همچنان واردکننده زغال سنگ هستیم

به گزارش می متالز، بخش معدن و صنایع معدنی از بخش‌های پراهمیت و ارز آور برای کشور به شمار می‌آید که نیاز به توجه ویژه‌ای دارد. به گفته برخی از کارشناسان معدن، یکی از دلایلی که در شرایط تحریم و کاهش درآمدهای نفتی اقتصاد کشور با فروپاشی مواجه نشد این بود که بخش‌هایی مانند معدن، پتروشیمی، مس، فولاد و صنایعی از این دست توانسته‌اند تا حد زیادی بار کمبود درآمدهای نفتی را بر دوش بکشند.
با توجه به اینکه بیشتر معادن ایران در استان‌هایی واقع شده‌اند که محرومیت بیشتر و برخورداری کمتری دارند، نیاز است تا تمرکز بر توسعه این معادن افزایش یابد و بتوانیم در بخش معدن، تحول ایجاد کنیم. اما با این حال توجه به این بخش درآمدزا کم است و سالیانه شاهد فروریزی معادن و از دست دادن جان تعدادی معدن دار هستیم.
با توجه به آمار مرگ و میر در معادن، باید گفت که حفاظت از نیروی انسانی یک موضوع جدی محسوب می‌شود و ایمنی در معادن کشور موضوعی ملی است و این موضوع به حدی اهمیت دارد که چندی پیش پس از فروریزی برخی معادن کشور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه موضوع ایمنی در بخش معدن به هیچ عنوان قابل چشم‌پوشی نیست، از سازمان نظام مهندسی معدن ایران خواست ایمنی در معادن را در بالاترین سطح ممکن و به شکل سخت گیرانه دنبال کنند و در این سختگیری تحت هیچ شرایطی مماشات نکنند.
معاون اول رئیس‌جمهوری تصریح کرد: عدم رعایت نکات ایمنی در معادن، می‌تواند منجر به بروز حوادثی شود که شیرینی استخراج و توسعه معدن را به تلخی مبدل کند.
او با تاکید بر سخت و طاقت فرسا بودن کار در معادن اظهار کرد: سختی و دشواری فعالیت معدن کاران و کسانی که در تونل‌های معادن کار می‌کنند با هیچ یک از مشاغل سخت و زیان آور قابل مقایسه نیست.
جهانگیری همچنین با تاکید بر اینکه رعایت اصول زیست محیطی و احیاء منابع طبیعی باید به طور جدی سرلوحه فعالیت معدن کاران و سازمان نظام مهندسی معدن ایران قرار گیرد، از اعضای این سازمان خواست موضوع حفظ محیط‌زیست را به‌عنوان یک سرفصل مهم در دستور کار خود قرار داده و در این زمینه پیش‌قدم باشند تا به کم توجهی و عدم رعایت اصول زیست محیطی متهم نشوند.
علاوه بر این مظفری دبیر شورای‌عالی حفاظت فنی و بهداشت کشور با اشاره به بالا بودن ریسک حوادث کار در معادن، گفت: به طور میانگین خطر حوادث کارگری در معادن به دلیل عدم آشنایی با منطقه فعالیت، عدم کنترل رفتارهای کارگری و سایر متغییرهای دیگر ۸ برابر بیشتر از سایر فعالیت‌های شغلی دیگر است.
مظفری افزود: در سطح کشور حدود ۵ هزار و ۴۰۰ معدن فعال با افزون بر ۹۱ هزار شغل وجود دارد که ۹۰ معدن فعال مربوط به زغال‌سنگ با حدود ۱۰ هزار کارگر است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای ایمن‌سازی معادن حدود ۶ هزار آیین نامه را به متولیان معادن ابلاغ کرد و اجرای درست این آیین نامه‌ها توانست تا حدودی حوادث کار در معادن کشور را کاهش دهد.
به گفته مظفری در سال گذشته حوادث منجر به فوت در معادن کشور نسبت به سال ۹۶ حدود ۶۰ درصد کمتر شد و دلیل این کاهش اجرای برنامه‌های پیشگیرانه و رعایت آیین نامه‌های ایمنی در کارگاه‌های معادن کشور بیان شد.

