نخستین نقشه کواترنری تهیه شده در کشور - گستره تهران

می متالز - معاون دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی، زیست‌محیطی و مهندسی این سازمان از تهیه نقشه زمین‌شناسی کواترنری تهران در مقیاس یک‌دویست‌وپنجاه‌هزارم از روی نسخه اولیه دست رنگ و بر اساس اسناد قدیمی به جا مانده در آرشیو گروه زمین‌شناسی مهندسی خبر داد و گفت: این نقشه توسط مهندس بهرام ارژنگ‌روش از کارشناسان این گروه در اواسط دهه پنجاه خورشیدی تهیه و به یادگار گذاشته شده، باز ترسیم شده است.

به گزارش می متالز، فرهاد انصاری با بیان این‌که در سال‌های گذشته همواره نیاز فراوانی به اطلاعات موجود در این نقشه به عنوان یک سند پایه برای تهیه سایر نقشه‌ها، پژوهش‌ها و کاربردها احساس می‌شد، تصریح کرد: صرف‌نظر از محتوای علمی و فنی ارزشمند این اثر، بسیاری از اطلاعات زمینی مانند رخنمون‌های بررسی شده در تهیه آن از بین رفته‌اند یا دیگر در دسترس نیستند که بر اهمیت آن می‌افزاید.
وی با بیان این‌که تهیه و تولید اسنادی از این دست با تمرکز بر واحدهای کواترنری در سطح کشور کمتر در این سازمان مورد توجه قرار گرفته است، افزود: این نقشه‌ها بسیار پر اهمیت و کاربردی به‌ویژه درزمینهٔ عمران و توسعه شهری هستند؛ زیرا بستر گسترش اغلب فضاهای شهری کشور بر روی همین واحدها است و به دلیل ارتباط دائمی با آن‌ها، نقشه‌های کواترنری به‌عنوان نقشه پایه برای تهیه سایر نقشه‌های شهری بسیار پراهمیت است.
معاون دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی، زیست‌محیطی و مهندسی این سازمان تاکید کرد: این امر در مورد شهر تهران که پس از توسعه شهری دیگر دسترسی به این رخنمون‌های کواترنری برای انجام مطالعات زمین‌شناسی وجود ندارد، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.
انصاری خاطرنشان کرد: به دلایلی که روشن نیست این نقشه در زمان خود منتشر نشده که بر همین اساس کوشش‌های زیادی شد تا با مهندس بهرام ارژنگ‌روش -که گویا در خارج از کشور به سر می‌برند- برای گرفتن اجازه جهت انتشار نقشه تماس گرفته شود که متأسفانه به نتیجه نرسید.
به گفته وی، سرانجام تصمیم به کارتوگرافی و چاپ آن با حفظ امانت و بدون هرگونه تغییر و کاملاً مطابق نسخه اصلی گرفته شد تا ضمن بهره‌مندی از محتوای ارزشمند آن، از کوشش‌های این پژوهشگر ارجمند پس از گذشت چندین سال، نه به شکل بایسته بلکه در حد توان و امکانات موجود قدردانی شود تا بیش از این چنین سند مهمی دور از دسترس علاقه‌مندان نماند.
شایان ذکر است، نقشه زمین‌شناسی کواترنری تهران در مقیاس یک‌دویست‌وپنجاه‌هزارم بر پایه تلاش، دانش و برداشت مهندس بهرام ارژنگ‌روش تهیه و تدوین شده و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور بدون هیچ‌گونه دخل و تصرف و تغییر با رعایت کامل کلیه نکات، آن را رقومی کرده و برای کاربرد راحت‌تر به همت مهندس نیره صبور و مهندس فرهاد انصاری به زبان انگلیسی برگردانده شده است. این سازمان ضمن قدردانی از تهیه‌کننده این نقشه، حق هرگونه نقد و ویرایش احتمالی درباره نقشه را برای ایشان محفوظ دانسته و آمادگی خود را جهت انجام آن اعلام می‌دارد.
گفتنی است، ترجمه انجام شده از نقشه زمین‌شناسی کواترنری تهران در مقیاس یک‌دویست‌وپنجاه‌هزارم بر اساس برداشت کارشناسان دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی، زیست‌محیطی و مهندسی از سند فرانسوی این نقشه است و امکان دارد پژوهشگران برداشت‌های دیگری از آن داشته باشند که بر همین اساس نسخه اصلی به زبان فرانسه نیز در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
لازم به ذکر است، نسخه فارسی نیز در حال آماده‌سازی است و به‌زودی در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت و تهیه نسخه رقومی این اثر نیز به همت خانم‌ها هانیه میرشاهوندی و نیره صبور انجام شده است.

منبع: روزگار معدن