لکوموتیو واگن‌سازی سرعت گرفت

به گزارش می متالز، در یک سال گذشته ایران به همکاری‌های جدیدی با خارجی‌ها برای تولید واگن وارد شده که نه‌تنها می‌تواند پاسخگوی نیازهای داخلی کشور برای توسعه حمل‌ونقل ریلی بین‌شهری باشد، بلکه در آینده نیاز واگن‌های مترو کشور را تامین خواهد کرد که امروز در سایر کلانشهرهای ایران در حال اجرا و راه‌اندازی هستند. هرچند این برنامه از وقتی جدی گرفته شد که محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت خواستار حمایت از واگن‌سازان داخلی شد و برای جلوگیری از واردات اعلام کرده بود که «روی ریل می‌خوابم و مانع واردات واگن خارجی به ایران می‌شوم.» دستاورد این رویکرد چند همکاری برای تامین مالی پروژه‌های واگن‌سازی و ساخت بوده که شرکت‌هایی همچون یونایتد واگن روسیه، آلستوم و... بوده است. 
در این قرارداد که بین راه‌آهن جمهوری اسلامی و مرکز توسعه تجارت روسیه و شرکت بیمه اعتباری روسیه به امضا رسید، طرف روس مبلغ ۳ میلیارد یورو برای تولید مشترک واگن، لکوموتیو و تجهیزات مورد نیاز شبکه حمل‌ونقل ریلی اختصاص می‌دهد. به گزارش می متالز به نقل از ایرنا، عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در آیین امضای این قراردادها اظهار کرد: «در برنامه ششم توسعه برای گسترش شبکه ریلی کشور و زیرساخت‌های آن نیازمند ۲۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هستیم که هم‌اکنون با اجرای دو قرارداد، معادل ۵ میلیارد دلار آن به مرحله اجرایی رسیده است. همچنین خوشبختانه برای برقی کردن خط ریل تهران– مشهد اعتبار اسناد مالی این طرح گشایش یافت و قرار است در مدت ۴ سال برقی کردن این مسیر به پایان برسد. با برقی شدن مسیر تهران– مشهد، سرعت سیر قطار در این مسیر به ۲۰۰ کیلومتر افزایش می‌یابد و ۳۵ میلیون مسافر در سال در کمتر از ۶ ساعت از تهران به مشهد می‌روند.
 قرارداد دیگری که به امضا رسیده، معادل ۳ میلیارد یورو برای تولید مشترک واگن و لکوموتیو بین ایران و روسیه است تا شرکت‌های روس و ایرانی به صورت مشترک ۲۰ هزار واگن باری را در ۳ شرکت واگن‌سازی پارس، کوثر و فولاد درخشان تولید کنند. 
براساس این خط اعتباری ۳ میلیارد یورویی، یک هزار واگن مسافری در کشور تولید می‌شود و ۳۵۰ لکوموتیو نیز از سوی شرکت‌های ایرانی و روسی به صورت مشترک تولید خواهد شد. هم‌اکنون ۲۸ هزار واگن باری در کشور وجود دارد و با امضای این قرارداد و ساخت ۲۰ هزار واگن باری در این زمینه شاهد رشد ۷۰ درصدی واگن‌ها خواهیم بود.
 درحال‌حاضر تعداد واگن‌های مسافری کشور ۲ هزار و ۲۰۰ دستگاه است و با ساخت یک هزار دستگاه واگن مسافری به استناد این قرارداد، در حوزه تامین واگن مسافری نیز شاهد ۵۰ درصد رشد خواهیم بود.»
در قراردادی که بین راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و مرکز توسعه تجارت روسیه و بیمه اعتباری روسیه امضا شد، شرکت‌های ایرانی و روسی در تولید واگن، لکوموتیو و سایر تجهیزات مورد نیاز شبکه حمل‌ونقل ریلی همکاری خواهند کرد. 
این دو قرارداد تامین مالی و پوشش بیمه‌ای از سوی سعید محمدزاده مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و پیتر فرادکوف رئیس هیات‌مدیره مرکز توسعه تجارت روسیه و الکسی توپانف مدیرعامل بیمه اعتباری REC روسیه به مدت ۵ سال به امضا رسید. 

