دستاوردهای دوساله برجام چیست؟

به گزارش می متالز، دولت لایحه بودجه 97 را تقدیم مجلس کرد و حالا فعالان اقتصادی آن را زیرذره بین خود قرار داده اند و بند بند لایحه را بررسی می کنند. از طرف دیگر، دوسال از سالگرد برجام می گذرد و طی این مدت دستاوردهایی برای ایران به وجود آمده است. فریال مستوفی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، ارزیابی بودجه 97 و دستاوردهای برجام را برشمرد. مستوفی معتقد است:

*لایحه بودجه سال 97را چطور می بینید؟

بودجه هنوز به بررسی های بیشتری نیاز دارد. اما یکسری موارد عمومی درباره بودجه وجود دارد که همه از آن مطلع هستند. به عنوان مثال نرخ ارز در بودجه 3500 تومان تعیین شده است. اما در واقع با اینکه سال گذشته 3200 تومان در نظر گرفته شده بود، همین الان با نرخ بانک مرکزی بالاتر از 3500 تومان به فروش می رسد. این مسایل و رکودی که وجود دارد به همراه افزایش مالیات ها از بنگاه هایی که شفاف هستند، دیگر رمقی برای بخش خصوصی باقی نگذاشته است. مساله دیگر نقدینگی فراوانی است که در زمان دولت فعلی به وجود آمده است. طی این مدت نقدینگی در بازار افزایش یافته است. سود بانکی هم مساله است چرا که بانک ها به نرخ بهره ای که قول داده بودند عمل نمی کنند. بودجه طرح های عمرانی سال گذشته کم بوده، امسال کمتر هم شده است. از طرفی هم هر زمانی کسری بودجه وجود داشته دولت از بودجه طرح های عمرانی برداشته است. با این حال یکی از موضوعات مثبتی که در بودجه وجود دارد مساله حذف یارانه هاست. به نظر من این اقدام باید انجام می شد، چرا که یارانه نقدی جز ایجاد نقدینگی بالا و تورم بد دستاورد دیگری به ارمغان نیاورد. در واقع باید یارانه ها هدفمند می شدند. اگر از روز اول به جای اینکه پرداخت یارانه نقدی به مردم، اشتغال و سرمایه گذاری ایجاد می کردیم، تاثیرش خیلی بیشتر بود.

*دوسال از سالگرد برجام می گذرد. این مدت را چطور ارزیابی می کنید؟

نمی توانیم بگوییم که برجام هیچ دستاوردی نداشته است. می بینیم که طی این دوسال یکسری شرکت ها که در گذشته اصلا با ایران کار نمی کردند، الان علاقه مند به همکاری هستند و حتی بعضی از این شرکت ها مشغول به کار شده اند. الان در کشورهای مختلف بعضی بانک های کوچک و متوسط با ایران کار می کنند و به هرحال نقل و انتقالاتی -نه به صورت کامل- در حال انجام است. اما اساسی ترین مشکلی که در برجام آزار دهنده است، مساله مراودات بانکی است. این مراودات به دلیل اینکه بانک های بزرگ کسب و کار بالایی با امریکا دارند، در ارتباط با ایران محتاط هستند. همین موضوع هم مشکل ایجاد کرده است. اگر این مشکل حل شود، باقی مسایل به خصوص درباره فعالان اقتصادی حل خواهد شد. به هرحال فعالان اقتصادی که کاری با موضوعات تسلیحاتی ندارند، آنها می خواهند کسب و کار خود را انجام دهند. اما متاسفانه با روی کار آمدن ترامپ در امریکا اوضاع پیچیده شده است. ترامپ فردی غیرقابل پیش بینی است و این مشکلات را شدیدتر کرده است. عده ای منتظرند ببینند چه اتفاقی رخ خواهد داد. به همین دلیل است هم می توان گفت هم دستاوردهای خوبی وجود داشته و هم یکسری مسایل باقی مانده است.

*چشم انداز آینده را چطور است؟

آینده آنقدر قابل پیش بینی نیست. دنیا در حال مقابله با ترامپ و تصمیمات غلط او است. متاسفانه چون اکثریت کنگره امریکا در دست جمهوری خواهان است، یکدستی در اعمال دستورات ترامپ بیشتر صورت می گیرد. اما آنطوری که می بینیم، اتحادیه اروپا و دیگر کشورها در حال مقاومت هستند. در ایران هم باید منافع خودمان را در نظر بگیریم. مساله برد برد است، همیشه باید ارجحیت را به ملت خودمان بدهیم. الان بیکاری به شدت احساس می شود و این اجتماع را به بیراهه می کشد و اساس آن را بهم می زند. البته طی این مدت طبیعت هم کمک نکرده است. قیمت نفت کاهش یافته و پیش بینی آینده نفت هم آنچنان خوب نیست. عصر نفت رو به پایان است و بیشتر دنیا انرژی های تجدیدپذیر را به کار گرفته اند.