هستیم. البته این کار بسیار خوبی است اما کافی نیست و دولت در راستای اجرای سیاست‌های حاکمیتی و در چارچوب اصل 44 قانون اساسی باید شرکت‌ها و هلدینگ‌های بزرگ را وارد بورس کند و به معنای واقعی سیاست خصوصی‌سازی را اجرا نماید.

به نظر شما بورس ایران تا چه‌میزان ظرفیت و گنجایش پذیرش نقدینگی موجود را دارد؟

با ورود هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ به بورس و افزایش تعداد عرضه‌های اولیه، این ظرفیت افزایش می‌یابد و سهم‌های حبابی هم ایجاد نمی‌شوند و سهام به قیمت واقعی می رسند. معتقد هستم که اکنون بهترین فرصت فراهم شده است تا دولت نقش خود را در اقتصاد کم‌ رنگ کند و اقتصاد بورس‌ محور تعیین‌ کننده جریان سرمایه‌ گذاری‌های مردم باشد تا حجم بزرگ نقدینگی که به چالش اصلی اقتصاد کشور تبدیل شده است، به سمت بازار ضد تورمی سهام هدایت شود. اقتصاد تورمی ایران دیگر فرصت زیادی ندارد و مردم هم به این آگاهی رسیده‌اند که سرمایه‌گذاری در بازارهای طلا و ارز، مسکن که دچار رکود است. بانک‌ها و سایر بازارهای موازی دیگر توجیه ندارد، به همین دلیل آنها هم ترجیح می‌دهند، بورس‌محور شوند و این تغییر ماهوی اقتصاد ایران است. بنابراین، زمانی اقتصاد به تعادل می‌رسد و بازار سهام عمق می‌گیرد که شرکت‌ها و هلدینگ‌های بزرگ دولتی وارد بورس شوند و شادابی بازار سهام را فراهم کنند.

روند رشد شاخص تا چه زمانی تداوم خواهد داشت؟ پیش‌بینی‌تان از رقم شاخص تا پایان سال 98 چیست؟

پیش‌ بینی رقم شاخص تا پایان سال، کمی دشوار شده و ما برای بهمن‌ماه رقم شاخص را 400 هزار واحد پیش‌بینی می‌کردیم اما اکنون در نیمه این ماه، شاخص سر به سقف 440 هزار واحد (امروز، دوشنبه 15 بهمن) ساییده است. با ادامه روند ورود حجم زیاد نقدینگی‌های جدید به بورس و در صورت عرضه‌‎های اولیه شرکت‌های بزرگ، شاخص تا پایان سال شاید 600 هزار واحدی شود و این دور از دسترس نیست.

رشد شاخص در سال آینده چگونه خواهد بود؟

بستگی به شرکت‌هایی که عرضه‌ کننده هستند، دارد. اگر تعداد عرضه‌های اولیه محدود باشد، قیمت سهام در داخل رشد می‌کند اما اگر عرضه‌های اولیه به‌ ویژه سهام شرکت‌های بزرگ افزایش یابد، شاید رشد شاخص زیاد نباشد اما روند آن مثبت خواهد بود.

عوامل بنیادی موجب رشد شاخص بورس شده است یا عوامل دیگری را دخیل می‌دانید؟

عامل اصلی رشد شاخص در این روزها، مربوط به مولفه ورود نقدینگی‌های جدید است و توصیه می‌کنم که مسوولان اقتصادی از این موقعیت مناسب ایجاد شده، برای عمق‌بخشی به بازار سهام ایران استفاده کنند و رخوت را کنار بگذارند و با عرضه سهام شرکت‌های بزرگ دولتی، تن به خصوصی‌سازی واقعی بدهند. البته نباید اجازه داد که تجربه دخالت دولت در بانک‌ها و بیمه‌ها در بورس تکرار شود. یکی از مولفه‌های مهم در بازار سهام، روی‌ آوردن منابع نقدینگی از سهام‌های بزرگ به سمت سهم‌های بنیادی است و این روند مثبت تداوم خواهد داشت. افت در شاخص هم کوتاه‌مدت و اصلاحی و تعادلی خواهد بود.