واگن‌سازی با هدف صادرات

 بین ایران و روسیه قرارداد واگن‌سازی امضا شد که در آن قرارداد سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکت ترنس‌مش هلدینگ روسیه به توافق رسیدند که در واگن‌های ساخته‌شده ۸۰ درصد سهم از آن شرکت روسی و ۲۰ درصد نیز متعلق به سازمان گسترش باشد. منصور معظمی، رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز در حاشیه این همایش گفته بود: «قرارداد امروز حاصل سفر رئیس‌جمهوری به کشور روسیه بوده و شرکت ترنس‌مش بزرگترین شرکت واگن‌سازی روسیه است که در این توافقنامه ۸۰ درصد از سهم را فاینانس می‌کنند. یکی از محورهای اصلی توافقنامه ساخت و به مرور زمان بروزرسانی واگن‌ها در داخل کشور است و قرار گذاشته شده تا مدیریت بین روس‌ها و ایرانی‌ها به صورت چرخشی انجام شود.»
نیاز کشور به واگن درحال‌حاضر ۸ تا ۱۰ هزار عدد است که البته این رقم جدا از نیاز به تولید واگن‌های درون‌شهری است. در قراردادهای امضاشده با روس‌ها مسئولیت صادرات برعهده آلستون یا ترنس‌مش هلدینگ است چراکه به شبکه جهانی وصل هستند و خودشان جزو صادرکنندگان عمده به شمار می‌آیند. 

پیشینه همکاری شرکت‌های ایرانی با واگن‌سازان خارجی

البته پیش‌تر نیز همکاری‌های بین ایران و روسیه در زمینه تولید واگن شکل گرفته بود به طوری که ابتدای امسال نیز شرکت یونایتد واگن روسیه (UWC) به همراه ۳ شرکت سازنده ایرانی، تولید ۶ هزار دستگاه واگن باری لبه بلند را در ۳ سال آینده برای راه‌آهن این کشور توافق کردند. قرارداد مربوط میان شرکت UWC و ۳ شرکت سازنده ایرانی یعنی واگن پارس، واگن‌سازی کوثر و فولاد درخشان اراک بود. براساس توافق بین ۳ شرکت ایرانی در ۳ سال آینده ۴ هزار و ۹۰۰ دستگاه واگن را از طریق داخلی‌سازی و با فاینانس طرف روسیه تولید می‌کنند و به موازات آن یک‌هزار و ۱۰۰ دستگاه از این واگن‌ها (۹۰۰ دستگاه در سال نخست و ۲۰۰ دستگاه در سال دوم) از روسیه وارد ایران خواهد شد. شرکت سازنده ایرانی متعهد شده است در سال نخست ۱۱۰۰ دستگاه، در سال دوم ۱۸۰۰ دستگاه و در سال سوم ۲۰۰۰ دستگاه و در مجموع ۴ هزار و ۹۰۰ دستگاه از این واگن‌ها را تولید کند و تحویل دهد. همچنین قرار است ساخت بدنه این واگن‌ها از سال نخست از طریق داخلی‌سازی شروع شود. محمدرضا حاجی‌پور، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی درباره بحث فاینانس کشور روسیه و شرکت یونایتد واگن روسیه گفته بود: «ساخت ۶ هزار دستگاه واگن باری لبه بلند به شرکت یونایتد واگن (UWC) روسیه واگذار شده بود که با پیگیری محمدرضا نعمت‌زاده، ۳ شرکت سازنده داخلی واگن پارس، واگن‌سازی کوثر و فولاد درخشان اراک در ساخت ۴ هزار و ۹۰۰ واگن مشارکت می‌کنند. قراردادهای اولیه شرکت یونایتد واگن روسیه با ۳ شرکت داخلی بسته شده و تامین منابع مالی و مواد اولیه ساخت واگن‌ها نیز از آغاز فروردین سال آینده از روسیه وارد این شرکت‌ها می‌شود. حال براساس این قرارداد، شرکت واگن پارس اراک باید در سال آینده ۵۰۰ واگن و در سال‌های ۹۷ و ۹۸ نیز در هر سال ۸۵۰ واگن به شرکت‌های بهره‌بردار تحویل دهد. برمبنای این قرارداد، شرکت فولاد درخشان اراک نیز باید در سال آینده ۳۰۰ واگن و در سال‌های ۹۷ و ۹۸ نیز به ترتیب ۴۵۰ و ۵۰۰ واگن به شرکت‌های بهره‌بردار تحویل دهد. همچنین شرکت‌های واگن پارس و فولاد درخشان اراک برای ساخت و تحویل بهنگام این واگن‌ها باید به مدت ۳ سال ۱۰۰ درصد ظرفیت خود را به کار بگیرند. شرکت‌های واگن پارس و فولاد درخشان اراک می‌توانند برای تسریع در فرآیند تولید واگن‌های تعهدشده، بخشی از اقدامات خود را به شرکت‌های پایین‌دستی در نقاط مختلف استان واگذار کنند.‌» شرکت واگن پارس اراک واحد تولیدی مادرتخصصی در حوزه محصولات ریلی خاورمیانه است. این شرکت در سال ۱۳۵۴ آغاز به کار کرده و در سال ۱۳۶۴ با سرمایه‌گذاری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به یکی از زیرمجموعه‌های این سازمان پیوسته است. این شرکت به عنوان بزرگترین سازنده انواع لکوموتیو، واگن‌های باری، مسافری و مترو در خاورمیانه، متولی اصلی تولیدات شبکه حمل‌ونقل ریلی کشور است.