معدن در آستانه ایجاد ۴۲۵ هزار فرصت شغلی

به گزارش می متالز، احیای ۵۰۰ معدن متروکه کوچک و متوسط موضوعی بود که از ابتدای امسال مطرح شد و بخش خصوصی آن را امکان سنجی کرد و مسئولیت آن را با همراهی بخش های دیگر بر عهده گرفت. به طوی که محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران خرداد ماه امسال در این باره گفته بود برخی از اعضای خانه معدن ایران که متشکل از چند شرکت بخش خصوصی هستند، طرحی را آماده کرده اند که بر اساس آن ۵۰۰ معدن غیرفعال یا متروکه در نقاط مختلف کشور انتخاب شده و با فعالسازی هر کدام از این معادن با سرمایه گذاری بخش خصوصی زمینه اشتغال ۵۰ نفر و در مجموع ۲۵ هزار نفر ایجاد خواهد شد.

ابعاد این تصمیم، چنان بزرگ و مهم بود که مهدی کرباسیان - رئیس هیات عامل سامان توسعه و نوسازی معدن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) -انتهای تابستان امسال دستور تشکیل کارگروه تخصصی احیای معادن متروکه متشکل از نمایندگان ایمیدرو، معاونت معدنی وزارتخانه، خانه معدن ایران، شرکت تهیه و تولید و صندوق بیمه معدن و سایر نهادها و تشکلهای مرتبط را داد و  تشکیل بانک جامع معادن متروکه، تهیه بخش نامه معرفی معادن متروکه توسط استان ها پیش شرط این طرح دانست.

با این حساب قرار شد تا خانه معدن ایران به عنوان بزرگترین تشکل معدنی طی پروتکلی با ایمیدرو و میدکو استارت احیای ۵۰۰ معدن متروکه را بزند.

 پیش بینی ها از این طرح و برنامه‌ریزی که هیات مدیره و پیمانکاران عضو خانه معدن ایران گویای این است که مدت زمان تخمینی برای احیای ۵۰۰ معدن متروکه که به صورت مرحله‌ای انجام می‌شود، سه سال است.

اما به غیر از زمان تعیین شده برای این طرح اگر به طور متوسط پنج میلیارد تومان برای احیای هر معدن قدیمی نیاز باشد، اجرای کل طرح احیای ۵۰۰ معدن متروکه ۲۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار لازم دارد که البته پیش بینی شده است که این برنامه ارزش تولید و صادرات سالیانه بخش معدن را به دو تا سه برابر این میزان سرمایه گذاری خواهد رساند.

برآوردها از مشاغل بیانگر این است که هر شغل معدنی ۱۷ شغل در صنایع پایین دستی نیز ایجاد می کند که می توان گفت مجموع اشتغالزایی غیرمستقیم در این طرح به ۴۲۵ هزار نفر خواهد رسید، همانطور که بر اساس آمار جدید وزارت صنعت از اشتغالزایی بخش معدن، در هفت ماهه منتهی به مهرماه سال جاری بخش معدن با ایجاد ۳۳۲۱ نفر شغل در کشور توانسته نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از ۱۵۸ درصدی را تجربه کند.

در حالی که بخش معدن در مدت مشابه سال قبل در ایجاد اشتغال سهمی برابر با ۱۲۸۶ نفر داشته است.

از طرف دیگر از آنجاکه سرمایه گذاری در معادن دیربازده است و به طور متوسط هر معدن فقط برای رسیده به مر حله بهره برداری دو تا پنج سال زمان نیاز دارد خانه معدن ایران بر این باور است با احیای مرحله به مرحله این معادن متروکه هر یک از معادن می تواند بازگشت سرمایه خوبی داشته باشد و اگر فقط ۱۰ درصد معادن متروکه احیا شده و به بهره برداری برسند، امیدواری به نتیجه این برنامه قوت خواهد گرفت.

معادن مورد هدف طرح احیا

مجموعه ای از مواد معدنی فلزی، غیر فلزی، سنگ های ساختمانی و عناصر نادر خاکی را در برمی‌گیرد که به صورت کاملا علمی و مطابق با آخرین استانداردهای زیست محیطی قرار است مورد بهره برداری قرار بگیرند.

محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن در باره این که احیای این معادن فرصت مناسبی برای بهره گیری از نیروی جوان بوده، در این خصوص معتقد است با اجرایی شدن این طرح هم بخش خصوصی می تواند برای معادن بزرگتر اقدام به تربیت نیروهای مجرب کند و هم اینکه با توجه به مدرنیزاسیون آنان شاهد آن خواهیم بود که معادن کوچک و متوسط کشور به پایلوتی برای جلب سرمایه گذاری های بیشتر به منظور انجام عملیات پیشرفته اکتشاف و توسعه این معادن تبدیل می‌شود.