نجات جان کارگران معادن با استفاده از تجهیزات بروز

محمدرضا بهرامن رئیس خانه ایران با اشاره به پایین بودن ایمنی در معادن بزرگ کشور، گفت: ایمنی در معادن بخش‌های مختلفی دارد که شامل ایمنی در معادن روباز و زیرزمینی است. ایمنی چه در معادن روباز و چه در معادن زیرزمینی تعریف خاص خود را دارد.
رئیس خانه معدن ایران تشریح کرد: در معادن باید از ابزار و لوازم خاص استفاده شود تا حوادث در آن کاهش یابد علاوه بر این تجهیزاتی که در این معادن مورد استفاده قرار می‌گیرد اهمیت ویژه‌ای دارد.
بهرامن گفت: در مجموع در معادن روباز ایمنی نداریم و به فعالان معدنی بر می‌گردد اما چارچوب نظارتی توسط سازمان نظام مهندسی داریم و دقت‌هایی انجام می‌شود. اصولاً مسائلی مانند عدم دقت نیروی انسانی و تجهیزات غیراستاندارد باعث بروز چنین حوادثی می‌شود.
رئیس خانه معدن ایران با تاکید بر اینکه گاز به‌طور طبیعی در معادن زغال‌سنگ متصاعد می‌شود که باید تخلیه شود، گفت: وقتی سطح گاز در معادن زغال‌سنگ از حد استاندارد خارج شود، عامل نیروی انسانی، نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشگیری از وقوع حادثه ایفا می‌کند.
بهرامن با بیان اینکه معمولاً در معادن به مباحث آموزش و ایمنی خیلی بها نمی‌دهند و برای آموزش نکات ایمنی معدنکاران هزینه نمی‌کنند،
افزود: امروز شاهد این هستیم هر ساله تعدادی معدن کار محبوس و در اثر گاز جانشان را از دست می‌دهند که این شرایط نامطلوب است.
رئیس خانه معدن ایران بیان کرد: تا وقتی که تجهیزات نو نشوند این اتفاقات رخ خواهد داد و باعث می‌شود حوادث ناگوار انجام شود. این اتفاقات در معادن بزرگ رخ می‌دهد و معادن کوچک شامل این جریان نمی‌شوند.

 ۸۰ درصد معادن ایران تجهیزات لازم را ندارند

همچنین در این رابطه، سعید صمدی رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد با اشاره به اینکه ایمنی معادن جزو بحث‌های جدی در دنیا به شمار می‌رود و به موضوعی تبدیل شده که به راحتی نمی‌توان از آن گذشت، گفت: در جامعه ما یکی از دلایل مشکلات ضعف ایمنی این است که معادن ما فناوری روز استخراج و تجهیزات لازم را ندارد.
او با تاکید بر اینکه حدود ۸۰ درصد معادن ما تجهیزات لازم را ندارند و از فناوری ۵۰ سال گذشته استفاده می‌کنند، در صورتی که معادن دنیا این موانع را پشت سر گذاشته‌اند، بیان کرد: همچنین می‌توان عامل مغفول ماندن معادن، را جوان و کم عمق بودن آن نیز می‌توان بیان کرد.
صمدی با تاکید بر اینکه به دلیل کم عمق بودن معادن مشکلات آن‌ها نیز اندک است، گفت: هر چه تعداد این معادن بیشتر باشد مشکلات نیز افزایش پیدا خواهد کرد و رسیدگی به آن‌ها الزام خواهد بود.
صمدی با بیان اینکه تا زمانی که نرخ محصولاتی همچون زغال سنگ واقعی نشود مشکلات آن‌ها روز به روز افزایش خواهد یافت، گفت: در یک تا ۲ سال گذشته سازمان توسعه معادن در بحث بازرسی معادن به خوبی عمل کرده است و استانداردهای بسیار سختی را برای ایمنی در آن‌ها گذاشته است.
رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران با اشاره به مشکلات معادن، گفت: از بزرگ‌ترین مشکلات معادن می‌توان معضلات اقتصادی را نام برد، متاسفانه علی رغم ذخیره یک هزار و ۲۰۰ تن زغال سنگ هنوز واردکننده این صنعت هستیم و متاسفانه در حد نیاز کشورمان نمی‌توانیم آن را تولید کنیم، در حالی که یک صنعت بسیار اشتغال‌زاست و اگر نرخ آن واقعی باشد به خوبی می‌توان در آن فعالیت کرد.
صمدی با اشاره به اینکه تحریم‌ها هیچ تاثیری در به روز کردن فناوری ندارد، تشریح کرد: معادن ما حداقل ایمنی را دارند، اما نمی‌توان گفت کاملاً ایمن هستند. این را می‌توان یکی از دلایل ریزش معادن دانست، اما نکته قابل اهمیت این است که معادن تا زمانی که ایمن نباشند اجازه فعالیت ندارند.
رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران گفت: ایمنی معادن نسبت به گذشته تغییری نکرده است در صورتی که می‌توانستیم در این معادن خود را تقویت کنیم.
به دلیل نرخ پایین برخی از محصولات و کالاها، معادن هیچ گاه استراتژی مدون برای توسعه و تجهیز خود در بخش ایمنی نداشتند و بیشتر به فکر حفظ شرایط تولید و جلوگیری از تعطیلی معادنشان بودند بنابراین سرمایه‌گذاری در افزایش سطح ایمنی اولویت آن‌ها نبوده است.
با تمام این صحبت‌ها برخلاف تحریم‌ها علیه ایران، شاهد کاهش ۴۰ درصدی حوادث منجر به فوت در معادن کشور بودیم که باز هم انتظار می‌رود با کمک مسوولان مربوطه شاهد حوادث کمتری در این حوزه باشیم.