قیمت زغال سنگ در ایران اقتصادی نیست/ ایمیدرو تاکنون هیچ کمکی به معادن زغال سنگ برای مقابله با کرونا نکرده است

به گزارش می متالز، سعید صمدی، دبیر انجمن زغال سنگ ایران در مورد عملکرد این تشکل معدنی در سال98، گفت: تولید در معادن زغال سنگ با سال گذشته تفاوت چندانی نداشته و عملکردش مانند سال‌های قبل بوده است. مهم‌ترین دلیل آن عدم سرمایه‌گذاری بزرگ و جدی در سال 98 در حوزه زغال بوده است.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری جدید با قیمت‌های فعلی زغالسنگ در ایران به سختی حاصل می‌شود. در گذشته برخی از معادن زغال سنگ با دلار هزار یا 3500 تومانی سرمایه‌گذاری کردند و بالطبع با افزایش قیمت دلار در این سال‌ها به صرفه است و می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند. اما اگر کسی بخواهد با دلار 14هزار تومانی سرمایه‌گذاری انجام دهد، با افزایش هزینه‌های تولید به هیچ عنوان اقتصادی نخواهد بود.

صمدی افزود: بارها در جلسات با وزارت صمت پیشنهاد دادیم که اگر به دنبال افزایش تولید زغال سنگ در کشور هستید باید قیمت‌ها به قیمت‌های جهانی نزدیک شود. مصرف زغال سنگ کشور در سال 98، 2.5 میلیون تن بود، در صورتیکه کل تولید در این سال دو میلیون تن بود که مجبور به واردات 500هزار تن زغالسنگ شدیم.

سعید صمدی با تاکید بر این که سال99 کوره بلند شرکت فولاد زرند ایرانیان وابسته به شرکت میدکو افتتاح می‌شود، گفت: این شرکت سالانه به 1.5میلیون تن زغال سنگ نیاز دارد و مصرف داخلی زغال سنگ به چهار میلیون تن خواهد رسید. در چنین شرایطی باید دو میلیون تن زغال از خارج وارد شود که هم از نظر عملیاتی بودن جای تردید دارد هم از نظر اقتصادی به صرفه نخواهد بود. برای اینکه هزینه‌های فولادسازان را افزایش می‌دهد.

دبیر انجمن زغال سنگ افزود: قیمت تمام شده واردات یک تن زغال سنگ بیش از دو میلیون تومان است، این درحالیست که قیمت پایه زغال سنگ در کشور حدود یک میلیون و 200هزار تومان است. همانطور که می‌بینید یک اختلاف قیمت 50 درصدی بین قیمت زغالسنگ داخلی و خارجی وجود دارد. لذا اگر دولت تمایل دارد سرمایه‌گذاری جدیدی در این حوزه شکل بگیرد، باید این اختلاف قیمت را کم کرده و قیمت زغال سنگ داخلی به سمت واقعی شدن رود. این روند هم به نفع معادن زغال سنگ، اشتغال، مصرف کننده و در نهایت کارخانجات فولادی است. به نظر من اگر حدود 30 الی 40درصد قیمت زغال داخلی افزایش پیدا کند قطعا بخش قابل توجهی از ذخایر زغال اقتصادی خواهد بود و سرمایه‌های جدید به سمت تولید حرکت خواهند کرد.

لازم به ذکر است که بگویم یک میلیارد و 200میلیون تن ذخیره قطعی زغال سنگ در کشور و 14 میلیارد تن ذخیره زمین شناسی است که این ذخایر درصورتیکه قیمت محصول هم واقعی شود، شرایط امیدوار کننده‌ای برای سرمایه گذاری را نشان می‌دهد.

صمدی بیان داشت: سال 98 وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاونت امور معدنی آن تمام تلاش و انرژی خود را بر مسایل عوارض صادراتی و محدود کردن صادرات گذاشت و به مسایل و مشکلات حوزه زغال سنگ توجهی نکرد. امید می‌رود با تغییر معاونت معدنی وزارت صمت، توجه بیشتری نسبت به این حوزه شود.

وی در مورد حوادث تلخ در معادن زغال سنگ و برنامه برای جلوگیری از تکرار این اتفاقات ناگوار، اذعان کرد: حوادث در معادن زغال سنگ دلایل متعددی دارد؛ سال گذشته قیمت تجهیزات مورد نیاز در حوزه استخراج زغالسنگ، بیش از 200 درصد افزایش داشت، بالطبع  این افزایش قیمت، امکان داشت معدنکاران را به سمت صرفه جویی در مصرف چوب پیش ببرد.  دلیل دیگر، مربوط به این است که تکنولوژی استخراج زغال سنگ در کشور ما بسیار قدیمی و مربوط به 50 سال پیش است. به جز یک الی دو معدن بزرگ که به طور کامل مکانیزه هستند سایر معادن با تجهیزات 50 سال پیش کار می‌کنند. لذا استانداردها هم بر مبنای همان تکنولوژی است و نمی‌توان با تکنولوژی قدیمی انتظار استاندارد بالا را داشت.