همچنین مهدی کرباسیان -رئیس هیات عامل ایمیدرو-  با اشاره به اهمیت احیای معادن کو چک گفته است بخش معدن طی چند سال گذشته مغفول واقع شده و در این راستا باید سرمایه صندوق بیمه افزایش یابد، چراکه از این طریق معادن مختلف بدون بروکراسی از تسهیلات لازم برخوردار می‌شوند. ضمن اینکه تجمیع معادن کوچک باید در دستور قرار بگیرد و مراکز فرآوری با هزینه حداقل طراحی و در جمع تعداد زیادی معدن راه‌اندازی شود.

با توجه به اینکه یکی از برنامه‌های دولت دوازدهم افزایش سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی است، ارتقای سهم و نقش فعالیت‌های معدنی در تولید ناخالص داخلی در راس برنامه‌های وزارت صنعت قرار گرفته است.

توسعه مطالعات ژئوفیزیک هوایی و اکتشافات معدنی، اصلاح ساختار اکتشاف و استخراج معادن، شفاف‌سازی و تکمیل زنجیره اطلاعات مورد نیاز فعالیت‌های معدنی مانند نقشه‌های زمین‌شناسی، پهنه‌های اکتشافی، ضوابط تعیین و دریافت حقوق دولتی، ضوابط و روش‌های واگذاری پهنه‌ها و معادن و تقویت ایمنی در بخش معدن برنامه‌هایی است که در راستای توسعه معادن و افزایش اشتغالزایی این بخش در نظر گرفته شده است.

با مروری بر کارنامه اشتغال بخش معدن متوجه می‌شویم طبق آمار وزارت صمت بیشترین سهم اشتغالزایی در معادن کشور را استان‌های کرمان، یزد، فارس، خراسان جنوبی و خراسان رضوی داشته‌اند.

کرمان به عنوان بهشت معادن ایران با ایجاد ۳۳۲  نفر شغل در هفت ماهه منتهی به مهر ماه سال جاری توانسته کانون اشتغال اعباشد و رتبه اول اشتغالزایی در بخش معادن در میان سایر استان‌ها را از آن خود کند و از این طریق نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۱۷ درصدی داشته باشد. همچنین در آمارها آمده معادن یزد با ایجاد ۲۳۷ نفر شغل، معادن فارس با ایجاد ۲۲۲ نفر، معادن خراسان جنوبی ۲۰۱ شغل و خراسان رضوی با ۲۰۰ نفر شغل توانسته‌اند جزو اولین استان‌های معدن‌خیز در اشتغال سهم بالایی داشته باشند.

حال اگر معادن غیرفعال این استان‌ها و استان‌های دیگر به چرخه تولید بازگردند، این سهم چند برابر خواهد شد.

می‌توان گفت روند اشتغالزایی در بخش معدن صعودی است و با ورود سرمایه‌های جدید در چرخه متوقف شده معادن متروکه، علاوه بر بکارگرفتن نیروی انسانی بسیار چرخه زنجیره ارزش افزوده مواد معدنی به تکامل بیشتری خواهد رسید و مواد معدنی ایران در بازار جهانی حرف بیشتری برای گفتن خواهد داشت، چراکه ذخایر رها شده به مجموع ذخایر معدنی اکنون کشور افزوده خواهد شد.

 متولی‌گری اجرای طرح احیای ۵۰۰ معدن متروکه در حالی برعهده ایمیدرو و خانه معدن ایران گذاشته شده که معدنکاران بخش خصوصی اجرای این طرح را باعث جذب سرمایه گذاری های کوچک مقیاس برای بخش خصوصی می دانند.

به طرح احیای معادن ۵۰۰ متروکه عملا تاثیر گذاری عمیقی در شاخص های مختلف اقتصادی از جمله، در آمده کشور، اشتغال، تربیت نیروی متخصص و آبادانی مناطق کمتر توسعه یافته خواهد داشت و می توان امید داشت از آنجایی که اجرای آن بر عهده بخش خصوصی قرار گرفته است، تزریق سرمایه و روند کار سرعت مناسبی  داشته باشد، البته این به معنای بی نیزی چنین طرحی از حمایت های دولتی نیست و اتفاقادولت باید پیش از قبل بستر های تزریق مالی، حمایت های تولیدی و دسترسی آسان به بازار های داخلی و خارجی را برای فعالان معدنی حاضر در این طرح فراهم کند.

با این حال در حال حاضر این طرح از ابتدای امسال هنوز آنچنان که انتظار می‌رفت عملیاتی نشده و باید دید که این طرح پر امید معدنی در نهایت از کجا رسما آغاز خواهد شد.