زمین‌لرزه‌های استان فارس با تغییر فصل رخ می‌دهند

به گزارش می‌متالز، در فارس پنج گسل شاخص و مهم کازرون، گسل کره‌بس، گسل سبزپوشان(که از غرب شیراز می‌گذرد)، گسل سروستان و گسل نیریز وجود دارد. به گفته کارشناسان همه این گسل‌ها فعال هستند سبب رخداد زلزله‌های بخش مرکزی و جنوبی استان هستند. در این‌باره با طهمورث یوسفی مدیر مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی جنوب کشور به ارائه توضیحاتی پرداخته است.

در هفته‌های اخیر بارها مناطق مختلف استان از جمله کوار و کازرون لرزید. با اینکه قدرت این زمین‌لرزه‌ها نسبت به زمین‌لرزه‌های سال گذشته کمتر بودند، اما باز هم نگران‌کننده‌اند. علت این زمین‌لرزه‌ها چیست و آیا زلزله در زمان مشخصی اتفاق می‌افتد و قابل پیش‌بینی است؟

با توجه به اینکه گسل‌های  فعال در استان فارس وجود دارد، همواره شاهد وقوع زمین‌لرزه‌هایی در این استان هستیم و در واقع فارس یکی از استان‌های زلزله‌خیز کشور به شمار می‌رود و بخش‌هایی از شمال غرب، غرب، جنوب و جنوب شرق استان  بر روی گسل قرار دارند. به عنوان مثال می‌توان به وقوع زلزله در شهرستان‌های کازرون، فیروزآباد، فراشبند، زرین دشت، لارستان‌و... که بر روی کمربند زلزله قرارگرفته‌اند، اشاره کرد.

درباره زلزله‌های اخیر فارس که در روزهای گذشته شاهد آن بودیم باید گفت طبیعی است چرا که این زمین‌لرزه‌ها با تغییر فصل رخ می‌دهند. در واقع در ابتدای فصل‌های گرم و سرد شاهد وقوع این نوع زمین‌لرزه  هستیم. البته قدرت آنها زیاد نیست  و جزو زمین‌لرزه‌های خفیف تا متوسط محسوب می‌شوند. برای نمونه می‌توان به زمین‌لرزه در شهرستان کوار که قدرتش به 3 و نیم ریشتر می‌رسید، اشاره کرد. هر چند نمی‌توان تاریخ و زمان مشخصی برای وقوع زلزله پیش‌بینی کرد اما در ابتدا فصل گرم و یا ابتدای فصل سرد احتمال رخداد زلزله‌های خفیف تا متوسط در مناطقی که در نزدیکی گسل‌های فعال هستند، وجود دارد.

پس با این اوصاف زلزله‌های اخیر در فارس طبیعی است، چرا که در ابتدای فصل گرم هستیم؟

کاملا درست است و این زلزله‌ها در ماه‌های فروردین و اردیبهشت آن هم در فارس امری طبیعی است و شاید نگران‌کننده هم نباشد، چون از قدرت بالایی برخوردار نیستند و در اصطلاح زلزله‌های خفیف به شمار می‌روند اما زنگ خطری هستند برای اقدامات پیشگیرانه و البته فعال شدن گسل‌ها و اینکه باید ساخت‌وسازها به صورت اصولی‌تر و متناسب با گسل‌های هر منطقه صورت گیرد و بر روی خط گسل و یا کمربند زلزله ساخت‌وسازهای ساختمان‌های مهم و یا دارای تراکم جمعیتی زیاد  و خدماتی مانند بیمارستان ایجاد نشود.

در واقع یکی از بهترین راه‌ها در این ارتباط، تهیه حریم گسل‌ها در مناطق کلان شهرهاست چرا که با تعیین نقشه حریم گسل‌های فعال مشخص می‌شود که د رکدام نقطه نباید ساخت‌وسازهای مهم وخدمات‌رسان انجام شود.

با توجه به اینکه منطقه شیراز روی گسل قراردارد آیا این کلان شهر حریم گسل دارد؟

متاسفانه شیراز هنوز نقشه حریم‌های گسلی را ندارد و باید هرچه سریعتر این نقشه‌ها تهیه شود. البته برخی از کلان شهرهای کشور مانند تهران، مشهد، تبریز و کرج در دست تهیه است. این نقشه‌ها با همکاری سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، شهرداری‌های کلان شهرها و تحقیقات مسکن تهیه می‌شود. البته اینکه شیراز از نبود این حریم رنج می‌برد اما ما دست روی دست نگذاشتیم  و مقدمات کار را فراهم کردیم و یک سری برنامه‌ریزی‌ها و مطالعات اولیه زمین‌شناسی و مخاطرات زمین را در این منطقه انجام دادیم اما بی‌تردید این اقدامات کافی نیست و همکاری دستگاه‌های اجرائی دیگر را نیز می‌طلبد. در واقع این مطالعات از منطقه غرب تا شرق و شمال و جنوب شیراز باید انجام شود تا یک کار اصولی و مراقبتی در این زمینه صورت گیرد.

عامل اصلی بزرگی و قدرت زلزله‌ها چیست؟ این ارقام بیشتر از خود زلزله  و گاهی خسارت‌ها نگران‌کننده است و وحشت به همراه دارد.

در فارس عموم زلزله‌ها خفیف تا متوسط است و کمتر زلزله‌ای به 7 ریشتر و بالاتر از آن محتمل است  و اکثر زلزله‌ها زیر 5 و نیم ریشتر بوده زلزله‌های خفیف تا متوسط به شمار می‌روند که اگر ساخت‌وسازها به درستی انجام شود، خسارت جانی و مالی هم ندارد. از نظر تعداد زلزله‌های کشور فارس مقام دوم تا چهارم را در کشور به خود اختصاص داده است.

زلزله‌های بزرگ 6 ریشتر به بالا محسوب می‌شوند که در فارس بزرگترین زمین‌لرزه‌ای که تا به حال به ثبت رسیده است 6 و 7 دهم ریشتر است. معمولا هر 10 تا  15 سال هم زلزله‌های نزدیک به 6 در استان رخ داده، با این وجود توجه به ساخت‌وسازها در حریم گسل‌ها و حتی خط گسل یک ضرورت است که باید رعایت شود.