این فعال حوزه زغال سنگ معتقد است در معادن بزرگ زغال سنگ بخش خصوصی مانند معادن معدن جو و پروده طبس که بزرگترین تولیدکنندگان زغال سنگ هستند، هیچ آمار حادثه‌ منجر به فوت نداشته‌ و این حوادث فقط در معادن کوچک و متوسط اتفاق می‌افتد.

صمدی اضافه کرد: یکبار برای همیشه باید سرمایه گذاری جدید انجام شود و معادن به سمت روش‌های مدرن و مکانیزه شدن براساس ماشین آلات بنا شده نه کارگر، روند. این برنامه را به وزارت صمت داده‌ایم ولی مستلزم واقعی شدن قیمت زغالسنگ است.

وی اظهار داشت: وقتی قیمت زغال سنگ در کشور واقعی و اقتصادی شود، تکنولوژی به صورت اتوماتیک وارد کشور می‌شود برای اینکه تکنولوژی پیچیده و غیرقابل دسترسی نیست و می‌توان این تکنولوژی را در صورت وجود نقدینگی از ترکیه، روسیه و حتی چین تامین کرد. اما این تکنولوژی زمانی می‌تواند وارد کشور شود که تولید اقتصادی باشد در غیر اینصورت معدنداران کمتر به سمت تکنولوژی جدید می‌روند.

دبیر انجمن زغال سنگ ضمن اشاره به اینکه خواست ما همراهی قیمت زغال سنگ با مدل جهانی است، گفت: زمانیکه واردات زغال سنگ برای مصرف کننده به ازای هر تن، دو میلیون تومان می‌شود چرا زغالسنگ داخلی را یک میلیون و 100هزار تومان خریداری می‌کنند. حداقل می‌توانند با قیمت میانگین یک میلیون و 700هزار تومان بخرند.

وی افزود: علی‌رغم ذخایر خوبی که در زنجیره زغال سنگ کشور وجود دارد، تولیدمان ناچیز است. کل تولید کنسانتره زغال سنگ در کشور حدود 2 میلیون تن در سال است، این در حالیست که کشورهای ترکیه 70 میلیون تن، چین3 میلیارد تن، آمریکا 900 میلیون تن سالانه زغال سنگ استخراج و تولید می‌کنند. لذا رسیدن تولید به سطح ترکیه کار سختی نیست چرا که پتانسیل آن وجود دارد.

سعید صمدی با تاکید بر اینکه تاثیر کرونا در هر حوزه‌ای با توجه به شرایط آن  حوزه متفاوت است، اظهار کرد: کرونا بیشترین تاثیر را  در حوزه صنعت و معدن بر معادن زغال سنگ گذاشته است اما متاسفانه این بخش کاملا فراموش شده است. در حوزه زغال سنگ انبوهی از کارگر وجود دارد به طور مثال در یک شیفت 500 نفر در وارد تونل می‌شوند و فضای معدن به دلیل بسته بودن، هوای داخل تونل می‌چرخد و اگر ویروس وجود داشته باشد قطعا انتقال آن در بین کارگران سریع است. مورد دیگر که ریسک شیوع ویروس در معادن زغال سنگ را بالا می‌برد ریه‌های کارگران معادن زغال سنگ نسبت به معادن دیگر آسیب‌پذیرتر است چراکه سال‌ها زیرزمین کار می‌کنند و باعث شده ریه‌هایشان مشکل داشته باشد.

وی ادامه داد: کارگر معدن زغال سنگ وقتی می‌خواهد از معدن خارج شود باید دوش بگیرد، اما حمام‌های این معادن مشترک است و خیلی بهداشتی نیست و ضریب شیوع ویروس کرونا بالا است. یک سری از معادن بزرگ زغالسنگ به همین دلایل از نیمه دوم اسفند ماه 98 معادن را تعطیل کرده‌اند.  

وی در پایان گفت: وزارت صمت و ایمیدرو به عنوان متولیان بخش معدن و صنایع معدنی، تبلیغات فراوانی در حوزه کمک به جلوگیری از شیوع کرونا می‌کنند اما به طور کامل معادن زغال سنگ را فراموش کرده و تا به امروز یک عدد ماسک به معادن زغال سنگ نفرستاده‌اند. معادن زغال سنگ برای اینکه بیشتر دچار بحران نشوند تعطیل کردند و مشخص نیست بعد از تعطیلات نوروز چه زمانی بتوانند تولید را شروع کنند.لذا دولت و ایمیدرو باید فکری کنند یک از اولویت‌هایشان رساندن کمک به معادن زغال سنگ باشد.